Aktualizacja: 8 czerwca 2023
Wywar to sposób przyrządzania surowców roślinnych, polegający na zalaniu ich zimną wodą i gotowaniu przez określony czas. W taki sposób przygotowuje się szczególnie te surowce roślinne, które są bogate w alkaloidy, glikozydy i saponiny, choć nie tylko. To jedna z podstawowych form obróbki roślin w ziołolecznictwie.
Jak zrobić wywar?
Wywar przygotowuje się poprzez zalanie surowca roślinnego zimną wodą, a następnie postawienie garnka / garnuszka na gazie i gotowanie na małym ogniu przez około 15-20 minut, w zależności od naszego celu i rodzaju zastosowanego surowca. Dość nietypową odmianą tej czynności jest zalanie surowca roślinnego ciepłą wodą ale nigdy wrzątkiem, co ma miejsce przy odwarach.
Przykład przygotowywania wywaru można opisać na podstawie korzenia imbiru. Wystarczy zetrzeć na tarce z grubymi oczkami lub pokroić w plasterki świeży korzeń imbiru o długości około 3-4 cm, a następnie zalać go zimną lub ciepłą wodą i gotować przez 5-10 minut na małym ogniu. Po tym czasie odwar zdejmujemy z palnika i pozostawiamy na 15 minut do ostygnięcia. Nadaje się idealnie w leczeniu grypy, infekcji wirusowych i bakteryjnych, a także przy stanach zapalnych zatok, nudnościach i bólach brzucha.
Co ciekawe, wywary są niezwykle istotne nie tylko w ziołolecznictwie i medycynie alternatywnej. Znajdują zastosowanie również w gastronomii. Najpowszechniej spożywany jest wywar z mięsa i warzyw, nazywany rosołem. Z powodzeniem przyrządza się także wywary warzywne (jako baza do rozmaitych zup i sosów), grzybowe czy rybne.
Wywar, odwar, a napar
Wszystkie 3 pojęcia odnoszą się do zupełnie różnych form przyrządzania surowców roślinnych. Każda metoda ma swoje zalety i wyróżnia się metodyką, dlatego w pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy wybrane przez nas surowce roślinne nadają się do planowanej obróbki. Metody te można scharakteryzować w skrócie:
- wywar – zalanie surowca roślinnego zimną wodą, postawienie na palniku i doprowadzenie do wrzenia, gotowanie na małym ogniu przez około 15-20 minut;
- odwar – zalanie surowca roślinnego wrzątkiem, postawienie na palniku i gotowanie przez 5-30 minut;
- napar – zalanie surowca roślinnego wrzątkiem, przykrycie i odstawienie do zaparzenia na kilka minut.
Istnieją zioła i surowce roślinne nadające się do każdej z wymienionych obróbek, ale są jednak również takie, które można wyłącznie parzyć, ponieważ podczas gotowania stracą cenne wartości.
Czy wywar ziołowy jest zdrowy?
Wiele osób zastanawiać się może, czy wywary i odwary rzeczywiście są zdrowe. W końcu tak często mówi się o utracie cennych związków odżywczych i antyoksydacyjnych wskutek działania wysokich temperatur. Z tego względu poleca się choćby dodawanie miodu i cytryny do gorącej lub ciepłej herbaty, ale nigdy wrzącej, tuż po jej zalaniu.
Należy wiedzieć, że zarówno wywary, jak i odwary są niezwykle zdrowe. Wszystko zależy od tego, jakie surowce roślinne gotujemy i na jakich składnikach nam zależy najbardziej. Gotowanie delikatnych liści ziół z pewnością poskutkowałoby utratą cennych związków, np. witaminy C. Jednak przyrządzając odwary i wywary, wykorzystuje się trwalsze surowce roślinne, takie jak korzenie, kłącza, owoce czy nasiona, których najważniejszymi składnikami są:
- glikozydy;
- saponiny;
- garbniki;
- inne o działaniu silnie antyoksydacyjnym, przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym i przeciwzapalnym.
Są one na tyle wytrzymałe, że przetrwają tak intensywną obróbkę. Co więcej, często jest ona niezbędna, aby składniki aktywne mogły zostać uwolniona poza surowiec roślinny.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Hasik J., Lutomski J., Ziołolecznictwo w chorobach wewnętrznych. Racjonalny poradnik dla lekarzy i farmaceutów, Wydawnictwo Borgis, Warszawa 2000.
- Drozd J., Wczoraj i dziś ziołolecznictwa, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie, 2/2012.
- Łukomiak K., Wieloaspektowość Antropologii Kulturowej, Wydawnictwo Archaegraph, Łódź 2018.
Zostaw komentarz