Uzależnienie od kofeiny nazywane jest również kofeinizmem. Polega na uczuciu konieczności wypicia kawy, w innym razie taka osoba odczuwa nieprzyjemne dolegliwości, np. zmęczenie, ból głowy czy napady głodu. Kawa w umiarkowanych ilościach wpływa prozdrowotnie, co zostało niejednokrotnie potwierdzone badaniami. Jednak częste, nadmierne spożycie może prowadzić do uzależnienia, co jest w dzisiejszych czasach dość częstym zjawiskiem.
Spis treści
Czym jest kofeina?
Kofeina jest naturalnie występującym związkiem organicznym w ziarnach kawy, będącym alkaloidem purynowym. Została odkryta w 1819 roku przez niemieckiego chemika Friedrich Ferdinand Runge. Jej wchłanianie ma miejsce w jelicie cienkim, jest znaczenie wolniejsze, gdy kofeinę łączy się z pokarmem. Kofeina stosunkowo szybko przechodzi barierę krew–mózg, dlatego jej działanie jest raczej wcześnie widoczne. Bez przeszkód trafia do krążenia ogólnego, gdyż nie jest wyłapywana przez wątrobę.
Korzystny wpływ kofeiny na organizm
Kofeina spożywana w niewielkich dawkach może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Udowodniono choćby, że antagonistyczne działanie kofeiny na receptory adenozynowe wywołuje stan korowej nadpobudliwości, prowadząc do poprawy funkcji poznawczych. Kofeina dodaje energii, motywuje do działania, wzmacnia czujność i koncentrację. Może korzystnie wpływać na pamięć oraz wydolność fizyczną. Przyspiesza tempo reakcji i zapewnia subiektywne poczucie satysfakcji. Wiele osób docenia jej przyjemny, charakterystyczny smak i zapach. Wykazano, że kofeina w dawkach do 400 mg/dobę może w realny sposób poprawiać uwagę oraz szybkość przetwarzania informacji, co potwierdzają badania kliniczne.
Uzależnienie od kofeiny
Adenozyna (neuroprzekaźnik) gromadzi się w przestrzeni międzykomórkowej neuronów, stymulując je oraz obniżając uwalnianie neurotransmiterów pobudzających w ośrodkowym układzie nerwowym. Tym samym wywołuje efekt zmęczenia, spadku motywacji oraz aktywności. Efekt ten blokuje czasowo kofeina, dlatego tak wiele osób chętnie sięga po kubek gorącej kawy. Częste picie kawy, zwłaszcza w nadmiernych ilościach, może jednak prowadzić do reakcji receptorowej „w górę” receptorów adenozynowych, wywołując tolerancję organizmu na działanie kofeiny. Wówczas w momencie odstawienia kawy (czyli w dni, kiedy jej nie pijemy) obserwuje się wystąpienie objawów odstawiennych, takich jak:
- drażliwość;
- nerwowość;
- lęk;
- dolegliwości grypopodobne;
- uczucie zmęczenia i senności;
- obniżenie progu bólu;
- wahania nastroju;
- spadek samopoczucia;
- osłabienie;
- trudności koncentracji i pamięci;
- drżenia rąk.
Każda osoba systematycznie spożywająca duże dawki kofeiny musi liczyć się z możliwością wystąpienia u niej adaptacyjnych reakcji receptorowych i uzależnienia. W dzisiejszych czasach jest to tym większym zagrożeniem, że wiele osób nie wyobraża sobie dnia bez kubka kawy z rana oraz bez kilku filiżanek kawy w ciągu dnia pracy. Teoretycznie ma to na celu pobudzenie do działania, lecz w rzeczywistości może prowadzić do uzależnienia.
Kiedy rozwija się uzależnienie od kofeiny?
Uzależnienie od kofeiny rozwija się stosunkowo szybko. Już dawka 400 mg tego związku powoduje zaburzenia snu przez około 7 dni. Uważa się jednak, że zbyt duże spożycie kofeiny wyzwalające uzależnienie wynosi około 600–750 mg na dobę. Odpowiada to średnio wypijaniu 3–6 kaw dziennie, w zależności od ich gatunku. Za dawkę toksyczną przyjmuje się 1000 mg kofeiny w jednorazowym spożyciu.
Problem uzależnienia od kofeiny pojawia się w momencie, w którym spożywanie kawy jest ciągłe, a więc najczęściej trwa przez dłuższy czas (kilka miesięcy, kilka lat) i odbywa się codziennie. Jeżeli objawy te pojawiają się rano tuż po przebudzeniu, może to oznaczać, że u danej osoby rozwija się już uzależnienie bądź jest już rozwinięte. Osoby te mogą mieć odczucie, że ich złe samopoczucie jest pierwotne, a kofeina pomaga im to zmienić. Nic bardziej mylnego.
Zatrucie kofeiną
Zatrucia ostre kofeiną objawiają się bólami głowy, światłowstrętem, zaburzeniami widzenia, nudnościami, lękiem, pobudzeniem, bezsennością, zaburzeniami psychicznymi, jednak w praktyce zdarzają się bardzo rzadko. Aby doprowadzić do takiego stanu, konieczne jest jednorazowe spożycie sporej ilości mocnej kawy, zwykle z dawką wspomnianą wcześniej, wynoszącą 1000 mg kofeiny. Towarzyszyć temu mogą: tachykardia, drgawki, spadek ciśnienia krwi, hipokaliemia, hiperglikemia, kwasica metaboliczna. W skrajnych przypadkach następuje zgon wskutek porażenia czynności ośrodka oddechowego. Zatrucie kofeiną jest jednak rzadkie.
Chlorella i młody jęczmień - oczyszczanie i odchudzanieChlorella i młody jęczmień w postaci sproszkowanego soku to w 100% naturalne produkty wysokiej jakości premium. W połączeniu uzupełniają składniki odżywcze i wspomagają oczyszczanie organizmu z zalegających toksyn …
Zobacz tutaj ...
Chlorella – tabletki na oczyszczenie organizmuChlorella z rozerwaną ścianą komórkową to w 100% naturalny, wysokiej jakości produkt. Potwierdzeniem tego są uzyskane certyfikaty świadczące o jakości w jakich warunkach została wyhodowana i wyprodukowana alga Chlorella od bioalgi.
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Pelczyńska M., Bogdański P., Prozdrowotne właściwości kawy, Varia Medica 2019 tom 3, nr 4, strony 311–317.
- Surma S., Romańczyk M., Fojcik J., Krzystanek M., Kawa — lekarstwo, używka i narkotyk, Psychiatria, 2020; 17, 4: 237–246.
- Wierzejska R., Kofeina – powszechny składnik diety i jej wpływ na zdrowie, Rocz Panstw Zakl Hig 2012, 63, Nr 2, 141 – 147.
- Siwek R., Witkowska-Banaszczak E., Szamański M., Kofeina w lekach i suplementach diety – znaczenie w lecznictwie, Farm Pol, 2013, 69(9).
Zostaw komentarz