Tracheotomia

Aktualizacja: 11 lipca 2023

Tracheotomia to zabieg zapewniający drożność dróg oddechowych wskutek wykonania rozcięcia tchawicy w jej środkowo-przedniej części. Podczas tej procedury do tchawicy pacjenta wprowadza się rurkę, która doprowadza powietrze z zewnątrz do płuc poza obszarami krtani, gardła i nosa. Usprawnia to wentylację płuc w sytuacjach nagłych i poważnych urazów, a także obrzęków dróg oddechowych.

Na czym polega tracheotomia?

Tracheotomię można przeprowadzać jako czynność nagła, ratująca życie, jak również zaplanowana, na sali operacyjnej w wyznaczonym terminie. W drugim przypadku wykonuje się ją z zastosowaniem ogólnego lub miejscowego znieczulenia. Pacjent leży na stole z głową odchyloną do tyłu, aby wyeksponować szyję. Lekarz dezynfekuje skórę i wykonuje nacięcie poniżej chrząstki pierścieniowatej. Następnie rozwarstwia tchawicę i opanowuje występujące krwawienia. W tak stworzoną przetokę wprowadza się rurkę tracheostomijną z mankietem, której zadaniem jest doprowadzanie powietrza bezpośrednio do tchawicy, z pominięciem ust i jamy ustnej. Powstała w trakcie tracheotomii przetoka zwie się tracheostomią.

Tracheotomia to teoretycznie mało skomplikowany zabieg, jednak niesie za sobą ryzyko powikłań o różnym stopniu nasilenia. Czynniki zwiększające ich ryzyko to przede wszystkim: otyłość, palenie papierosów, niedożywienie, zażywanie niektórych leków.

W ostatnich latach popularność zdobyła tracheotomia przezskórna, którą można wykonać przy łóżku pacjenta. Określa się ją jako bezpieczną alternatywę dla metody chirurgicznej. Wyróżnia się jej techniki jednoetapowe i wieloetapowe. Do technik jednoetapowych zaliczamy metodę Griggsa i Schachnera, natomiast do wieloetapowych – metodę Ciaglii i Fantoniego.

Powikłania po tracheotomii

Do grona możliwych powikłań po wykonaniu tracheotomii należą:

• krwotoki, które mogą pojawić się nawet kilka tygodni po zabiegu;
• zakażenie przetoki, które często wymaga pobrania posiewu z rany celem dobrania optymalnego leczenia;
• zapalenie tchawicy, którego ryzyko zwiększa niedostateczne nawilżenie dróg oddechowych;
• zapalenie płuc, wywołane zwykle brakiem higieny i zasad aseptyki;
• obrzęk podgłośniowy;
• zwężenie tchawicy;
• przetoka tchawiczo-przełykowa.

Jeśli jednak pacjent nie jest związany z czynnikami ryzyka powikłań, zabieg zostanie wykonany w sposób prawidłowy, a później będą przestrzegane zasady higieny, powikłania rozwijają się rzadko.

Tracheotomia – wskazania

Podstawowe wskazania do tracheotomii obejmują:

• niedrożność dróg oddechowych;
• ryzyko zablokowania górnych dróg oddechowych;
• utrata lub osłabienie odruchów obronnych z dróg oddechowych (np. w przebiegu zaburzeń świadomości, uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego itd.);
• istotne zaburzenia efektywnego oczyszczania dróg oddechowych z wydzieliny;
• przewlekła wentylacja mechaniczna np. w chorobach mięśniowych;
• ciężkie obrażenia głowy lub szyi.

Decyzję o wykonaniu tracheotomii zawsze podejmuje lekarz po zapoznaniu się ze stanem zdrowia pacjenta.

Przeciwwskazania do tracheotomii

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania tracheotomii jest:

• zakażenie skóry w okolicy szyi, gdzie powinno zostać wykonane nacięcie;
• nowotwory krtani;
• uwięźnięcie ciał obcych w krtani lub tchawicy;
• istotne osoczowe zaburzenia krzepnięcia krwi;
• znaczna niewydolność oddechowa.

Przed wykonaniem zabiegu przeprowadza się szereg badań kwalifikujących.

Tracheotomia – podsumowanie

Współcześnie zabieg tracheotomii na oddziałach intensywnej terapii jest wykonywany powszechnie. Przynosi liczne korzyści, takie jak skrócenie czasu wentylacji mechanicznej, ograniczenie infekcji płucnych, skrócenie długości pobytu w oddziale intensywnej terapii oraz zmniejszenie śmiertelności. Zabieg na ogół jest bezpieczny, może jednak wiązać się ze znacznym dyskomfortem dla pacjenta. Głównie ze względu na konieczność regularnego usuwania wydzieliny z rurki tracheostomijnej oraz ze względu na brak możliwości mówienia i wydawania dźwięków.

Spirulina + Żelazo - naturalne wsparcie krwi
Naturalny produkt Spirulina + żelazo od bioalgi jest czysto roślinnym źródłem żelaza, wyprodukowanym wyłącznie przez Matkę Naturę. Jego biodostępność jest dzięki temu na wysokim poziomie co pozwala m.in. na uzupełnienie niedoborów tego pierwiastka ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Korpas-Wasiak M., Śmiechowicz K., Machała W., Lesiak P., Tracheotomia w oddziałach intensywnej terapii, Anestezjologia i Ratownictwo, 8/2014.
2. Piorun J., Poradnik pielęgnacji pacjenta z rurką tracheostomijną w warunkach domowych, Radom.
3. Jankowska P., Kikolska M., Kochman D., Głowacka M., Pielęgnacja pacjenta z rurką tracheotomijną po leczeniu chirurgicznym nowotworu krtani – studium przypadku w oparciu o ICNP, Płock, 2017.