Podrażnione podniebienie

Aktualizacja: 11 marca 2022

Podrażnione podniebienie to częsty problem, który znacznie utrudnia codzienne życie. Uniemożliwia komfortowe jedzenie, mówienie, picie czy nawet zwykłe przełykanie śliny. Towarzyszą mu dolegliwości takie jak ból (zwykle o charakterze szczypiącym i piekącym), zaczerwienienie i obrzęk. Na ogół podrażnienia znikają samoistnie, jednak warto pomóc sobie domowymi sposobami.

Podrażnione podniebienie – przyczyny

Podrażnione podniebienie najczęściej jest konsekwencją infekcji bakteryjnej, grzybiczej lub wirusowej, a ból i dyskomfort dodatkowo pogłębia przewlekły kaszel związany z chorobą. Wyróżniamy tutaj:

• wirusowe zapalenie jamy ustnej, opryszczkę;
• ostre zapalenie migdałków i gardła;
• zapalenie zatok przynosowych;
• grzybicę jamy ustnej;
• zespół Sjogrena (brak wydzielania śliny przyczynia się do silnych podrażnień i stanów zapalnych jamy ustnej);
• zespół pieczenia jamy ustnej;
• afty, owrzodzenia i nadżerki.

Do pozostałych możliwych przyczyn podrażnienia podniebienia zaliczamy:

• wieloletnie palenie papierosów (nikotyna i toksyczne związki mogą nie tylko podrażniać, ale nawet powodować stany nowotworowe jamy ustnej);
• alergie, zwykle na spożyte pokarmy;
• wypicie lub zjedzenie zbyt gorących napojów i posiłków;
• zjedzenie zbyt ostrych posiłków;
• powtarzające się wymioty, np. przy zatruciu pokarmowym czy bulimii;
• nadużywanie głosu – podrażnienie podniebienia często obserwuje się u nauczycieli, wykładowców, dziennikarzy radiowych czy przedstawicieli handlowych.

Zazwyczaj dyskomfort i wszelkie dolegliwości związane z podrażnieniem podniebienia ustępują samoistnie. Jednak każda sytuacja, w której patologiczny stan się przedłuża, powinna zostać skonsultowana z lekarzem.

Co na podrażnione podniebienie?

Mnogość możliwych przyczyn sprawia, że nie ma jednego, skutecznego postępowania przy podrażnionym podniebieniu. W pierwszej kolejności należy sprawdzić, co wywołało ten stan i rozpocząć jego leczenie. Przykładowo, jeśli przyczyną jest nadużywanie głosu – najlepiej zrobić przerwę od pracy i odpocząć. Jeśli podrażnienie wynika z alergii pokarmowych, należy unikać danych grup produktów spożywczych, z kolei gdy jest konsekwencją grzybicy jamy ustnej, natychmiast należy rozpocząć odpowiednio dobraną farmakoterapię. W leczeniu objawowym podrażnienia podniebienia stosuje się:

• benzydaminę – o właściwościach odkażających, przeciwbólowych i przeciwobrzękowych;
• salicylan choliny – stymulujący produkcję śliny, zmniejszający obrzęk śluzówek i działający przeciwbólowo;
• leki na bazie porostu islandzkiego – o właściwościach powlekających, osłaniających i nawilżających.

Dodatkowo zaleca się stosowanie domowych metod łagodzących objawy.

Oddychanie czystym, nawilżonym powietrzem

Podrażnienia podniebienia nasilają się w klimatyzowanych, suchych pomieszczeniach oraz w otoczeniu spalin i sztucznych związków lotnych. Dlatego na czas powrotu do zdrowia zaleca się przebywanie w pomieszczeniach o średniej temperaturze 18-22 stopnie Celsjusza i odpowiedniej wilgotności. Aby zadbać o wilgotność powietrza wystarczy zakupić nawilżacz. Wskazane jest częste wietrzenie pomieszczenia, wcześniej warto również dokładnie zetrzeć kurz. Gdy przebywamy w sypialni, dobrze jest zrobić pranie pościeli.

Odstawienie używek i drażniących pokarmów

Rezygnacja z alkoholu i palenia papierosów jest wręcz niezbędna. Dodatkowo rekomenduje się unikanie spożywanie pokarmów ostrych i bardzo gorących. Chwilowo należy odstawić pieprz, chili czy cebulę, zaś pijąc herbatę warto wcześniej ją ostudzić. Do najczęstszych alergenów pokarmowych zaliczamy mleko, jaja i orzechy – jeśli mamy podejrzenie alergii, oczekując na testy skórne powinno się ograniczyć ewentualne źródła alergenów. Ponadto dobrze jest unikać produktów ostrych, które mogą skaleczyć lub dodatkowo podrażnić podniebienie. Są to między innymi chipsy, twarde batony, orzechy czy krakersy.

Płukanki jamy ustnej

Aby zmniejszać ból i uczucie pieczenia należy regularnie płukać usta ziołowymi płukankami. Idealnie sprawdzą się te przygotowane z rumianku lub szałwii lekarskiej. Są na tyle delikatne, że nie podrażnią dodatkowo tkanek, jednak mimo tego ich działanie uznaje się za intensywne. Zioła te działają kojąco, przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Stany zapalne w jamie ustnej można łagodzić również nagietkiem lekarskim oraz wyciągami z dębu szypułkowego.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Marciszyn L., Analiza częstości występowania chorób błony śluzowej jamy ustnej u pacjentów leczonych w Poradni Chorób Przyzębia i Błony Śluzowej Jamy Ustnej Uniwersyteckiego Centrum Stomatologicznego, Gdańsk 2015.
2. Leśniak W., Doboszyńska A., Objawy stomatologiczne chorób ogólnych, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2014.
3. Mrówka-Kata K., Namysłowski G., Banert K., Ścierski W., Zapalenie języka i inne wybrane jego zmiany o charakterze łagodnym, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2008.