Aktualizacja: 15 września 2022
Odmrożenia i odmroziny mogą przydarzyć się każdemu z nas. Szczególnie wtedy gdy przybywamy w niskich temperaturach przez długi czas oraz kiedy nie mamy odpowiedniego zabezpieczenia i ubrania. Odmrożenia najczęściej dotyczą dłoni i stóp. Jednak narażone są na nie również policzki i nos. Dlatego kiedy wybieramy się w góry lub przebywamy długo w niskich temperaturach warto pamiętać o odpowiedniej odzieży. A co jeśli faktycznie dotkną nas odmrożenia? Jak je leczyć?
Spis treści
Odmrożenia i odmroziny – czym dokładnie są?
Odmroziny to sine i sinoczerwone zmiany skórne posiadające charakter plam i będące konsekwencją długotrwałego wystawiania ciała na niskie temperatury oraz wilgotne powietrze. Skóra wykazuje wówczas skłonność do pękania oraz do powstawania owrzodzeń.
Odmrożenia pojawiają się zawsze w wyniku działania niskiej temperatury. Wyróżniamy kilka stopni odmrożeń, których wystąpienie zależne jest od tego w jakich warunkach przebywaliśmy oraz jak długo.
Odmrożenia – rodzaje
I stopień – występuje na skórze zaczerwienienie z lekko sinym zabarwieniem obrzękiem i uczuciem pieczenia. Zmiany te wynikają z tymczasowego zaburzenia krążenia krwi oraz występującego tam stanu zapalnego.
II stopień – możliwe jest wystąpienie pęcherzy wypełnionych treścią surowiczą z domieszką krwi. Obrzęk oraz zasinienie jest znacznie większe niż w przypadku odmrożeń I stopnia. Odmrożenia II stopnia często pozostawiają po sobie przebarwienia.
III stopień – występuje martwica tkanek, która może dotyczyć również tanek głębokich i kości.
IV stopień – odmrożenia występują na całych częściach ciała jak np. palec. Odmrożenia tego typu są na tyle poważne, że często dochodzi do amputacji części odmrożonej.
Odmrożenia – objawy
Przy mocno zmarzniętej skórze dochodzi do odkładnia się kryształków lodu. Dodatkowo następuje skurcz naczyń krwionośnych, przez co pojawiają się zaburzenia w krążeniu krwi. Dlatego też przy III i IV stopniu odmrożeń dochodzi do martwicy tkanek. W miejscu gdzie pojawiło się odmrożenie uwalniane są także mediatory zapalne. W związku z tym odmrożeniom towarzyszy również stan zapalny.
Ponadto w wyniku skurczu naczyń krwionośnych wzrasta również lepkość krwi. Następnie dochodzi do kwasicy i powstawania zakrzepów. Dlatego też bardzo poważne odmrożenia zagrażają naszemu życiu oraz wymagają podania lekarstw, które mają za zadanie rozrzedzić krew i wyrównać bilans płynów ustrojowych.
Czynniki wpływające na powstawanie odmrożeń:
- zmęczenie
- choroby układu krążenia
- niewłaściwe odżywianie
- odwodnienie
- hipotermia
- zmniejszone ciśnienie krwi w tkankach uciśniętych ubraniami
- zbyt mała izolacja od mrozu i wiatru
Gdy dochodzi do odmrożeń można zaobserwować na skórze jej zblednięcie, a następnie zaczerwienie lub sinawe zabarwienie. Często towarzyszy temu zmniejszenie czucia. W momencie kiedy odmrożenie się niweluje zauważalny jest na skórze chwilowy obrzęk, ból i jednoczesne swędzenie. Objawy te jednak ustępują po kilku dniach.
Z kolei cięższe odmrożenia powodują pojawienie się pęcherzy, które mogą być wypełnione krwią. Warto zaznaczyć, że zjawisko ich powstawania jest dokładnie takie samo jak w przypadku oparzeń. Miejsce odmrożenia jest bardzo bolesne jak i miejsca sąsiadujące. Odmrożenie znika bardzo powoli, po upływie 2-3 tygodni. Ponadto miejsca, które dotknięte były odmrożeniem stają się wrażliwe na działanie niskich temperatur, a każde kolejne zmarznięcie dłoni lub stóp powoduje obrzęki i swędzenie.
Odmrożenia IV stopnia objawiają się obecnością pęcherzy, natomiast cała skóra i tkanka podskórna ulega martwicy. Gojenie się takich odmrożeń jest bardzo ciężkie i długo bardzo trwa. Może zakończyć się ono nawet zniekształceniami, pojawieniem się blizny, a w ostateczności amputacją.
Jak leczyć odmrożenia?
Pomoc w przypadku odmrożeń polega na jak najszybszym przywróceniu krążenia krwi. Jednym z dawnych sposobów było nacieranie danej okolicy śniegiem. Jednak skuteczniejszym rozwiązaniem jest obecnie ogrzewanie ciała w kąpielach lub stosowanie okładów o temperaturze stopniowo rosnącej 25, 30 i 37 stopi Celsjusza. Metodę tę należy stosować do momentu gdy tkanki skóry uzyskają właściwą temperaturę. W trakcie takich kąpieli lub ogrzewania wysoką temperaturą może wystąpić dość duży ból oraz uczucie mrowienia i pieczenia. Innym rozwiązaniem jest również nacieranie miejsca odmrożeń alkoholem. Efektem takiego działania jest pojawienie się na skórze zaczerwienienia. Dodatkowo samo zmarznięte miejsce nacieramy wazeliną, a następnie owijamy bandażem. Można również użyć maści z antybiotykiem, która zapobiega zakażeniu. Następnie zalecane jest założenie na odmrożone miejsca jałowego opatrunku z dużą zawartością waty.
Jak zapobiegać odmrożeniom?
- Noś ciepłą oraz suchą odzież, która powinna zapewniać nam pewną izolację przed niską temperaturą, a jednocześnie umożliwiać odparowywanie potu.
- Dłonie i stopy należy chronić przed działaniem wilgoci i zimna.
- Głowa powinna być mocno okryta i odizolowana od niskiej temperatury.
- Odsłonięte części ciała takie jak nos czy policzki należy smarować tłustym kremem.
- Przebywając w niskiej temperaturze należy być nieustannie w ruchu.
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Bardzo przydatny post, szczególnie dla tych, którzy zimą przebywają sporo na zewnątrz.
Ja na całe szczęście odmrożeń nie miałam, ale wiem jak bardzo bolą palce u stóp kiedy jest zimno, więc nawet nie chce myśleć jak to jest z odmrożeniami 🙂
Zima powróciła, więc temat aktualny :). Ale ja wolę zapobiegać, niż leczyć, dlatego do wiosny nie ruszam się z domu :P.
Bardzo ciekawe! Jeśli kiedyś ktoś z bliskich będzie mieć taki problem, na pewno wrócę do tego artykułu 🙂
Odmrożeń nigdy nie miałam, ale dobrze o nich wiedzieć coś.
Bardzo przydatne rady dotyczące odmrożeń, które faktycznie bywają niebezpieczne dla zdrowia.