Aktualizacja: 15 września 2022
Odmrożenia i odmroziny mogą przydarzyć się każdemu z nas. Szczególnie wtedy gdy przybywamy w niskich temperaturach przez długi czas oraz kiedy nie mamy odpowiedniego zabezpieczenia i ubrania. Odmrożenia najczęściej dotyczą dłoni i stóp. Jednak narażone są na nie również policzki i nos. Dlatego kiedy wybieramy się w góry lub przebywamy długo w niskich temperaturach warto pamiętać o odpowiedniej odzieży. A co jeśli faktycznie dotkną nas odmrożenia? Jak je leczyć?
Spis treści
Odmrożenia i odmroziny – czym dokładnie są?
Odmroziny to sine i sinoczerwone zmiany skórne posiadające charakter plam i będące konsekwencją długotrwałego wystawiania ciała na niskie temperatury oraz wilgotne powietrze. Skóra wykazuje wówczas skłonność do pękania oraz do powstawania owrzodzeń.
Odmrożenia pojawiają się zawsze w wyniku działania niskiej temperatury. Wyróżniamy kilka stopni odmrożeń, których wystąpienie zależne jest od tego w jakich warunkach przebywaliśmy oraz jak długo.
Odmrożenia – rodzaje
I stopień – występuje na skórze zaczerwienienie z lekko sinym zabarwieniem obrzękiem i uczuciem pieczenia. Zmiany te wynikają z tymczasowego zaburzenia krążenia krwi oraz występującego tam stanu zapalnego.
II stopień – możliwe jest wystąpienie pęcherzy wypełnionych treścią surowiczą z domieszką krwi. Obrzęk oraz zasinienie jest znacznie większe niż w przypadku odmrożeń I stopnia. Odmrożenia II stopnia często pozostawiają po sobie przebarwienia.
III stopień – występuje martwica tkanek, która może dotyczyć również tanek głębokich i kości.
IV stopień – odmrożenia występują na całych częściach ciała jak np. palec. Odmrożenia tego typu są na tyle poważne, że często dochodzi do amputacji części odmrożonej.
Odmrożenia – objawy
Przy mocno zmarzniętej skórze dochodzi do odkładnia się kryształków lodu. Dodatkowo następuje skurcz naczyń krwionośnych, przez co pojawiają się zaburzenia w krążeniu krwi. Dlatego też przy III i IV stopniu odmrożeń dochodzi do martwicy tkanek. W miejscu gdzie pojawiło się odmrożenie uwalniane są także mediatory zapalne. W związku z tym odmrożeniom towarzyszy również stan zapalny.
Ponadto w wyniku skurczu naczyń krwionośnych wzrasta również lepkość krwi. Następnie dochodzi do kwasicy i powstawania zakrzepów. Dlatego też bardzo poważne odmrożenia zagrażają naszemu życiu oraz wymagają podania lekarstw, które mają za zadanie rozrzedzić krew i wyrównać bilans płynów ustrojowych.
Czynniki wpływające na powstawanie odmrożeń:
- zmęczenie
- choroby układu krążenia
- niewłaściwe odżywianie
- odwodnienie
- hipotermia
- zmniejszone ciśnienie krwi w tkankach uciśniętych ubraniami
- zbyt mała izolacja od mrozu i wiatru
Gdy dochodzi do odmrożeń można zaobserwować na skórze jej zblednięcie, a następnie zaczerwienie lub sinawe zabarwienie. Często towarzyszy temu zmniejszenie czucia. W momencie kiedy odmrożenie się niweluje zauważalny jest na skórze chwilowy obrzęk, ból i jednoczesne swędzenie. Objawy te jednak ustępują po kilku dniach.
Z kolei cięższe odmrożenia powodują pojawienie się pęcherzy, które mogą być wypełnione krwią. Warto zaznaczyć, że zjawisko ich powstawania jest dokładnie takie samo jak w przypadku oparzeń. Miejsce odmrożenia jest bardzo bolesne jak i miejsca sąsiadujące. Odmrożenie znika bardzo powoli, po upływie 2-3 tygodni. Ponadto miejsca, które dotknięte były odmrożeniem stają się wrażliwe na działanie niskich temperatur, a każde kolejne zmarznięcie dłoni lub stóp powoduje obrzęki i swędzenie.
Odmrożenia IV stopnia objawiają się obecnością pęcherzy, natomiast cała skóra i tkanka podskórna ulega martwicy. Gojenie się takich odmrożeń jest bardzo ciężkie i długo bardzo trwa. Może zakończyć się ono nawet zniekształceniami, pojawieniem się blizny, a w ostateczności amputacją.
Jak leczyć odmrożenia?
Pomoc w przypadku odmrożeń polega na jak najszybszym przywróceniu krążenia krwi. Jednym z dawnych sposobów było nacieranie danej okolicy śniegiem. Jednak skuteczniejszym rozwiązaniem jest obecnie ogrzewanie ciała w kąpielach lub stosowanie okładów o temperaturze stopniowo rosnącej 25, 30 i 37 stopi Celsjusza. Metodę tę należy stosować do momentu gdy tkanki skóry uzyskają właściwą temperaturę. W trakcie takich kąpieli lub ogrzewania wysoką temperaturą może wystąpić dość duży ból oraz uczucie mrowienia i pieczenia. Innym rozwiązaniem jest również nacieranie miejsca odmrożeń alkoholem. Efektem takiego działania jest pojawienie się na skórze zaczerwienienia. Dodatkowo samo zmarznięte miejsce nacieramy wazeliną, a następnie owijamy bandażem. Można również użyć maści z antybiotykiem, która zapobiega zakażeniu. Następnie zalecane jest założenie na odmrożone miejsca jałowego opatrunku z dużą zawartością waty.
Jak zapobiegać odmrożeniom?
- Noś ciepłą oraz suchą odzież, która powinna zapewniać nam pewną izolację przed niską temperaturą, a jednocześnie umożliwiać odparowywanie potu.
- Dłonie i stopy należy chronić przed działaniem wilgoci i zimna.
- Głowa powinna być mocno okryta i odizolowana od niskiej temperatury.
- Odsłonięte części ciała takie jak nos czy policzki należy smarować tłustym kremem.
- Przebywając w niskiej temperaturze należy być nieustannie w ruchu.


Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...
Bardzo przydatny post, szczególnie dla tych, którzy zimą przebywają sporo na zewnątrz.
Ja na całe szczęście odmrożeń nie miałam, ale wiem jak bardzo bolą palce u stóp kiedy jest zimno, więc nawet nie chce myśleć jak to jest z odmrożeniami 🙂
Zima powróciła, więc temat aktualny :). Ale ja wolę zapobiegać, niż leczyć, dlatego do wiosny nie ruszam się z domu :P.
Bardzo ciekawe! Jeśli kiedyś ktoś z bliskich będzie mieć taki problem, na pewno wrócę do tego artykułu 🙂
Odmrożeń nigdy nie miałam, ale dobrze o nich wiedzieć coś.
Bardzo przydatne rady dotyczące odmrożeń, które faktycznie bywają niebezpieczne dla zdrowia.