Nyktofobia

Nyktofobia (inaczej: paniczny lęk przed ciemnością) dotyczy sporego odsetka ludzi na całym świecie, a jej przyczyny wciąż nie zostały do końca poznane. W momencie pozostania w ciemnym pomieszczeniu bez źródeł światła osoba z nyktofobią odczuwa szereg dolegliwości somatycznych oraz objawów psychicznych. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się psychoterapeuta.

Nyktofobia – objawy

Podstawą nyktofobii jest nieodparta, irracjonalna obawa przed ciemnością – nie tylko nocą, ale nawet w ciągu dnia podczas przebywania w pomieszczeniach bez okien przy wyłączonym świetle. Osoby z tą fobią odczuwają w takich sytuacjach bardzo silny, wewnętrzny lęk i stres, którego przyczyną są dla większości ludzi nieuzasadnione. Niepokój ten wiąże się z brakiem źródeł światła. Pojawiają się objawy somatyczne:

• suchość w ustach;
• nadmierna potliwość ciała;
• zaczerwienie skóry lub wręcz przeciwnie – skrajna bladość skóry;
• drżenie rąk;
• zaburzenia koordynacji i równowagi;
• zawroty głowy;
• bóle głowy;
• uczucie miękkich nóg;
• zwiększona częstotliwość oddechów;
• tachykardia odczuwana jako mocne bicie serca.

A także objawy psychiczne:

• silny lęk przed ciemnością;
• agresja;
• drażliwość;
• wewnętrzny niepokój.

Nyktofobia może wywierać znaczny wpływ na człowieka. Boi się on np. opuszczać dom po zmierzchu lub wracać z pracy późnym wieczorem w okresie jesienno-zimowym. Problemem staje się także wstanie nocą do toalety lub zejście do piwnicy po przetwory. Dość rzadką w dzisiejszych czasach, jednak wciąż możliwą do spotkania sytuacją, jest brak prądu, co wiąże się z niemożnością zapalenia lamp. Dla większości osób z nyktofobią jest to wręcz koszmar, którego z pewnością nie chcą doświadczać.

Przyczyny nyktofobii

Dokładny mechanizm powstawania lęku przed ciemnością wciąż nie został poznany. Nie wiadomo, dlaczego u niektórych osób pojawia się nyktofobia, u innych zaś nie. Uważa się jednak, że wpływ na to ma szereg czynników, do których zaliczamy m.in.: uwarunkowania genetyczne, czynniki biologiczne i czynniki środowiskowe. Lęk przed ciemnością może być uznawany za instynktowny, jako że w przeszłości ciemność wiązała się z wieloma zagrożeniami, takimi jak ryzyko napaści przez zwierzęta.

Nyktofobia może także wiązać się z doświadczeniem traumatycznych sytuacji związanych z ciemnością, takich jak różne kary (np. zamykanie dziecka w ciemnym pomieszczeniu) czy traumatyczne wydarzenia, które miały miejsce po zmroku. Warto zaznaczyć, że oglądanie horrorów przy braku umiejętności radzenia sobie ze stresem i dużej wrażliwości może nasilać nyktofobię, jak również wywoływać ją.

Nyktofobia – leczenie

Leczenie nyktofobii może obejmować wiele metod, najskuteczniej jest łączyć je ze sobą nawzajem. Leczeniem zajmuje się psychoterapeuta, a w zaawansowanych, ciężkich przypadkach nawet psychiatra, który ma uprawnienia do wypisywania recept na leki uspokajające. Niekiedy farmakoterapia może okazać się konieczna, aż do momentu uzyskania zadowalających efektów pozostałych metod terapii.

W leczeniu nyktofobii zastosować można różnego rodzaju techniki relaksacyjne, np. medytację, jogę, wykonywanie ulubionego hobby, jak również prowadzi się terapię poznawczo-behawioralną (nieco rzadziej innego nurtu). Po opanowaniu lęku i zrozumieniu go przez pacjenta wdraża się tzw. eksponowanie na lęk. Chorych stopniowo oswaja się z ciemnością, np. stosuje się lampki nocne ze zmieniającym się natężeniem światła bądź zaleca bliskiej osobie zabierać na wieczorne spacery we dwoje lub w większej grupie osób, aby pacjent z nyktofobią czuł się bezpieczniej. Nierzadko leczenie trwa wiele miesięcy lub kilka lat, jednak w większości przypadków uzyskuje się bardzo zadowalające efekty.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Popiel A., Pragłowska E., Psychoterapia poznawczo-behawioralna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2022.
2. Bourne E., Lęk i fobia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2023.