Nadwrażliwość na światło jest patologiczną reakcją skóry na kontakt z promieniowaniem słonecznym. Dolegliwość znacznie utrudnia funkcjonowanie i pogarsza jakość życia codziennego, zwłaszcza w okresie letnim.
Spis treści
Reakcje skóry na światło
Wyróżnia się 3 podstawowe reakcje skóry na światło słoneczne:
- odczyn w normalnej skórze jako następstwo nadmiernego napromieniowania – może być ostry lub przewlekły;
- zaostrzenie istniejącej wcześniej dermatozy pod wpływem promieniowania słonecznego – np. w przebiegu tocznia rumieniowatego;
- fotodermatozy – skóra reaguje nadwrażliwością na takie dawki promieniowania, które nie powodują patologicznych reakcji u osób zdrowych.
Fotodermatozy, czyli nadwrażliwość na światło.
Wyróżnia się fotodermatozy pierwotne i wtórne. W pierwotnych skóra wykazuje nadwrażliwość na promieniowanie słoneczne, jednak nie ma przy tym zdiagnozowanych innych schorzeń czy chorób. Natomiast w fotodermatozach wtórnych stwierdza się dodatkowo inne schorzenia, jak np. porfiria. Częściej występują fotodermatozy pierwotne. Ponadto wyróżnia się także podział nadwrażliwości skórnej na światło obejmujący fotodermatozy:
- idiopatyczne – o nieznanej przyczynie, zalicza się do niej m.in. wielopostaciową osutkę świetlną;
- egzogenne – wywołane czynnikami zewnętrznymi, a do ich rozwoju niezbędna jest substancja fototoksyczna;
- endogenne – uwarunkowane genetycznie lub rozwijające się w rezultacie niedoborów witamin.
Fotodermatozy pierwotne
Można do nich zaliczyć między innymi takie schorzenia jak:
- pokrzywka słoneczna – objawia się charakterystyczną pokrzywką skórną, występuje jednak stosunkowo rzadko;
- wielopostaciowe osutki świetlne – to zmiany grudkowo-pęcherzykowe pojawiające się na skórze, dolegliwość występuje często;
- reakcje fototoksyczne – objawiają się rumieniem i pęcherzami przypominającymi oparzenie, występują często;
- fotoalergiczne zapalenie skóry po ogólnej ekspozycji ciała na słońce – dochodzi do rozwoju grudek liszajowatych i zapalenia skóry. Dolegliwość występuje jednak rzadko;
- fotoalergiczne kontaktowe zapalenie skóry – występuje dość często i objawia się miejscowymi zmianami zapalnymi skóry.
Istnieje jeszcze wiele innych takich schorzeń, te jednak diagnozuje się najczęściej.
Choroby związane z promieniowaniem UV
Istnieje wiele chorób, których objawy kliniczne pogarszają się po ekspozycji ciała na promieniowanie UV. Najbardziej znany wśród nich jest toczeń rumieniowaty układowy, w którym nasilają się nie tylko reakcje skórne, ale i schorzenia nerek. Do pozostałych chorób zaostrzanych przez słońce zalicza się m.in.:
- trądzik różowaty;
- opryszczkę;
- chorobę Dariera;
- chorobę Haileya-Haileya.
Istnieją również autoimmunologiczne choroby pęcherzowe, jednak spotyka się je bardzo rzadko.
Psoraleny
Psolareny to związki chemiczne występujące naturalnie, które wykazują silne działanie fotouczulające. Wykorzystuje się je do produkcji kosmetyków, perfum czy niektórych leków, można je także spożywać pod postacią naparów. Należy jednak wiedzieć, że po ich spożyciu lub zastosowaniu skóra staje się znacznie bardziej wrażliwa na światło słoneczne. Do grupy psoralenów można zaliczyć marchew, seler, dziurawiec, olejki bergamotkowe, sandałowe i cytrusowe, róż bengalską lub eozynę.
Profilaktyka
Przy nadwrażliwości na światło ważne jest unikanie długotrwałych ekspozycji odsłoniętego ciała na promieniowanie słoneczne. Aby jak najbardziej zmniejszyć ekspozycję skóry należy ubierać odzież ochronną obejmującą dużą część ciała. Osoby bardzo wrażliwe ubierają zatem długie spodnie i bluzki z długim rękawem. Latem wskazane jest korzystanie z kapeluszy z dużym rondem czy czapek z daszkiem, aby osłonić również twarz. Kolejnym ważnym krokiem jest stosowanie kosmetyków z filtrami chroniącymi przed promieniowaniem UV. Należy także unikać wychodzenia z domu w godzinach słonecznego zenitu, a wszelkie sprawy warto przełożyć na godziny poranne lub popołudniowe i wieczorne.
Z powodu ograniczonej ekspozycji na promieniowanie słoneczne osoby wykazujące nadwrażliwość na światło muszą zdecydować się na suplementację witaminy D2.
Jak leczyć nadwrażliwość na światło?
W leczeniu fotodermatoz stosuje się suplementację, zabiegi fizykalne i farmakoterapię. Zaleca się stosowanie beta-karotenu, fotochemioterapię PUVA oraz hartowanie poprzez UVB. Z kolei w przypadku farmakoterapii zaleca się stosowanie leków przeciwhistaminowych w stanach ostrych, preparaty steroidowe lub inne zawierające wapń i witaminę C.
Bibliografia
- Korzeniowska K., Majewska K., Pawlaczyk M., Buszkiewicz-Nowak E., Skórne reakcje fotonadwrażliwości po ketoprofenie – opis dwóch przypadków i przegląd piśmiennictwa, Farmacja Współczesna, 11/2018.
- Lehamann P., Photodermatosen, Darmstadt 2000.
- Kieć-Świerczyńska M., Kręcisz B., Choroby skóry wywołane nadwrażliwością na światło, Medycyna Pracy, 5/2001.
- Muzykiewicz A., Nowak A., Klimowicz A., Florkowska K., Fotoalergeny i związki fototoksyczne pochodzenia roślinnego. Zagrożenia i korzyści terapeutyczne, Problemy Nauk Biologicznych, 2/2017.
- Galas N., Fotodermatozy – „uczulenia na słońce”, Kosmetologia Estetyczna, 4/2015.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Zostaw komentarz