Laktoza – dlaczego jej nie tolerujemy?

Aktualizacja: 5 grudnia 2024

Laktoza (inaczej: cukier mleczny), naturalny cukier występujący w mleku i produktach mlecznych, pełni ważną rolę w diecie, dostarczając energii. Jednak jej trawienie może sprawiać trudności niektórym osobom, prowadząc do zjawiska nietolerancji laktozy. Co dokładnie się dzieje w organizmach osób borykających się z tym problemem i jakie są przyczyny tego stanu? Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Czym jest laktoza?

Laktoza to organiczny związek chemiczny należący do grupy węglowodanów. Jest cukrem mlecznym, składającym się z glukozy i galaktozy. W swojej naturalnej postaci występuje przede wszystkim w mleku ssaków. Jest ono mieszanką wody, tłuszczu, laktozy oraz białek i stanowi jeden z głównych pokarmów ssaków. Tak jak inne węglowodany, laktoza jest źródłem łatwo przyswajalnej energii. Ma właściwości probiotyczne, a więc pozytywnie wpływa na pracę jelit i ich procesy regeneracyjne. Aby prawidłowo metabolizować laktozę potrzebny jest nam enzym laktaza, który rozkłada cukier mleczny na cukry proste.

W czym znajduje się laktoza?

Laktoza znajduje się m.in. w takich produktach jak:

• mleko;
• jogurty;
• maślanka;
• kefir;
• sery;
• śmietana;
• lody.

Choć w dzisiejszych czasach bez problemu można kupić powyższe produkty bez dodatku laktozy. Jest ona usuwana jeszcze na etapie produkcji, z myślą o osobach wykazujących nietolerancję.

Nietolerancja laktozy – przyczyny

Nietolerancja laktozy jest zaburzeniem pokarmowym. Wynika przede wszystkim z zaniku lub niedoboru enzymu trawiącego – laktazy. U niektórych może to być wada wrodzona, u innych natomiast taka dysfunkcja może pojawić się wraz z wiekiem. Ta pierwsza zdarza się dość rzadko i polega na całkowitym braku możliwości wytwarzania przez organizm laktazy i niestety trwa przez cały okres życia. W przypadku nietolerancji nabytej, która może się pojawić na skutek przebytych chorób, ilość tego enzymu zmniejsza się lub dochodzi do całkowitego jego zaniku. Tego rodzaju nietolerancja często przebiega w sposób przejściowy.

Objawy nietolerancji laktozy

Objawy nietolerancji laktozy nie należą do specyficznych. Wręcz przeciwnie, przypominają objawy zatrucia lub choroby układu pokarmowego. Są to m.in.:

• wzdęcia;
• kolka brzuszna;
• bóle brzucha;
• biegunka;
• nudności;
• wymioty.

Wystąpienie tego rodzaju objawów zależne jest przede wszystkim od ilości spożytej laktozy. Bardzo istotny jest także poziom enzymu w organizmie, odpowiedzialnego za jej trawienie, oraz forma spożytego pokarmu zawierającego laktozę. Warto również wiedzieć, że objawy nietolerancji laktozy zwykle występują po kilku czy kilkunastu godzinach od jej spożycia.

Leczenie nietolerancji laktozy

W momencie gdy nietolerancja laktozy jest wadą wrodzoną, jej leczenie polega na całkowitym i stałym wyeliminowaniu z diety produktów zawierających laktozę. Jest to istotne, ponieważ u tych osób, po spożyciu choćby najmniejszej ilości laktozy, może dojść do zagrożenia życia.

Z kolei przy nabytej nietolerancji leczenie może polegać na zmniejszeniu produktów zawierających laktozę lub na całkowitym jej wyeliminowaniu z codziennej diety. Można również zredukować objawy poprzez suplementowanie laktazy, enzymu niezbędnego do trawienia laktozy.

Zioła na nietolerancję laktozy

Niektóre zioła mogą wspierać organizm w łagodzeniu objawów związanych z nietolerancją laktozy. Koper włoski, znany ze swoich właściwości wspomagających trawienie, może zmniejszać wzdęcia i bóle brzucha, które często występują po spożyciu mleka. Imbir, dzięki działaniu przeciwzapalnemu, może wspomagać trawienie i łagodzić dyskomfort pokarmowy związany z laktozą. Mięta pieprzowa jest skuteczna w redukcji skurczów i wzdęć, co może pomóc osobom borykającym się z problemami trawiennymi. Rumianek, znany ze swoich właściwości uspokajających, działa kojąco na układ pokarmowy, łagodząc bóle brzucha i uczucie pełności. Zielona herbata, bogata w przeciwutleniacze, wspomaga trawienie i zmniejsza stany zapalne, co również może poprawić komfort trawienny u osób z nietolerancją laktozy.

Probiotyki
Probiotyki od bioalgi zawierają aż 150 milionów wyselekcjonowanych, naturalnych i żywych szczepów bakterii. Uzupełniają dietę w składniki probiotyczne i roślinne takie jak Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Sawala W., Nietolerancja laktozy. Nietolerancja laktozy a stosowanie leków z laktozą, Poznań 2018.
2. Zatwarnicki P., Nietolerancja laktozy – przyczyny, objawy, diagnostyka, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 3/2014.