Kurkumina jest związkiem pochodzenia roślinnego, pozyskiwanym z kłączy ostryżu długiego (popularnej kurkumy). To właśnie ona decyduje o większości prozdrowotnych właściwości tej przyprawy i nadaje jej charakterystyczną barwę.
Spis treści
Kurkumina – podstawowe informacje
Kurkumina jest żółtym barwnikiem pozyskiwanym z kłączy wyżej wymienionej byliny. W postaci popularnej przyprawy curry stosuje się ją niemal na całym świecie, zwłaszcza w kuchni azjatyckiej i indyjskiej. Ponadto stanowi popularny barwnik spożywczy, gdyż nadaje produktom typowej żółto-pomarańczowej barwy. W kłączach kurkumy stanowi około 5-10% suchej masy.Wykazuje bardzo dobrą rozpuszczalność w olejach, acetonie, metanolu i etanolu, natomiast bardzo słabą w wodzie.
Pierwszej syntezy kurkuminy dokonał polski chemik Lampe, pracujący na terenie Austro-Węgier.
Należy wiedzieć, że w międzynarodowej numeracji kurkumina wpisana jest jako dodatek do żywności pod symbolem E100.
Właściwości kurkuminy
Do najbardziej znanych właściwości kurkuminy zalicza się jej działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe.
W przypadku działania przeciwzapalnego, udowodniono korzystny wpływ substancji na gojenie się ran, a także łagodzenie dolegliwości wynikających z urazów, którym towarzyszy stan zapalny. Dodatkowo wpływa korzystnie na leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna.
Działanie przeciwnowotworowe ukierunkowane jest na zapobieganie chorobom nowotworowym poprzez tłumienie i hamowanie zmian o charakterze przednowotworowym. Kurkumina hamuje aktywność czynnika transkrypcyjnego, który uczestniczy w ekspresji genów zaangażowanych w procesy zapalne, co z kolei może prowadzić do nowotworów.
Ponadto wykazano, że kurkumina hamuje wzrost guzów nowotworowych poprzez hamowanie progresji cyklu komórkowego i wywołanie apoptozy.
Działanie neuroprotekcyjne
Ostatnimi czasy coraz więcej czasu poświęca się badaniom kurkuminy pod kątem działania neuroprotekcyjnego. Zwłaszcza w kontekście choroby Alzheimera, która stanowi poważny problem zdrowotny osób w podeszłym wieku.
W odróżnieniu od klasycznych leków przeciwzapalnych, kurkumina jest związkiem nietoksycznym i bezpiecznym również podczas długotrwałego stosowania. Obok hamowania reakcji zapalnych, z perspektywy potencjalnego zastosowania w chorobie Alzheimera, istotne są właściwości antyoksydacyjne kurkuminy oraz jej wpływ na obniżenie cholesterolu. Ma to znaczenie, ponieważ wykazano obniżenie ryzyka wystąpienia choroby Alzheimera u osób z niskim poziomem cholesterolu i przyjmujących substancje o właściwościach przeciwutleniających.
Pozostałe właściwości
Do pozostałych właściwości kurkuminy można zaliczyć:
- opóźnianie procesów starzenia się skóry (głównie poprzez działanie utleniające);
- działanie immunosupresyjne poprzez hamowanie proliferacji limfocytów, a tym samym wspomaganie leczenia alergii i chorób autoimmunologicznych;
- działanie antymutagenne (w tym ochrona organizmu przed mutagennymi aminami występującymi w pożywieniu);
- ochrona przed toksycznym działaniem metali ciężkich;
- wspomaganie leczenia niepłodności;
- obniżanie poziomu cholesterolu i lipidów we krwi.
Wady kurkuminy
Ograniczeniami zastosowania kurkuminy w terapii wielu chorób mogą być jej niektóre właściwości determinujące ewentualne zastosowanie jako substancji czynnej w produktach leczniczych. Należą do nich:
- nierozpuszczalność w wodzie i wrażliwość na odczyn środowiska;
- niestabilność w formie rozpuszczonej;
- około 80% kurkuminy nie trafia do krwiobiegu, gdyż jest usuwana już po 3-6 godzinach przez nerki i drogą jelitową.
Bibliografia
- Malec M., Właściwości przeciwnowotworowe kurkuminy, Farmacja Polska, 8/2019.
- Przybylska S., Kurkumina – prozdrowotny barwnik kurkumy, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2/2015.
- Wolanin K., Piwocka K., Kurkumina – od medycyny naturalnej do kliniki, Problemy Nauk Biologicznych, 1-2/2008.
- Deptuła T., Wpływ podstawników polieterowych na aktywność biologiczną kurkuminy, Warszawa 2016.
- Deptuła T., Gruber B., Krówczyński A., Kurkumina i jej pochodne – zastosowanie w terapii przeciwnowotworowej i chemioochronnej, Postępy Fitoterapii, 3/2014.
- Urbańczyk-Lipkowska Z., Łukasik E., Kurkumina – nadzieja w prewencji i leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, Gazeta Farmaceutyczna, grudzień 2014.
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...
Nie używam,muszę się jej przyjrzeć bliżej 🙂
Bardzo przydatny wpis! 🙂
… nie przepadam za smakiem kurkumy, ale znam jej wspaniałe właściwości, więc staram się regularnie stosować …
Zdecydowanie polecam. Wlasiwosci zdrowotne są ogromne
Kurkumę dodaję do mięs, zup,sałatek i do herbaty.
Ma sporo rewelacyjnych właściwości i nadaje fajnego smaku potrawom.
Też każdemu polecam!
Myślę, że warto dodać, że kurkumina posiada także silne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne, dlatego można ją wykorzystywać jako naturalny antybiotyk 😉 Ponadto jej spożywanie jest korzystne dla wątroby i dróg żółciowych.
Świetny artykuł, który będzie bardzo przydatny przy moich kolejnych wpisach na blogu. Nie wiedziałam, że kurkuma może także leczyć niepłodność i jest usuwana w tak krótkim czasie z krwiobiegu. Na mnie działa wspaniale, dlatego zamierzam dalej ją stosować na zdrowie i polecać innym 🙂
Dzięki wielkie za ten wpis! Super przydatne informacje do mojej kuchni!