Jak łagodzić objawy menopauzy?

Aktualizacja: 19 września 2022

Wiele kobiet w pewnym wieku zaczyna się zastanawiać, jak skutecznie łagodzić objawy menopauzy. Menopauza jest bowiem fizjologicznym zjawiskiem, które prędzej czy później wystąpi u każdej z nich. W jej przebiegu pojawiają się nie tylko objawy fizyczne, ale i psychiczne (emocjonalne).

Czym jest menopauza?

Naturalna menopauza to okres w życiu kobiety, w którym cykle miesiączkowe zostają zatrzymane na czas przynajmniej dwunastu miesięcy. Termin ten definiuje trwałe ustanie miesiączkowania wskutek niedoczynności jajników, która nie jest następstwem przeprowadzonego zabiegu chirurgicznego (usunięcie macicy, jajników), choroby, leczenia farmakologicznego, dużej utraty masy ciała w krótkim okresie czasu, ciąży lub karmienia piersią. Menopauzę poprzedza klimakterium, w którym występują objawy właściwe.

Objawy menopauzy

Podczas klimakterium i menopauzy kobieta odczuwa takie objawy jak:

• uderzenia zimna i napady gorąca;
• suchość pochwy;
• ból stawów;
• zaburzenia snu, częściej w stronę bezsenności;
• depresja;
• zmiany zachowania, drażliwość, napięcie nerwowe;
• nietrzymanie moczu;
• nocne poty;
• zatrzymanie wody w organizmie;
• obniżenie zdolności poznawczych;
• zaburzenia pamięci;
• bóle i zawroty głowy;
• przewlekłe zmęczenie.

Zauważa się również zmiany hormonalne – znaczne obniżenie produkcji estrogenów i testosteronu, a nawet zmiany w parametrach krwi. Szczególnie męczące i uprzykrzające życie są zaburzenia psychiczne, takie jak spadek odczuwania libido, niezdolność radzenia sobie ze stresem w życiu codziennym, znacznego stopnia nerwowość oraz ciągłe stany przygnębienia, które mogą prowadzić nawet do depresji.

Menopauza wraz z pakietem objawów dotyczy kobiet na całym świecie, bez względu na pochodzenie etniczne, wykształcenie czy ogólny stan zdrowia. Pojawia się w różnym wieku, najczęściej około 45-55. roku życia. W rezultacie zmian hormonalnych zwiększa się ryzyko licznych chorób, w tym nowotworów piersi, schorzeń sercowo-naczyniowych i osteoporozy.

Jak łagodzić objawy menopauzy?

To, jak łagodzić objawy menopauzy, powinno być zawsze dobrane indywidualnie do kobiety. Stosowane metody obejmują: dietoterapię (w tym ziołolecznictwo i suplementację), zmianę stylu życia, a w razie konieczności także farmakoterapię. Najważniejsze aspekty łagodzenia objawów menopauzy obejmują:

• regularną aktywność fizyczną – która poprawia nastrój, zwiększa naturalną syntezę endorfin i w dużym stopniu poprawia humor. Już nawet zwykły spacer wpływa korzystnie na zdrowie fizyczne i psychiczne;
• zapobieganie zanikowi życia erotycznego – im dłużej kobieta pozostaje aktywna seksualnie, tym dłużej ścianki pochwy pozostają niezmienione. Problem suchości pochwy można rozwiązać przy użyciu specjalnych, nawilżających lubrykantów;
• unikanie opalania się – nadmiar słońca zwiększa intensywność objawów i ryzyko wystąpienia różnych chorób;
• stosowanie technik relaksacyjnych – takich jak medytacja, trening autogenny Schultza, trening głębokiego oddychania czy joga. Pomogą się uspokoić, złagodzić wewnętrzne napięcie i zrozumieć samą siebie;
• dbanie o siebie – aby kobieta czuła się podczas menopauzy pewniej powinna dbać o samopoczucie i wygląd zewnętrzny. To właśnie w tym trudnym czasie zbawienne może się okazać uczęszczanie na masaże czy wyjazd z przyjaciółmi do SPA.

Terapia hormonalna – dawniej uważana jako eliksir młodości – współcześnie nie jest już polecana wszystkim kobietom. Można ją stosować jedynie w określonych wskazaniach medycznych. Należą do nich: przedwczesna menopauza, objawy atrofii dolnych dróg moczowo-płciowych, profilaktyka i leczenie osteoporozy oraz nasilone objawy zespołu menopauzalnego. Należy mieć na uwadze, że terapia hormonalna może zwiększać ryzyko nowotworu piersi.

Dieta

Dieta kobiet podczas menopauzy powinna być specjalnie dobrana, aby móc z jej pomocą wpływać na gospodarkę hormonalną i wiele układów organizmu. Przede wszystkim powinny spożywać fitoestrogeny, czyli związki pochodzenia roślinnego o działaniu podobnym do hormonów. Głównym ich źródłem są:

• soja;
• ciecierzyca;
• siemię lniane;
• nasiona słonecznika;
• jagody;
• kawa;
• fasola;
• żurawina;
• czerwone wino.

Należy pić dużo wody, która łagodzi wiele objawów tego okresu i poprawia samopoczucie. Ponadto wskazane jest unikanie ostrych przypraw, które wyzwalają napady gorąca. Podobnie działają: gorące napoje, słodycze, alkohol. Zaleca się wieczorne unikanie picia kawy i jedzenia czekolady, gdyż wzmagają się problemy z pęcherzem i bezsennością.

Podczas menopauzy z pomocą przychodzi również ziołolecznictwo. Kubek naparu z melisy przed snem wpłynie korzystnie na psychikę oraz pomoże przy nocnych potach. Zaś przy obniżonym nastroju i napadach nerwicy dobrze sprawdzi się dziurawiec.

Suplementacja

Podczas menopauzy warto przyjmować:

• witaminę D – celem zmniejszania ryzyka wystąpienia osteomalacji i osteoporozy oraz wzmacniania tkanki kostnej;
• wapń – celem wzmacniania kości i przeciwdziałaniu bezsenności;
• witaminę E – działa antyoksydacyjnie, chroni przed rozwojem licznych chorób i zapobiega nadmiernemu wysychaniu błony śluzowej pochwy;
• kwas foliowy – obniża stężenie homocysteiny we krwi, tym samym obniżając ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Dodatkowo zmniejsza uciążliwość wielu objawów, w tym uderzeń gorąca, poprzez interakcję z neuroprzekaźnikami: serotoniną i noradrenaliną;
• kwasy tłuszczowe omega-3 – są niezbędne, aby układ nerwowy i krwionośny w tym okresie prawidłowo funkcjonowały;
• Spirulinę – zawierającą wiele cennych składników odżywczych i dzięki temu uzupełniającą występujące niedobory pokarmowe. To ważne, ponieważ podczas menopauzy (w efekcie bezsenności, drażliwości i depresji) wiele kobiet nie spożywa regularnych, pełnowartościowych posiłków.

Wymienione wyżej suplementy diety są podstawowymi dodatkami, aby dieta kobiety podczas menopauzy była skuteczna. Nie należy jednak skupiać się wyłącznie na suplementacji, nie dbając tym samym o prawidłową dietę i pozostałe czynniki wpływające na zmniejszenie objawów. Dobrym pomysłem jest spożywanie pokarmów zawierających powyższe składniki, a dopiero w razie niedoboru któregoś z nich decydować się na suplementację. Dodatkiem może być kolagen i koenzym Q10, które są naturalnymi związkami występującymi w organizmie, jednak wraz z wiekiem ich ilość maleje. To zaś skutkuje pogorszeniem kondycji skóry i bólami mięśniowo-stawowymi.

Fizjoterapia

Podczas menopauzy warto udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego. Taki specjalista szczegółowo zna przebieg, etiologię i sposoby radzenia sobie z menopauzą. Pomoże przede wszystkim przy problemach z nadmiernie napiętymi tkankami miękkimi, które mogą powodować bóle stawów, z dolegliwościami ze strony kręgosłupa oraz nietrzymaniem moczu. Podczas menopauzy niezwykle ważny jest trening dna miednicy, który zapobiegnie problemom jak nietrzymanie moczu, obniżenie narządu rodnego czy wulwodynia. W razie występowania endometriozy, skutecznie zmniejszy nasilenie jej objawów.

Należy pamiętać, że nie każda kobieta potrzebuje wzmacniania mięśni dna miednicy, nawet gdy doświadcza nietrzymania moczu. Nie należy więc samodzielnie wykonywać takich ćwiczeń, bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą. Może się bowiem okazać, że konieczna była relaksacja wspomnianych mięśni, więc domowy trening tylko zwiększy problem.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Sprawka K., Wysokiński A., Orzechowska A., Talarowska-Bogusz M., Typel D., Gruszczyński W., Zaburzenia depresyjne i lękowe w okresie klimakterium, Psychiatria, 3/2008.
2. Brończyk-Puzoń A., Piecha D., Koszowska A., Nowak J., Kulik-Kupka K., Zubelewicz-Szkodzińska B., Rola wybranych składników odżywczych diety u kobiet w okresie naturalnej menopauzy – przegląd piśmiennictwa, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2/2016.
3. Pertyński T., Stachowiak G., Menopauza – fakty i kontrowersje, Endokrynologia Polska, 5/2006.
4. Suchecka-Rachoń K., Rachoń D., Rola hormonalnej terapii zastępczej u kobiet w okresie pomenopauzalnym Choroby Serca i Naczyń, 3/2005.
5. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
6. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.