Jak dbać o zdrowie psychiczne?

Aktualizacja: 16 września 2022

Jak dbać o zdrowie psychiczne, aby każdy dzień był dla nas przyjemnością oraz aby nie zmagać się z negatywnymi skutkami nadmiernego stresu? Z całą pewnością w dzisiejszych czasach wiele osób zmaga się z problemami psychicznymi i emocjonalnymi. Wpływa na to wszechobecny pośpiech, nadmiar obowiązków i wysokie wymagania odnośnie własnej osoby. Staramy się mieć dobrą prace, własne mieszkanie, rodzinę i pieniądze – dążymy do tego często kosztem własnego zdrowia. Co więc zrobić, aby wesprzeć swoje zdrowie psychiczne?

1. Zrozum fizjologię stresu

Cała fizjologia stresu rozpoczyna się już w mózgu. Rozpoznaje on zagrożenie (czynnik stresowy, np. chwila przed ważnym egzaminem, rozmowa kwalifikacyjna, kłótnia, nadmiar obowiązków przy braku czasu na ich realizację itd.), ci prowadzi do uruchomienia dwóch mechanizmów: nerwowego i hormonalnego. Aktywuje się współczulny układ nerwowy odpowiedzialny za działanie i następuje produkcja kortykoliberyny. Kortykoliberyna oddziałuje na przysadkę mózgowa, pobudzając ją do produkcji kortykotropiny. Ta z kolei transportowana jest do nadnerczy i przyczynia się do produkcji adrenaliny i noradrenaliny, powodujących większość zmian w organizmie pojawiających się wskutek stresu. Istotnym hormonem stresu jest również kortyzol.

Często występujące silne sytuację stresowe negatywnie oddziałują na zdrowie, zwłaszcza, gdy nie potrafimy sobie z nimi radzić. Dzieje się tak wskutek przewlekłego zwiększonego stężenia powyższych hormonów. Konsekwencją są między innymi: wzrost ryzyka groźnych chorób (w tym nowotworów, udaru mózgu, zawału serca, nadciśnienia tętniczego, depresji), znaczne osłabienie układu odpornościowego, lęk, brak chęci do życia, zwolnienie refleksu, problemu trawienne, bezsenność czy bezpłodność. Gdy wiemy co powoduje stres (u każdego są to inne czynniki) oraz jakie ma konsekwencje, znacznie chętniej podejmiemy się działań likwidujących jego konsekwencje, będziemy chcieli nauczyć się radzić sobie z nim oraz zaczniemy po prostu go unikać.

2. Znajdź hobby

Hobby jest niezwykle ważne, aby przestać żyć wyłącznie pracą i obowiązkami, które nierzadko nas przytłaczają i sprawiają, że chodzimy przemęczeni, zestresowani i bez motywacji do działania. Wybór hobby powinien zależeć od naszych preferencji i upodobań. Nie ważne czy będzie to wędkowanie, jazda rowerem, układanie puzzli, czytanie książek czy malowanie. Powinno stanowić sposób na oderwanie się od rzeczywistości. Znajdźmy więc coś co rzeczywiście nas uspokaja i czego podejmujemy się z wielką ochotą.

Niezależnie od tego hobby, 2-3 dni w tygodniu przeznaczmy na uprawianie aktywności fizycznej. Powinna trwać 45 minut – 1,5 godziny i najlepiej, aby była uprawiana na świeżym powietrzu, choć nie jest to obowiązkiem. Udowodniono, że aktywność fizyczna przyczynia się do wzrostu tętna, dzięki czemu serce pompuje większe ilości krwi. Sprawia to, że mózg staje się lepiej dotleniony, odżywiony i ukrwiony, co z kolei przekłada się na efektywność jego pracy i nasze samopoczucie. Dotleniony mózg efektywniej radzi sobie ze stanami lękowymi, depresją czy stresem, także stresem pourazowym. Wskutek aktywności fizycznej układ nerwowy podejmuje produkcję substancji chemicznych zwanych endorfinami czy serotoniną. To są tzw. hormony szczęścia, ponieważ ich wysoki poziom wiąże się z łagodzeniem odczuć bólu i psychicznego napięcia. Stajemy się zrelaksowany, rozluźnieni i po prostu szczęśliwi.

Zobacz również: Jak być szczęśliwym?

3. Każdego dnia poświęć chwilę na własne przyjemności

Bez względu na rodzaj wykonywanej pracy czy styl życia, chwila dla siebie jest ważna każdego dnia. Warto więc postarać się znaleźć chociaż 20 minut dziennie na odrobinę odprężenia, choćby:

• Krótki seans rozciągania przy relaksacyjnej muzyce;
• Przeczytanie kilku rozdziałów ulubionej książki;
• Spacer z psem, przyjacielem lub samotnie;
• Odpoczynek w ogrodzie na łonie natury ze szklanką dobrego, zdrowego koktajlu;
• Relaksująca, ciepłą kąpiel;
• Chwila medytacji, jogi lub ajurwedy.

Podczas wykonywania tych czynności postarajmy się wyłączyć myśli, zapomnieć i obowiązkach i problemach, myśleć wyłącznie o sobie i swoich potrzebach.

Zobacz również: Muzykoterapia.

4. Na bieżąco wyjaśniaj konflikty

Wszelkie niedopowiedzenia, konflikty i kłótnie negatywnie wpływają na nasze samopoczucie i zdrowie psychiczne. Często godzinami zastanawiamy się, co mogliśmy powiedzieć inaczej, denerwujemy się reakcją innych oraz gromadzimy w sobie negatywne emocje zamiast postawić na szczerą rozmowę. Bez względu na to czy konflikt dotyczy osób z rodziny, pracy czy partnera – zawsze warto od razu wyjaśnić wszystkie nieporozumienia. Róbmy to jednak ze spokojem, nie unosząc głosu. Najlepiej, aby każda ze stron przedstawiła swoje racje i przemyślenia, dzięki czemu obie osoby będą znały przeciwne stanowisko. Łatwiej wówczas o dojście do porozumienia. Wyjaśnienie konfliktu sprawi, że z czystą kartą będziemy mogli zacząć kolejny dzień.

5. Skorzystaj z pomocy specjalisty

Wizyta u doświadczonego psychoterapeuty nie jest powodem do wstydu – z takiego rozwiązania korzysta coraz więcej osób. Także tych, które po prostu nie potrafią poradzić sobie z problemami, żyją w stresie czy posiadają jakiekolwiek inne problemy osobiste, które przekładają się na ich samopoczucie czy zdrowie psychiczne. Niekiedy rozmowa z obiektywną, nieznaną nam osobą pozwala rzucić zupełnie inne światło na daną sytuację. Jeśli tylko czujemy wewnętrzną potrzebę, warto choć raz udać się do psychoterapeuty, choć dla trwałości i lepszej skuteczności efektów zaleca się dłuższą terapię.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wilczek-Rużyczka E., Kwak M., Zdrowie psychiczne. Współczesne zagrożenia i możliwości wzmacniania, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.