Głużenie to inaczej dźwięki wydawane przez niemowlę w pierwszych miesiącach jego życia. Określa się je jako piski, mlaski i pomruki, jak również nieartykułowane, gardłowe dźwięki. Stanowi wstęp do nauki mowy. Nie należy jednak mylić głużenia z gaworzeniem – to zupełnie różne zjawiska.
Spis treści
Etapy rozwoju mowy dziecka
Istnieje kilka różnych podziałów rozwoju mowy dziecka, przeważnie jednak specjaliści odnoszą się do następującego:
- 0-1 miesiąc – początek kontaktu dziecka ze światem zewnętrznym w postaci krzyku i płaczu, stanowiący jednocześnie formę treningu oddechowego;
- 2-3 miesiąc – pojawia się głużenie, czyli dźwięki podobne do samogłosek i spółgłosek. Choć nie są świadomie wymawiane, to ich artykułowanie ćwiczy narządy mowy: język, wargi, żuchwę i podniebienie miękkie;
- 5-6 miesiąc – rozpoczyna się gaworzenie. Dziecko zaczyna świadomie powtarzać i naśladować dźwięki mowy;
- koniec 12 miesiąca – pojawiają się pierwsze słowa. Najczęściej są nimi: mama, tata, baba.
Między 1. a 2. rokiem życia dziecko wymawia samogłoski a, o, u, i, y, e oraz spółgłoski p, b, m, t, d, n, ś, czasem ć. Pozostałe spółgłoski zastępuje innymi, o zbliżonym miejscu artykulacji. Upraszcza grupy spółgłoskowe. Typowe jest też wymawianie wyłącznie pierwszej sylaby lub końcówki wyrazu. Uważa się, że prawidłowo rozwijające się, około 1,5-roczne dziecko wypowiada do 50 wyrazów. Po skończeniu dwóch lat jego słownik zawiera około 400 słów. Między 2. a 3. rokiem życia pojawiają się proste zdania, dziecko wymawia wszystkie samogłoski, w tym także ę, ą. Z kolei między 4. a 7. rokiem życia pojawia się okres swoistej mowy dziecięcej i trwa on najdłużej. Wówczas mowa powinna być zrozumiała nie tylko dla najbliższych, ale i dla przypadkowych rozmówców. Dziecko zaczyna prowadzić rozmowy pełnymi zdaniami, stosując przy tym bogate słownictwo.
Co to jest głużenie?
Głużenie jest jednym z pierwszych etapów rozwoju mowy, pojawia się do 3. miesiąca życia u wszystkich zdrowo rozwijających się dzieci. Jest to odruch bezwarunkowy, oznaczający dobre samopoczucie u dziecka. Pojawia się przeważnie wtedy, gdy jest ono zdrowe, najedzone, wyspane i przewinięte, zatem gdy dobrze się czuje. Na drodze głużenia powstają dźwięki zbliżone do samogłosek i spółgłosek. Brzmią jak: gli, tli, gla, ebw itp. Początkowo głużenie przybiera charakter samorzutny, a następnie pojawia się już jako reakcja na widok bliskiej osoby. Towarzyszą temu nieskoordynowane ruchy kończyn i całego ciała. Głużenie występuje u wszystkich dzieci, nawet u głuchych i niedosłyszących. U dzieci głuchych głużenie stopniowo zanika i nie pojawia się kolejny etap kształtowania mowy – gaworzenie.
Głużenie – jak stymulować?
Dziecko uczy się wydawania dźwięków i mowy poprzez nasłuchiwanie otoczenia, zatem już od pierwszych miesięcy należy jak najwięcej rozmawiać do dziecka (lub w jego otoczeniu rozmawiać z bliskimi), czytać mu bajki, puszczać audiobooki i wesołe piosenki. Nie należy jednak puszczać małemu dziecku bajek w telewizji czy na telefonie – elektronika powinna być całkowicie zabroniona nawet w pierwszych kilku latach życia dziecka, ponieważ nie wpływa korzystnie na rozwój wyobraźni, koncentracji, koordynacji czy zachowań. Jako że głużenie jest odruchem bezwarunkowym, nie ma typowych ćwiczeń pozwalających na jego rozwój.
Dziecko nie głuży – co robić?
Zdarzają się sytuacje, w których kilkumiesięczne dziecko nie wydaje z siebie żadnych dźwięków i nie głuży. Wówczas należy udać się do pediatry oraz fizjoterapeuty dziecięcego. Lekarz wykona szczegółowe badania i ustali, czy przyczyną problemu nie jest schorzenie układu nerwowego lub niezauważona wada wrodzona, natomiast fizjoterapeuta skontroluje napięcie mięśniowe i prawidłowy rozwój motoryczny dziecka. Nie należy odwlekać wizyty u specjalistów.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Broś D., Od pierwszego krzyku do pierwszego słowa. Dwa podsystemy języka w rozwoju komunikacji werbalnej dziecka w okresie niemowlęcym. Studium przypadku, Audiofonologia, XXIII/2003.
- Kamińska B., Siebert B., Podstawy rozwoju mowy u dzieci, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2012.
Zostaw komentarz