Glikemia

Aktualizacja: 27 lipca 2021

Glikemia jest wskaźnikiem określającym stężenie glukozy we krwi. Glukoza natomiast stanowi cukier prosty, będący podstawowym źródłem energii dla większości komórek ludzkiego organizmu. Jest konieczna do właściwej pracy wszystkich narządów i układów, dlatego tak istotny jest jej odpowiedni poziom we krwi.

Glikemia – zmiany fizjologiczne w organizmie

U zdrowego człowieka glikemia i insulinemia są zmienne. Zależą od wielu czynników, które trzeba uwzględnić w planie leczenia chorego na cukrzycę. Glikemia na czczo nie przekracza 100 mg/dl. Stężenie glukozy wzrasta po około 10 minutach od momentu spożywania posiłku, gdy miejsce ma rozpoczęcie wchłaniania węglowodanów. Wzrost glikemii poposiłkowej zależy od szybkości wchłaniania węglowodanów oraz od zmian stężeń insuliny i glukagonu w krążeniu.

U osób bez cukrzycy maksymalna glikemia po spożyciu posiłku występuje w około 60. minucie od jego rozpoczęcia, zwykle nie przekraczając 140 mg/dl. Glikemia powraca do wartości poprzedzającej posiłek po 2–3 godzinach. Mimo powrotu glikemii do wartości wyjściowej zakończenie wchłaniania węglowodanów następuje po 5–6 godzinach. Ponadto szybkość wchłaniania węglowodanów zależy także od czynności motorycznej żołądka.

Metody oznaczania glikemii

Stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej oznacza się metodami enzymatycznymi z użyciem analizatora biochemicznego. Krew należy pobrać do probówki zawierającej substancje hamujące glikolizę (najczęściej fluorek sodu) i antykoagulant, a krwinki oddzielić od osocza przed upływem 1 godziny od pobrania krwi. Zgodnie z algorytmem rozpoznawania cukrzycy oznacza się glikemię przygodną, na czczo i po obciążeniu glukozą. Tego typu pomiar wykonuje się zazwyczaj celem diagnostyki cukrzycy.

W celu monitorowania leczenia i w badaniach przesiewowych oznaczenie wykonuje się w pełnej krwi włośniczkowej za pomocą glukometru. Stężenie glukozy we krwi włośniczkowej na czczo jest o 10-15% mniejsze niż w osoczu krwi żylnej. Okresowo należy kontrolować umiejętności chorego w zakresie samodzielnego oznaczania glikemii i sprawność używanego glukometru. Wyniki uzyskiwane za pomocą glukometrów należy systematycznie kontrolować, porównując z wynikami metod laboratoryjnych. Zaleca się używanie glukometrów, które podają jako wynik badania stężenie glukozy w osoczu.

Oznaczanie glikemii poposiłkowej, ważne ze względu na hamowanie rozwoju powikłań naczyniowych cukrzycy, zwłaszcza makroangiopatii, nie jest wystandaryzowane zarówno pod względem czasu od spożycia posiłku, jak i składu oraz wielkości posiłku. Prawidłowe stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo wynosi 4,0-5,5 mmol/l (72-99 mg/dl).

Wskazania do pomiaru glikemii

Glikemia to bardzo ważny parametr przy:

• rozpoznawaniu cukrzycy, nieprawidłowej glikemii na czczo i upośledzonej tolerancji glukozy;
• występujących objawach hiperglikemii – wykonuje się wówczas oznaczenie glikemii przygodnej lub na czczo;
• badaniach przesiewowych w grupach zwiększonego ryzyka wystąpienia cukrzycy;
• ocenie metabolizmu węglowodanów w przewlekłych chorobach wątroby, ostrym zapaleniu i przewlekłych chorobach trzustki,
• akromegalii, zespole Cushinga, podczas leczenia glikokortykosteroidami;
• monitorowaniu leczenia cukrzycy (glukometr);
• wykrywaniu i diagnostyce hipoglikemii.

Wskazań jest wiele. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub diabetologiem.

Hiperglikemia

O hiperglikemii mówimy wówczas, gdy miejsce ma zbyt wysoki poziom cukru we krwi – przekracza on 100 mg/dl na czczo oraz 140 mg/dl po posiłku. W przypadku diabetyków taki stan najczęściej wskazuje na źle leczoną cukrzycę. Charakterystycznymi objawami dolegliwości są:

• zwiększone pragnienie;
• częste oddawanie moczu;
• bóle głowy;
• trudności z koncentracją;
• niewyraźne widzenie;
• przewlekłe zmęczenie;
• senność;
• utrata masy ciała.

Przedłużająca się, nieleczona hiperglikemia może doprowadzić do poważniejszych dolegliwości, takich jak problemy żołądkowo-jelitowe czy spowolnienie gojenia się ran. Typowe są również infekcje skóry i pochwy u kobiet oraz zaburzenia erekcji u mężczyzn. Przyczyną hiperglikemii u osób niecierpiących na cukrzycę najczęściej są błędy dietetyczne i przewlekły stres.

Zobacz również: Rozmaryn i oregano obniżają poziom cukru we krwi i zapobiegają cukrzycy.

Hipoglikemia

Hipoglikemia to stan odwrotny do hiperglikemii. Oznacza bowiem nieprawidłowy spadek poziomu glukozy poniżej zalecanych norm, czyli poniżej 70 mg/dl. Do typowych objawów mogących wskazywać na tę dolegliwość należą:

• napady silnego głodu;
• drżenie mięśniowe;
• drgawki;
• podwójne widzenie;
• rozszerzenie źrenic;
• nudności i wymioty;
• niepokój, nerwowość;
• tachykardia.

Ten stan występuje najczęściej u diabetyków – podobnie jak przypadki hiperglikemii, na skutek przedawkowania leków przeciwcukrzycowych. U osób zdrowych przyczyną jest zwykle głodzenie się lub niedożywienie organizmu. Do niedocukrzenia może dojść również w efekcie spożycia dużej ilości alkoholu, wzmożonego wysiłku fizycznego czy stosowania niektórych używek.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Borkowska A., Szymańska-Garbacz E., Kwiecińska E., Ignaczak A., Czupryniak L., Zmienność glikemii a wartość hemoglobiny glikowanej w cukrzycy typu 1 i typu 2, Diabetologia Kliniczna, 6/2017.
2. Wolnik B., Orłowska-Kunikowska E., Hiperglikemia poposiłkowa i jej znaczenie w praktyce klinicznej, Choroby Serca i Naczyń, 1/2007.
3. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom 1, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.