Bóle kostne

Aktualizacja: 27 lipca 2022

Bóle kostne najczęściej spowodowane są czynnikami patologicznymi. Mogą mieć różnorodny charakter, w zależności od przyczyny, która je wywołała. Terminem tym opisujemy tkliwość kości i ból pojawiający się niekiedy nawet podczas spoczynku. Przy częstych bólach kostnych należy udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej celem szczegółowej diagnostyki.

Bóle kostne – przyczyny

Bóle kostne mogą dotyczyć osób w każdym wieku, także dzieci. Mogą mieć charakter fizjologiczny, wówczas mówimy o bólach wzrostowych, wskazujących na postępujący proces rozrastania się i wydłużania poszczególnych kości. Dotyczą dzieci w wieku 3-12 lat. Bóle kostne bardzo często pojawiają się podczas grypy i infekcji wirusowych, stanowiąc ich główny, charakterystyczny objaw. Towarzyszą temu bóle stawowe i mięśniowe. Do innych patologicznych przyczyn bólów kostnych zaliczamy:

• przebyte złamania i pęknięcia kości (nawet kilkanaście lat po kontuzji, zwykle na zmianę pogody);
• chorobę zwyrodnieniową stawów;
• reumatyzm tkanek miękkich;
• niektóre choroby autoimmunologiczne, np. RZS;
• fibromialgię;
• stany zapalne stawów i kości;
• chorobę Forestiera;
• dnę moczanową i dnę rzekomą.

Bóle kostne mogą również wskazywać na nowotwory. Są bowiem jednym z najczęstszych rodzajów bólu u chorych na raka. Szacuje się, że około 2/3 pacjentów w zaawansowanej fazie choroby nowotworowej doświadcza bólu będącego konsekwencją nowotworowej destrukcji kości. Tym samym znacznie wzrasta ryzyko patologicznych złamań kości.

Bóle kostne – objawy

Dokładny obraz bólu kostnego może różnić się nieco w zależności od przyczyny. Przykładowo, w procesie nowotworowym opisywany jest jako przebijający i rozlany. Ból kostny ulega nasileniu w nocy, podczas wykonywania ruchów, często pod wpływem ciepła, czemu może towarzyszyć gorączka. Zazwyczaj stwierdza się bolesność uciskową w okolicy zmiany przerzutowej w kości. W późniejszym okresie, gdy miejsce ma znaczny stopień destrukcji tkanki kostnej, obserwuje się złamania patologiczne, ucisk i uszkodzenie struktur układu nerwowego.

Bóle wzrostowe opisuje się jako ciągłe i uporczywe, pojawiające się szczególnie rano. Ma charakter obustronny, symetryczny. Pojedynczy epizod zazwyczaj trwa kilkanaście minut. Z kolei bóle kostne w przebiegu choroby zwyrodnieniowej zwykle odnoszą się do okolicy stawów, pojawia się także ich sztywność, zwykle poranna.

Przy dnie moczanowej, dnie rzekomej i chorobach autoimmunologicznych przebiegających ze stanem zapalnym bóle kostne pojawiają się okresowo. Zwykle wtedy, gdy aktualnie rozwija się zapalenie. Dotyczą dokładnie danego miejsca, rzadko kiedy rozprzestrzeniając się dalej. Jak widać, obraz kliniczny może być różny. Na podstawie szczegółowego wywiadu można często ustalić wstępne rozpoznanie.

Bóle kostne – diagnostyka

Ze względu na mnogość możliwych przyczyn, diagnostyka bólów kostnych powinna być rozbudowana. Wykonuje się badania krwi i moczu, badanie gęstości kości, a także RTG lub inne badania obrazowe (w zależności od podejrzeń). Wstępne rozpoznanie można ustalić na podstawie oceny ogólnego stanu zdrowia pacjenta i po przeprowadzeniu szczegółowych badań.

Bóle kostne – leczenie

Leczenie bólów kostnych zależy od przyczyny. Przy chorobie nowotworowej konieczna jest chemioterapia i radioterapia, a gdy wdrożenie tych metod nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, stosuje się leczenie paliatywne. Polega ono na długotrwałym podawaniu bardzo silnych środków przeciwbólowych celem poprawy jakości ostatnich dni / miesięcy życia pacjenta. Z kolei przy grypie wdraża się leczenie objawowe – odpowiednie nawodnienie organizmu, lekkostrawną dietę, odpoczynek. Gdy bóle kostno-mięśniowe są wyjątkowo silne można zacząć przyjmować NLPZ.

W przypadku bólów wzrostowych dobrze sprawdzą się delikatne masaże mięśni zlokalizowanych w obrębie bolących kości, przyjmowanie leków zawierających paracetamol lub ibuprofen (ostatecznie), a także ciepłe okłady i kąpiele. Konieczna jest zdrowa, zbilansowana dieta bogata zwłaszcza w witaminę D, fosfor, cynk i wapń. Regularne rozciąganie o umiarkowanej intensywności pomoże złagodzić dolegliwości. Ciepłe kąpiele, okłady z kapusty lub okłady z imbiru są naturalną metodą łagodzenia bólów kostnych w przebiegu choroby zwyrodnieniowej i innych chorób przewlekłych.

Przy chorobach przewlekłych dobrze sprawdza się regularna fizjoterapia. Za pomocą terapii manualnej, masaży, zabiegów fizykalnych (zwłaszcza kąpiele wirowe i pole magnetyczne) oraz kinesiotapingu można znacznie łagodzić bóle. Uzupełnieniem są ćwiczenia, bez których cała terapia nie miałaby sensu.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Sułko J., Przyczyny ortopedyczne bólów stawowych i utykania u dzieci, Przegląd Lekarski, 66/2009.
2. Pluta A., Szczepański L., Bóle kości, mięśni i stawów – problemy diagnostyczne i lecznicze, Przewodnik Lekarza, 8/2002.
3. Jasik A., Marcinowska-Suchowierska E., Bóle stawów u osób w wieku podeszłym, Postępy Nauk Medycznych, 5/2011.
4. Zajączkowska R., Leppert W., Wordliczek J., Ból kostny u chorych na nowotwory – co wiadomo o mechanizmach jego powstawania?, Medycyna Paliatywna w Praktyce, 1/2017.