11 najzdrowszych przypraw

Aktualizacja: 30 grudnia 2021

Przyprawy cieszą się ogromną popularnością od tysięcy lat. Powszechnie uważa się, że przeciwutleniacze pochodzą wyłącznie z owoców, warzyw, gorzkiej czekolady i czerwonego wina. Jednak to przekonanie jest błędne, ponieważ wiele ziół oraz przypraw również ma ich spore ilości. Przyprawy nie tylko zmieniają smak ulubionego posiłku. Niektóre z nich korzystnie wpływają na zdrowie, mają działanie ochronne przed rakiem, cukrzycą, chorobami serca, zapaleniem i wieloma innymi chorobami. Oto lista 11 przypraw z zaskakującymi korzyściami dla zdrowia oraz kilka wskazówek jak je dodawać do swoich ulubionych potraw.

1. Cynamon

Cynamon jest pełen wartości odżywczych. „Zawiera żelazo, wapń i mangan. W swoim składzie posiada bardzo dużą ilość przeciwutleniaczy i posiada wiele korzyści dla zdrowia” – mówi Vandana Sheth (RDN, CDE). Dodatkowo odnosząc się do wyników badań podkreśla, iż cynamon może pomóc kontrolować stężenie glukozy we krwi i ciśnienie krwi u osób z cukrzycą typu 2. Aby czerpać z niego jak największe korzyści, można go dodawać do płatków owsianych, smoothie czy jogurtu lub posypać nim nawet tosty . Można go zmieszać z przygotowanym ciastem do muffinków i babeczek. Oprócz śniadania, posyp odrobiną cynamonu warzywa takie jak marchewka lub pieczone słodkie ziemniaki.

Zobacz również: Cynamon i miód – lecznicza mieszanka.

2. Kardamon

Kardamon ma długą historię jako środek na łagodzenie różnego rodzaju dolegliwości brzucha. Zawiera fitochemiczną substancję cyneol, który ma właściwości antyseptyczne. Posiada również pyszny aromat – kardamon dodany do herbaty nadaje jej charakterystyczny smak. Aby zlikwidować nieświeży oddech oraz wyleczyć ból gardła, dodaj kardamon do herbaty, kawy, gorącej czekolady lub gorącego mleka. Spróbuj też dodać całe strąki do gotującej się wody z ryżem, tak jak robią to Hindusi lub mieszkańcy Bliskiego Wschodu. Podczas pieczenia, sproszkowany kardamon można dodać do ciasta, babeczek i ciasteczek.

3. Koper włoski

Według zielarza Kirsten Hartviga, autora książki kucharskiej „Uzdrawiające Przyprawy” (Healing Spices Cookbook) koper jest bardzo dobrym źródłem witaminy C. Jak zaznacza, regularne spożywanie kopru to dobry sposób wspierania układu odpornościowego. Świeży koper włoski jest idealnym dodatkiem do sałatek, zup i gulaszu. Hartviga dodaje, że suszone nasiona kopru są wykorzystywane w daniach rybnych, szczególnie z tłustych ryb, ponieważ nasiona poprawiają smak i trawienie tłuszczów. Również liście rośliny kopru mają bardzo dobry smak. Posiekane, świeże liście można posypać na jogurt, tofu lub warzywa. To niezwykle cenione przyprawy.

4. Pieprz cayenne

Pieprz cayenne jest znany ze swoich właściwości uśmierzających ból. Okazuje się również, że może on wspomóc odchudzanie. W badaniu opublikowanym w marcu 2011 roku”Physiology and Behavior”, uczestnicy, którzy dodali pół łyżeczki pieprzu cayenne do swoich posiłków spalili więcej kalorii. Zielarz Kirsten Hartviga zaleca stosowanie pieprzu cayenne do sosów i zapiekanek, aby dodać ostrości oraz jakości smaku. Doradza również zachowanie umiaru podczas dodawania cayenne do potraw. „Należy uważać, aby nie używać więcej niż jest to potrzebne,” – dodaje. „Ciężko jest później zniwelować ten ostry smak, jednak pomóc powinno mleko lub olej kokosowy„.

5. Kurkuma

Ta jasna, pomarańczowo-żółta przyprawa zawiera curcumin – przeciwutleniacz. Badania opublikowane w grudniu 2011 w „Journal of Biological Chemistry” pokazują, że kurkumina może powstrzymywać gen odgrywający rolę w rozwoju i progresji raka piersi poprzez poprawę skuteczności chemioterapii i leków, a także zmniejszenie oporności na leki. Jeśli chodzi o dodawanie kurkumy do swojej diety, nie ma co się obawiać o ilości, mówi dietetyk Vandana Sheth. „Ludzie często nie wiedzą, jaką potrawę z dodatkiem kurkumy zrobić, jednak może ona być dodawana do każdego dania czy warzyw. W smaku jest trochę podobna do curry” mówi Sheth. Dodaje również: „Dobrze jest pamiętać, że suszona kurkuma ma intensywny smak i najlepiej jest ją trochę ugotować przed spożyciem”.

6. Goździki

„Goździki są przyprawą, która zawiera bardzo duże ilości przeciwutleniaczy” – mówi dietetyk Vandana Sheth. To przyprawy znajdujące się w gronie najpopularniejszych na świecie. W 2010 opublikowane badania w „Nutrition Journal” pokazały, że goździki posiadają najwyższą zawartość antyoksydantów w porównaniu do innych popularnych ziół i przypraw. Aromatyczne goździki są wszechstronne, ale czasem można mieć problem do jakich posiłków i przekąsek mogłyby pasować najlepiej. „Spróbuj dodać mielone goździki zamiast cynamonu i imbiru do wypieków lub płatków owsianych,” sugeruje Sheth. Goździki mogą być również dodane do babeczek, chleba i ciast.

7. Imbir

Nazywany jest dziwną przyprawą. Imbir ma w składzie wiele związków, w tym gingerole, które korzystnie wpływają na zdrowie – mówi Vandana Setowe (RDN). „Imbir był stosowany do leczenia przeziębienia, zaburzeń żołądkowo-jelitowych i choroby lokomocyjnej. Badania na zwierzętach wykazały, że imbir może chronić nasze tkanki i narządy przed uszkodzeniem oksydacyjnym i zapobiec rozwojowi raka” wyjaśnia Sheth. Imbir to pyszny dodatek do herbaty, koktajli, zbóż i jogurtów. Zrób chleb imbirowy – śniadaniowy przysmak, który posmarujesz masłem i polejesz miodem, a na koniec posypiesz imbirem. „Dodawanie świeżo startego imbiru na smażone warzywa, sosy do sałatek i marynat dodaje azjatyckiego, pysznego smaku potrawom” – mówi Sheth.

Zobacz również: Napar z imbiru – właściwości i sposób przygotowania.

8. Gałka muszkatołowa

Gałka muszkatołowa może zmniejszyć częstotliwość wizyt u dentysty. Wyniki badań in vitro na Uniwersytecie w Pawii we Włoszech, opublikowanym w „Current Opinion in Biotechnology” w 2011 roku wykazały, że przyprawy te zawierają związek zwany macelignan, który likwiduje miejsca gromadzących się drobnoustrojów. Ponadto gałka muszkatołowa może złagodzić problemy trawienne takie jak niestrawność i gazy. Eksperci radzą, aby nie używać jej w zbyt dużych ilościach. Tak więc, na problemy żołądkowe posyp tylko szczyptą gałki muszkatołowej płatki, które bogate są w błonnik. Można również dodać 1/4 łyżeczki do mielonej kawy.

9. Szafran

Przyprawa ta może być naturalnym środkiem przeciwdepresyjnym. Badania nad szafranem, w 2006 roku, które ukazały się w „Phytomedicine” sugerują, że buduje on nastrój i łagodzi objawy PMS. Proces pracochłonnej produkcji szafranu sprawia, że jest to najdroższa przyprawa na świecie. Przechodzi on długą drogę nim znajdzie się w kuchni – mówi zielarz Kirsten Hartviga. „Potrzebna jest tylko szczypta, aby urozmaicić całą potrawę”. Dodaj szafran z Bliskiego Wschodu, Afryki i Europy do gulaszu czy zup.

10. Czosnek

„Coraz więcej badań naukowych potwierdza korzystny wpływ czosnku na układ krążenia, obniżenie cholesterolu, zmniejszenie zakrzepów krwi i zapobiegnie agregacji płytek krwi” – mówi zielarz Kirsten Hartviga. Czosnek ma wiele zastosowań kulinarnych, dodaje. „Kruszenie, cięcie lub siekanie czosnku wydobywa dość silny, ostry smak, który jest bardzo popularny w kuchni na całym świecie.  Możemy go dodać wszędzie – do sosów, pesto, marynat, masła, zapiekanek, gulaszu i wielu innych potraw”. Sprawdza się również przy przeziębieniu. W takiej sytuacji można dodać posiekany czosnek do gorącej wody i zrobić herbatę. Czosnek jest tradycyjnym lekarstwem na przeziębienia.

11. Kminek

Kminek jest dobrym źródłem żelaza i wykazuje działanie obniżające poziomu glukozy – mówi Vandana Sheth, dietetyk z Akademii Żywienia i Dietetyki (Academy of Nutrition and Dietetics). Dodatkowo ma właściwości antybakteryjne i okazuje się skuteczny w zabijaniu bakterii związanych z chorobą wrzodową żołądka – zauważa Sheth. Przyprawa ta często spotykana jest w potrawach meksykańskich, tajskich, wietnamskich, greckich, śródziemnomorskich oraz indyjskich. Aby poczuć smak i aromat kminku wrzucić nasiona do warzyw, zalej oliwą z oliwek i upiecz w piecu.

Oleje i olejki
W ofercie naszego sklepu znajdą Państwo wyłącznie sprawdzone, najwyższej jakości oleje, m.in. olej arganowy, olej konopny, olej kokosowy i olej z czarnuszki. Zawierają substancje takie jak niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), omega 3 ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szafrański T., Zastosowanie szafranu w psychiatrii, Psychiatria, 5/2013.
2. Kwiecień M., Winiarska-Mieczan A., Czosnek jako zioło kształtujące właściwości prozdrowotne, Problemy Higieny i Epidemiologii, 4/2011.
3. Orkusz A., Bogacz-Radomska L., Znaczenie przypraw w żywieniu człowieka, Nauki Inżynierskie i Technologie, 4/2017.
4. Przybylska S., Kurkumina – prozdrowotny barwnik kurkumy, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2/2015.
5. Kędzia A., Ocena działania przeciwbakteryjnego olejku goździkowego, Postępy Fitoterapii, 2/2007.
6. Gibowski P., Gługołęcka A., Grdeń A., Toczek K., Właściwości prozdrowotne imbiru, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2/2017.