Wszystko, co musisz wiedzieć o suplementach diety

Aktualizacja: 21 kwietnia 2021

Suplementy diety dziś wydają się nam czymś niezbędnym. Czymś bez czego nowoczesny człowiek nie może sobie poradzić, ponieważ żyje w biegu, intensywnie pracuje i nie ma czasu ani ochoty na wprowadzanie sobie pełnowartościowej diety. Są też i tacy, którzy mimo wzorowego odżywiania mają zwiększone zapotrzebowanie na pewne substancje mineralne. Wtedy z pomocą przychodzi suplementacja diety. Jednak czy zawsze można nazwać to pomocą?

Suplementy diety

Suplementy diety, które możemy kupić w sklepach, to zwykle mieszanki syntetycznych witamin, które sprasowane są w wygodną formę pastylek czy tabletek. Na pewno witaminy są tymi substancjami, które często trzeba suplementować:

• witaminę C (w celu zapobiegania przeziębienia);
• witaminę D (szczególnie w zimie, a także przy skórze wrażliwej i podatnej na różne choroby);
• całą gamę witamin z grupy B;
• witaminy A, E i K.

W naturze ogromne bogactwo witamin występuje na przykład w roślinach, takich jak młody jęczmień. Natura wyposaża nasiona we wszystko, co potrzebne do wzrostu i rozwoju, za wyjątkiem wody. I tutaj pojawia się pewien dysonans, a mianowicie co jest skuteczniejsze? Sklepowa multiwitamina czy przykładowy młody jęczmień? Wiele będzie oczywiście zależało od tego, który składnik diety chcemy suplementować i jak duży jest jego niedobór. Można jednak założyć, że lepszym wyborem będzie jęczmień lub inne rośliny jak chociażby alga Chlorella. Dlaczego? Dlatego, że są to suplementy naturalne.

Naturalne suplementy diety

W naturalnych suplementach diety wszystkie substancje są uwięzione w pewnych kompleksach. Znajdują się w jednej mieszaninie wraz z innymi minerałami, które często modyfikują na przykład wchłanianie naturalnych witamin. W syntetykach tego nie ma praktycznie nigdy. Dlatego wyższa dawka nie będzie w takim przypadku przekładała się na wyższą skuteczność.

Zupełnie inną sprawą jest to, kiedy po suplementy diety należy sięgnąć. Obecnie, zarówno ilość preparatów dostępnych na rynku, jak też ich konsumpcja, są olbrzymie. W praktyce jednak nie zawsze przyjmujemy produkty, które są nam potrzebne. Zdarza się, że suplementami próbujemy substytuować zróżnicowaną dietę. Prawidłowe działanie suplementów zależy od obecnego stanu organizmu. Upośledzenie procesów wchłaniania lub metabolizmu konkretnych substancji chemicznych, do którego może dojść przy stosowaniu nieodpowiedniej diety, będą uniemożliwiały poprawną przemianę substancji zawartych w suplementach. Preparaty suplementacyjne skupiające w swoim składzie konkretną witaminę czy minerał, należy więc przyjmować wtedy, kiedy zapotrzebowanie na jakąś substancję przekracza podaż ze zbilansowanej diety.

Mit o suplementach diety

Jeden z najczęściej powtarzanych mitów mówi o tym, że powinno się stosować wyłącznie jednoskładnikowe suplementy diety żeby uniknąć niekorzystnych interakcji pomiędzy poszczególnymi minerałami. Tak naprawdę jednak nigdy nie podano przykładu, który by tę tezę uwiarygadniał. Każdy preparat jest i tak, i tak złożony: jeśli nawet nie zawiera kilku substancji czynnych, to zawiera wiele składników wypełniających. W naturze zresztą, w organizmach (również tych wykorzystywanych jako organiczne suplementy) wszystkie substancje są zawarte równocześnie i to chyba najlepszy dowód na to, że w takiej postaci można je przyjmować. Zresztą gdy jemy zbilansowany posiłek, minerały i witaminy i tak się przecież ze sobą mieszają. Nawet jeśli istnieje pewne prawdopodobieństwo, że niewielka ilość witamin dałaby produkty szkodliwe, to organizm umie się przed nimi obronić.

Jak długo można suplementować dietę?

Jeśli używasz suplementów naturalnych, musisz liczyć się z tym, że efekty nie są natychmiastowe. Syntetyki są zwykle bardziej skoncentrowane niż suplementy naturalne. Za to wspomniana Chlorella czy jęczmień są produktami całkowicie bezpiecznymi. Można więc stosować je cały czas, ale w praktyce przerwy raz na jakiś czas też nikomu nie zaszkodzą. Należy pamiętać, że zadaniem suplementów nie jest zastąpienie zbilansowanej diety, a pomoc w dostarczaniu witamin i minerałów, których w wyniku diety nie otrzymuje organizm. Często w swoim składzie zawierają takie substancje, których nie znajdziemy w normalnym pożywieniu, a badania naukowe potwierdziły ich pozytywne działanie na organizm człowieka. Przykładem może być tymochinon zawarty w oleju z czarnego kminku.

Zobacz również: Olej z czarnego kminku i jego skład.

W szczególnych przypadkach suplementy diety stosuje się w sposób ciągły. Jednak wynika to z konsultacji medycznej i tylko lekarz może zasugerować taki model suplementacji. Jeśli potrzebujesz tylko doraźnej pomocy, w związku na przykład z sezonem grypowym, okresem rekonwalescencji lub podniesioną aktywnością fizyczną, suplement warto przyjmować tak długo, jak długo występują wskazania. Oznacza to w praktyce, że po wyleczeniu grypy, dojściu do pełnej sprawności lub powrocie do normalnego stanu aktywności fizycznej, suplementację możesz przerwać.

Czy suplementy diety można przedawkować?

Jeśli używane są zgodnie z ich przeznaczeniem i we właściwych ilościach, przedawkowanie jest mało prawdopodobne. Większość suplementów nie daje natychmiastowych objawów przedawkowania. Jednak mogą on dawać objawy w późniejszym czasie. Przedawkowanie witamin A lub E skutkuje uszkodzeniami wątroby. Witamina C zaś zostanie zawsze z organizmu wydalona, jeśli będzie jej za dużo. Jednak to może spowodować zwiększone obciążenie nerek, a nawet częściową martwicę kłębuszków nerkowych. Dlatego nie należy przekraczać w okresie zwiększonego zapotrzebowania dawki 1000 mg na dobę dla dorosłego człowieka.

Zobacz również: Witamina C – działanie, źródła i niedobór.

Ostatecznie, suplementy używane właściwie są bezpieczne, o ile pochodzą ze zweryfikowanego źródła. Dotyczy to zarówno tych syntetycznych, jak i naturalnych. Jest to jednak temat na oddzielny, obszerny artykuł.

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wierzejska R., Suplementy diety – panaceum na współczesne dolegliwości zdrowotne czy triumf reklamy?, Medycyna Rodzinna, 2/2017.
2. Krasnowska G., Sikora T., Suplementy diety a bezpieczeństwo konsumenta, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4/2011.
3. Bojarowicz H., Dźwigulska P., Suplementy diety. Część II. Wybrane składniki suplementów diety oraz ich przeznaczenie, Hygeia Public Health, 4/2012.
4. Brzozowska A., Roszkowski W., Pietruszka B., Kaluza J., Witaminy i składniki mineralne jako suplementy diety, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4/2005.
5. Stoś K., Wierzejska R., Siuba-Strzelińska M., Suplementy diety – czy potrzebujesz?, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2019.