Aktualizacja: 24 sierpnia 2022
Tokoferol oraz jego odpowiednik – tokotrienol, zaliczają się do tak zwanej rodziny witaminy E. W organizmach żywych związki te pełnią przede wszystkim funkcję antyoksydantów, ponieważ inaktywują wolne rodniki i hamują rozwój nadtlenkowego utleniania nienasyconych lipidów.
Spis treści
Charakterystyka tokoferolu
Wyróżnia się różne rodzaje tego związku, jednak największe znaczenie dla człowieka ma alfa-tokoferol. Mówiąc zatem „witamina E” powinniśmy mieć na uwadze nie jedną substancję, lecz grupę 8 związków o podobnej strukturze. Każdy z tych związków zawiera w swojej cząsteczce pierścień chromanowy oraz nienasycony lub nasycony izoprenowy łańcuch boczny.
Omawiana grupa związków rozpuszcza się w tłuszczach i następnie jest wchłaniana w jelitach podczas trawienia lipidów. Dlatego ważne jest, aby jednocześnie z tokoferolem spożywać pokarmy tłuszczowe, co zwiększy jego biodostępność.
Działanie przeciwutleniające
Tokoferol znany jest przede wszystkim ze swojego działania przeciwutleniającego, przez co zalicza się go do grupy najsilniejszych antyoksydantów. Wszelkie dobroczynne efekty jego działania na organizm człowieka wynikają właśnie z ogromnej zdolności tej witaminy do unieszkodliwiania wolnych rodników.
Wolne rodniki tlenowe atakują komórki poszczególnych tkanek i narządów, doprowadzając do ich uszkodzenia, a nawet zniszczenia. Stanowi to przyczynę wielu chorób, w tym także nowotworów. Wolne rodniki oddziałują także na skórę, niszcząc poszczególne jej struktury. W efekcie ma miejsce przyspieszone starzenie się tej tkanki. Skóra stopniowo traci napięcie i elastyczność, jednocześnie tracąc zdolność regeneracji.
Wpływ tokoferolu na skórę
Chroniąc strukturę skóry przed uszkodzeniem lub zniszczeniem wywołanym działaniem wolnych rodników, tokoferol przyczynia się do:
- utrzymania właściwej sprężystości, elastyczności i napięcia skóry;
- utrzymania właściwego ukrwienia i nawilżenia skóry;
- poprawy gojenia się ran.
Jednocześnie witamina E, a zatem jej regularna suplementacja lub stosowanie kosmetyków zawierających ją w składzie, działa nawilżająco i odmładzająco. Tokoferol jest częstym składnikiem kosmetyków i preparatów do pielęgnacji. Nie tylko wpływa korzystnie na skórę i jej przydatki, ale również wykazuje działanie konserwujące. Warto wiedzieć, kiedy witamina E działa korzystnie na ludzkie tkanki, a kiedy wykazuje jedynie działanie konserwujące. Otóż naukowe źródła podają, że efektywna dla naszego organizmu ilość tokoferoli w różnego rodzaju produktach kosmetycznych powinna mieścić się w zakresie od 0,1% do 1%. Witamina E w stężeniu niższym niż 0,1% może mieć jedynie właściwości konserwujące produkt.
Dzienne zapotrzebowanie na tokoferol
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E zależy głównie od płci i wieku, ale także czynników takich jak zmiany chorobowe przewodu pokarmowego. Zaleca się, aby jej dzienne spożycie przez osoby dorosłe wynosiło 8 mg dla kobiet i 10 mg dla mężczyzn. Wartości te wzrastają nieco wraz z wiekiem. Ciężko jest dostarczyć taką ilość witaminy wraz z pokarmem, ponieważ jej największe ilości znajdują się w pokarmach spożywanych sporadycznie lub w mniejszych ilościach. Z tego względu często wspomina się o suplementacji witaminy E.
Źródła
Witamina E występuje przede wszystkim w tłuszczach pochodzenia roślinnego (olejach), a także warzywach liściastych i nasionach roślin strączkowych. Bogatym jej źródłem są jednak również nasiona zbóż, słonecznika, soja i kukurydza. W mniejszych ilościach występuje w pokarmach pochodzenia zwierzęcego, np. mięsie, mleku czy jajach.
Niedobór
Niedobór witaminy E w organizmie, czyli awitaminoza, może być przyczyną podwyższonego ryzyka zachorowania na nowotwory i miażdżycę, a także pojawienia się na skórze przedwczesnych objawów starzenia. Objawy niedoboru ściśle wiążą się z nadmierną aktywnością wolnych rodników tlenowych. Do innych objawów długotrwałego, nadmiernego niedoboru można zaliczyć pojawianie się ognisk martwiczych w narządach miąższowych, zmiany dystroficzne w mięśniach czy atrofię mięśnia sercowego. Uważa się, że u człowieka prawidłowe stężenie tokoferolu we krwi powinno wynosić 0,7-1,6 mg/ 100 ml. Obniżenie stężenia tokoferolu poniżej 0,4 mg/100 ml uznaje się na stan niedoboru.
Nadmiar tokoferolu
Nadmiar witaminy E w organizmie może powodować bóle głowy, osłabienie mięśni i zaburzenia procesu widzenia. Ciężko jednak doprowadzić do nadmiaru tokoferolu w organizmie, nawet spożywając duże dawki tej witaminy.
Bibliografia
- Całkosiński I., Rosińczuk-Tonderys J., Szopa M., Dobrzyński M., Gamian A., Zastosowanie wysokich dawek tokoferolu w prewencji i potencjalizacji działania dioksyn w doświadczalnym zapaleniu, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 65/2011.
- Kaniewska M., Kosmetologia – podstawy, Wydawnictwo WsiP, Warszawa 2011.
- Milanovic B., Witamina E – co kryje świat tokoferoli?, Świat Przemysłu Farmaceutycznego, 3/2016.
- Zielińska A., Nowak I., Tokoferole i tokotrienole jako witamina E, Chemik, 7/2014.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Zostaw komentarz