Zmiany trądzikowe

Aktualizacja: 16 września 2022

Zmiany trądzikowe to objaw dermatologiczny (pojawiający się na powierzchni skóry najczęściej twarzy, ale i całego ciała) występujący w przebiegu trądziku. Jest poważnym defektem estetycznym, nierzadko wiąże się z dyskomfortem, świądem czy uczuciem pieczenia. Zmiany te są konsekwencją nadmiernego wydzielania sebum przy szkodliwym działaniu bakterii znajdujących się na powierzchni skóry. Wymagają wczesnego leczenia, ponieważ w innym razie mogą ustąpić z pozostawieniem trwałych blizn potrądzikowych.

Jak powstają zmiany trądzikowe?

Zmiany trądzikowe mogą przebiegać różnie, jako że wyróżniamy kilka rodzajów tego schorzenia w zależności od przyczyny i obrazu klinicznego. Zazwyczaj pierwszym wykrywalnym objawem trądziku jest nadmierna produkcja i gromadzenie się korneocytów w dystalnej części kanalika włosa. Komórki nie ulegają złuszczeniu, a nawarstwiając się powodują zatkanie mieszka włosowego. Efektem jest powstawanie zaskórników. Ponadto łój rozpuszcza naturalny, ochronny płaszcz lipidowy skóry, obniżając poziom cholesterolu, ceramidów i kwasu linolowego. W efekcie wszystko to prowadzi do zaburzeń rogowacenia.

Wraz z upływem czasu, a więc wraz z gromadzeniem się łoju, dochodzi do znacznego namnażania się patogennych bakterii, dla rozwoju których takie środowisko jest wręcz idealne. Powodują one przejście zaskórnika w grudkę zapalną, a następnie w cystę. Czynnikami zaostrzającymi pojawianie się zmian trądzikowych są przede wszystkim:

• zmiany hormonalne – co wyjaśnia większą częstotliwość problemu u dorastającej młodzieży;
• nieodpowiednia dieta – bogata w ostre potrawy, tłuszcze zwierzęce, słodycze i alkohol, a także ta z wysokim indeksem glikemicznym;
• przyjmowanie niektórych leków, głównie hormonalnych, neurologicznych, przeciwgruźliczych;
• kontakt skóry z chlorowaną wodą;
• nadmierny stres, co wiąże się z działaniem kortyzolu.

W zależności od rodzaju, zmiany trądzikowe wymagają różnego postępowania terapeutycznego.

Zobacz również: Trądzik grudkowy.

Charakterystyka zmian trądzikowych

Zmiany trądzikowe najczęściej, ponieważ aż w 99% przypadków, lokalizują się w obrębie twarzy. W 90% przypadków zaobserwujemy je także na plecach, zaś w 78% na klatce piersiowej. Choć wykwity chorobowe mogą pojawić się na ramionach i pośladkach, ma to miejsce nieco rzadziej. Wyróżnia się następujące rodzaje trądziku:

• łagodny – zaskórnikowy, grudkowy i krostkowy;
• umiarkowany – guzkowy i grudkowo-krostkowy;
• ciężki – guzkowy, ropowiczy, skupiony, bliznowaty i piorunujący.

Najczęściej diagnozuje się trądzik zaskórnikowy, pojawiający się w okolicach nosa, czoła i brody, a więc w tzw. „strefie T”. W obrazie klinicznym obserwuje się otwarte lub zamknięte zaskórniki, których średnica waha się od 1 do 3 mm. Trądzik krostkowy obejmuje występowanie nieestetycznych krost, które z kolei mają tendencję do przekształcania się w ropne wypryski. Efektem tego są stany zapalne skóry, ustępujące z pozostawieniem blizn i przebarwień. Z kolei w przebiegu trądziku grudkowo-krostkowego dominuje proces zapalny. Pojawiają się zaskórniki i wykwity o charakterze czerwonych grudek. Grudki ustępują bez pozostawiania blizn, w przeciwieństwie do krostek.

Zmiany trądzikowe – jak się ich pozbyć?

Leczenie trądziku należy rozpocząć jak najwcześniej, jednak sama terapia może trwać latami. Rokowania zależą od rodzaju schorzenia. Bardzo ważne jest połączenie modyfikacji stylu życia z leczeniem farmakologicznym i właściwą pielęgnacją skóry. Bagatelizowanie zmian trądzikowych i zaniedbywanie ich może skutkować pozostaniem na skórze trwałych przebarwień i blizn. Do produktów leczniczych stosowanych miejscowo na zmiany trądzikowe i dostępnych bez recepty zaliczamy maści i kremy zawierające:

• nadtlenek benzoilu – może powodować podrażnienia, dlatego jednocześnie stosuje się preparaty silnie nawilżające;
• kwas azelainowy – w stężeniu 20%, wspomaga także leczenie przebarwień potrądzikowych.

Doustnie należy przyjmować kompleks witamin z grupy B, zwłaszcza witaminę B6 zmniejszającą łojotok, witaminę B2 biorącą udział w keratynizacji komórek naskórka oraz witaminę D. Lekami dostępnymi na receptę do stosowania miejscowego są:

• retinoidy – stanowią pochodne witaminy A;
• antybiotyki – zwykle erytromycyna i klindamycyna.

W przypadku kobiet po 20. roku życia można rozważyć doustne przyjmowanie preparatów hormonalnych, zaś przy bardzo ciężkich postaciach trądziku izotretynoinę. Dieta w leczeniu trądziku powinna opierać się na świeżych owocach i warzywach. Ważnymi składnikami są cynk, błonnik i witaminy z grupy B. Produkty przetworzone należy zastąpić tymi naturalnymi, zaś z alkoholu, mocnej kawy i herbaty oraz słodyczy najlepiej jest całkowicie zrezygnować.

Zobacz również: Olej z czarnuszki – najlepszy na blizny potrądzikowe.

Pielęgnacja cery trądzikowej

Podstawą pielęgnacji cery trądzikowej jest regularne złuszczanie martwego naskórka, jednak peelingi mechaniczne bywają zbyt drażniące. Rekomenduje się stosowanie odpowiednich peelingów enzymatycznych. Codziennie należy myć cerę delikatnymi piankami i żelami regulującymi wydzielanie sebum. Bardzo ważne jest nawilżanie skóry trądzikowej oraz (wbrew wahaniom) natłuszczanie jej. Do oczyszczania bardzo dobrze będzie sprawdzała się metoda OCM. Regularnie należy aplikować na skórę maski regeneracyjne. Wiele osób potwierdza korzystny wpływ hydrolatu rumiankowego. Metody pielęgnacji skóry należy dobrać indywidualnie, najczęściej metodą prób i błędów.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wilusz-Ludwiczak K., Kuchciak-Brancewicz M., Czyż A., Lesiak A., Trądzik chorobą zapalną, a nie bakteryjną, Forum Dermatologicum, 3/2019.
2. Biegaj M., Trądzik pospolity i jego leczenie, Kosmetologia Estetyczna, 2/2017.
3. Adamski Z., Kaszuba A., Dermatologia dla Kosmetologów, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2010.