Zachłyśnięcie (inaczej: aspiracja, łac. aspiratio) to inaczej przeniknięcie materiału z przewodu pokarmowego do dróg oddechowych (krtani, tchawicy, oskrzeli) podczas wdechu. Pojawić się może przy braku odruchu kaszlowego u osób z zaburzeniami świadomości lub nieprzytomnych. Może stwarzać poważne zagrożenie zdrowia i inicjować trudne w leczeniu choroby.
Spis treści
Zadławienie, zakrztuszenie a zachłyśnięcie
Pojęcia te bywają stosowane zamiennie, choć w praktyce odnoszą się do zupełnie różnych zjawisk. Zakrztuszenie się (np. jedzeniem, drobną zabawką) to stan, w którym do dróg oddechowych (zamiast do dróg pokarmowych) przedostaje się ciało stałe. Zadławieniem określa się powikłania zakrztuszenia, w których zaobserwować można całkowitą niedrożność dróg oddechowych w konsekwencji przedostania się do nich ciała stałego. Zachłyśnięcie natomiast zbliżone jest do zakrztuszenia, jednak tutaj powodem ograniczenia drożności dróg oddechowych jest płyn (np. woda), a nie ciało stałe.
Zachłyśnięcie – na czym polega?
Zachłyśnięcie polega na przedostaniu się ciał stałych do dróg oddechowych. Jest to charakterystyczne zwłaszcza w przypadku pacjentów leżących, nieprzytomnych, z osłabioną funkcją przełykania lub bez odruchu kaszlowego, jak również u małych dzieci, które mają tendencję do wkładania do buzi drobnych zabawek czy monet. Przypadkowe zachłyśnięcia mogą zdarzyć się podczas rozmowy przy jedzeniu, zwłaszcza jeśli kęsy pokarmowe przeżuwane są niedokładnie lub połykane bardzo szybko. Dlatego tak ważne jest zabezpieczanie przedmiotów, które można podczas zabawy rozłożyć na mniejsze części. Zachłyśnięcie skutkuje przeważnie próbami kaszlu i trudnościami w oddychaniu, niekiedy może dojść do sprowokowania wymiotów. Bardzo ważna jest pierwsza pomoc przy zachłyśnięciu.
Zachłyśnięcie – pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc opiera się głównie na wykonaniu manewru Heimlicha. Dwiema rękami należy objąć poszkodowanego na wysokości pasa (pomiędzy pępkiem a żebrami), stojąc za jego plecami. Następnie energicznym ruchem uciska się brzuch do siebie i do góry. Z dużym prawdopodobieństwem przedmiot wypadnie przez jamę ustną lub cofnie się na tyle, aby mógł zostać odkrztuszony. Nieco inaczej działania ratunkowe wyglądają w przypadku niemowląt i bardzo małych dzieci. Wówczas należy ułożyć je brzuszkiem na własnym przedramieniu lub udzie, przytrzymując jedną ręką główkę, a drugą klepiąc energicznie w środek pleców, mniej więcej między łopatki. Jeśli działania nie skutkują, należy jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe.
Zachłyśnięcie – czy jest niebezpieczne?
U osób z zachowanym odruchem kaszlu zachłyśnięcie w większości przypadków nie jest niebezpieczne. Kaszel jest bardzo skutecznym mechanizmem obronnym. Także działania pierwszej pomocy w większości przypadków okazują się być skuteczne. Jedynie u niewielkiego odsetka osób zachłyśnięcie zagraża zdrowiu.
Zachłystowe zapalenie płuc
Zachłystowe zapalenie płuc jest powikłaniem aspiracji treści pochodzącej z przewodu pokarmowego do dróg oddechowych. Często diagnozuje się je u pacjentów w podeszłym wieku, zwłaszcza długotrwale przebywających w pozycji leżącej na plecach, ale i u pacjentów w każdym wieku z zaburzeniami świadomości i połykania, nowotworami głowy i szyi oraz chorobami neurodegeneracyjnymi. Szacuje się, że stanowi 5-15% przypadków pozaszpitalnych zapaleń płuc. Warunkiem wystąpienia zachłystowego zapalenia płuc jest aspiracja do dróg oddechowych odpowiedniej objętości treści pochodzącej z gardła lub górnego odcinka przewodu pokarmowego, skolonizowanej florą bakteryjną.
Obraz kliniczny zachłystowego zapalenia płuc jest niecharakterystyczny, dlatego choroba często pozostaje nierozpoznana przez dłuższy czas. Zazwyczaj obserwuje się kaszel z odkrztuszaniem ropnej plwociny (o gnilnym zapachu w przypadku zakażenia bakteriami beztlenowymi), gorączkę, dreszcze, apatię, bóle mięśni, duszność spoczynkową i/lub wysiłkową, a niekiedy ból w klatce piersiowej w przypadku podrażnienia opłucnej. Badania RTG początkowo mogą nie wykazywać żadnych odchyleń od stanu prawidłowego. Metodą leczenia z wyboru jest antybiotykoterapia.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Zasowska-Nowak A., Nowak P., Zachłystowe zapalenie płuc – profilaktyka, diagnostyka i leczenie, Medycyna Paliatywna, 11/2019.
- Goniewicz M., Pierwsza pomoc, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
Zostaw komentarz