Olej słonecznikowy

Aktualizacja: 23 listopada 2020

Olej słonecznikowy jest jednym z najbardziej znanych i rozpowszechnionych olejów roślinnych w domach Polaków. Już początkiem XVIII wieku rozpoczęto tłoczenie oleju z nasion słonecznika, a wraz z biegiem lat produkt stał się popularny na całym świecie. Warto wiedzieć co zawiera olej słonecznikowy i czy jego spożycie jest na pewno zdrowe.

Skład oleju słonecznikowego

Uzyskanie oleju tłoczonego dobrej jakości wymaga przede wszystkim stosowania do produkcji dojrzałego, czystego, nieuszkodzonego i prawidłowo przechowywanego surowca. Na końcową jakość i trwałość oleju mają także wpływ warunki higieniczne przerobu i parametry tłoczenia (głównie temperatura i czas), właściwa filtracja oraz warunki przechowywania gotowego wyrobu. Jak zatem widać, jakość olejów tłoczonych na zimno może by w dużym stopniu zróżnicowana.

Skład oleju słonecznikowego tłoczonego na zimno zawiera cenne składniki, do których zaliczamy głównie:

• tokoferole i fitosterole;
• karotenoidy;
• woski;
• niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, kwas oleinowy i linolowy;
• lecytynę;
• minerały – w tym cynk, wapń, żelazo, potas i fosfor;
• witaminy – głównie witamina E, ale również pewne ilości witamin z grupy B oraz witaminy A.

Należy pamiętać, że tak cenne składniki znajdują się wyłącznie w oleju tłoczonym na zimno, czyli nierafinowanym. Niestety, olej słonecznikowy charakteryzuje się nieodpowiednimi proporcjami kwasów tłuszczowych omega 3 do omega 6, co w nadmiarze niekorzystnie wpływa na zdrowie.

Czy olej słonecznikowy jest zdrowy?

Po opublikowaniu wyników dotyczących negatywnego wpływu niektórych tłuszczów i olejów na zdrowie ludzi, wzrosło zainteresowanie wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi pochodzenia roślinnego. Przeprowadzono wiele badań w celu określenia wpływu różnych kwasów tłuszczowych na zdrowie. Wykazano, że dieta bogata w oleje roślinne skutecznie zapobiega chorobom serca. Mimo tego należy pamiętać, że oleje roślinne nie powinny dostarczać więcej niż 30% energii dostarczanej przez tłuszcze.

Oleje słonecznikowe tłoczone na zimno wpływają więc w pewnym stopniu korzystnie na układ krwionośny, ponieważ dostarczają do organizmu wielu składników o działaniu antyoksydacyjnym oraz witamin i minerałów wspierających kondycję naczyń krwionośnych. Dodatkowo produkt ten wpływa korzystnie na:

• skórę – dzięki zawartości antyoksydantów i witaminy E;
• wzrok – dzięki zawartości witaminy A i karotenoidów;
• układ nerwowy – ponieważ omega 3 i omega 6 wspierają przewodnictwo nerwowe.

Olej słonecznikowy, mimo swoich właściwości, nie powinien być jednak stosowany jako wyłączne źródło tłuszczów roślinnych w diecie. Posiada bowiem zaburzone proporcje kwasów omega 3 do kwasów omega 6. Optymalne proporcje wynoszą 1:4-5, przy czym w oleju słonecznikowym wynoszą one około 1:136. Tak duże stężenie kwasów omega 6 może powodować w organizmie stany zapalne oraz blokuje dostęp kwasów tłuszczowych omega 3 do organizmu.

Olej słonecznikowy rafinowany a nierafinowany

Olej słonecznikowy, jak każdy inny olej, może być dostępny w postaci rafinowanej lub nierafinowanej. Rafinowany oznacza tłoczenie na ciepło podczas produkcji. Olej jest więc poddawany działaniom bardzo wysokich temperatur, przez co wiele z cennych składników odżywczych ulega eliminacji. Z kolei olej nierafinowany jest tłoczony na zimno, dzięki czemu bogactwo składników odżywczych pozostaje zachowane.

Różnice wynikają jednak nie tylko ze składu, ale także walorów smakowych i wizualnych. Oleje słonecznikowe rafinowane są jasnożółte i cechują się słabo wyczuwalnym smakiem. Z kolei nierafinowane są ciemnożółte i wykazują bardziej wyraźny smak oraz zapach. Lepszym rozwiązaniem będzie sięganie po oleje nierafinowane, jednak nie nadają się one do smażenia. Zaleca się ogólnie unikanie stosowania tego rodzaju oleju do smażenia (nawet w wersji rafinowanej) właśnie ze względu na zły stosunek omega 3 do omega 6.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wroniak M., Kwiatkowska M., Krygier K., Charakterystyka wybranych olejów tłoczonych na zimno, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2/2006.
2. Płuciennik E., Kita A., Porównanie właściwości mieszaniny oleju rzepakowego z wysokooleinowym olejem słonecznikowym podczas smażenia, Postępy Nauki i Technologii Przemysłu Rolno-Spożywczego, 1/2012.
3. Ismail A., Arafat S., Quality characteristics of high-oleic sunflower oil extracted from some hybrids cultivated under egyptian conditions, Journal of Food Technology Research, 1/2014.