Kwas alfa-linolenowy

Aktualizacja: 1 marca 2025

Kwas alfa-linolenowy (ALA) to niezbędny nienasycony kwas tłuszczowy zaliczany do grupy kwasów omega 3. Nie jest syntezowany przez organizm człowieka, musi więc być dostarczany wraz z pożywieniem. Stanowi niezbędny składnik diety na każdym etapie życia człowieka.

Kwas alfa-linolenowy – źródła

Kwas alfa-linolenowy obecny jest we wszystkich produktach zawierających kwasy omega 3. Są to przede wszystkim:

• oleje roślinne, szczególnie olej rzepakowy i olej lniany;
• ziarna i nasiona roślin oleistych;
• orzechy;
• soja i tofu;
• zielone, liściaste warzywa.

Najmniej kwasu ALA znajduje się w zielonych warzywach liściastych, najwięcej zaś w rybach i olejach roślinnych. Należy pamiętać, że mimo swoich korzystnych właściwości NNKT wciąż pozostają tłuszczami, więc ich spożycie w nadmiarze może negatywnie wpłynąć na zdrowie. Zgodni z ogólnie przyjętą zasadą tłuszcze powinny stanowić do 30% wszystkich składników diety, nie więcej. Dobrym rozwiązaniem jest również suplementacja.

Właściwości kwasu alfa-linolenowego

Kwas ALA wykazuje silne właściwości przeciwutleniające, jest więc dobrym antyoksydantem. Oznacza to, że spożycie odpowiednich proporcji tego tłuszczu wpływa korzystnie na prewencję wielu schorzeń i chorób cywilizacyjnych. Nagromadzone w wyniku stresu, nieodpowiedniego stylu życia i zanieczyszczeń organizmu, wolne rodniki przyspieszają procesy starzenia się skóry i zwiększają ryzyko wystąpienia depresji, otyłości, schorzeń dermatologicznych, miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, nowotworów i wielu innych poważnych problemów zdrowotnych. Antyoksydanty wpływają na obniżenie stresu oksydacyjnego i eliminację nadmiaru wolnych rodników tlenowych.

Kwasy omega 3, w tym również ALA, wspomagają czynność układu nerwowego. Stanowią niezbędny oraz dominujący składnik fosfolipidów błon komórkowych tkanki mózgowej i włókien nerwowych, w efekcie czego wpływają na rozwój i funkcjonowanie mózgu. Wspierają głównie procesy widzenia, zdolności poznawcze oraz intelektualne. Ponadto kwasy tłuszczowe omega 3 biorą udział w dojrzewaniu i migracji neuronów, tworzeniu kolców dendrytycznych.

Do pozostałych funkcji kwasu ALA zaliczyć można także:

• zmniejszanie toczących się w organizmie stanów zapalnych;
• poprawę kondycji skóry, włosów i paznokci;
• regulację poziomu cukru we krwi;
• wpływ na metabolizm witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz niektórych hormonów;
• zwiększanie odporności na stres.

Zobacz również: Tłuszcze Omega 3 zapobiegają depresji.

Kwas alfa-linolenowy odgrywa istotną rolę już na etapie życia płodowego. Jest on niezbędnym składnikiem do tego, aby płód mógł prawidłowo się rozwijać – szczególnie w odniesieniu do układu nerwowego. Kobiety w ciąży powinny zatem spożywać większą porcję ryb lub zdecydować się na suplementację kwasów omega 3.

Zobacz również: Co daje suplementacja Omega 3?

Kwas alfa-linolenowy – niedobór

Niedobór omawianego kwasu wiąże się z licznymi dolegliwościami zdrowotnymi, w tym głównie takimi jak:

• obniżona odporność;
• zwiększoną podatność na infekcje i przeziębienie;
• problemy jelitowe;
• skłonność do alergii;
• depresja;
• wahania nastroju;
• problemy z koncentracją i pamięcią;
• zwiększone ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.

Niedobór kwasu alfa-linolenowego jest niezwykle niebezpieczny podczas ciąży, ponieważ zwiększa ryzyko wystąpienia u noworodka cukrzycy typu I, alergii, zaburzeń widzenia oraz zmniejsza odporność dziecka. Dodatkowo obniża rokowania wcześniaków, ponieważ może prowadzić do niewydolności oddechowej z braku surfaktantu. Na koniec warto wspomnieć, że niedobór kwasu ALA opóźnia rozwój układu nerwowego dziecka, przez co wykazuje ono gorszy rozwój intelektualny oraz psychoruchowy.

Z kolei w starszym wieku, niedobór kwasu alfa-linolenowego oddziałuje przede wszystkim na układ nerwowy. U osób w wieku podeszłym zauważa się wówczas zwiększone ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak np. choroba Alzheimera, choroba Parkinsona czy otępienie starcze. Zwiększa się częstotliwość epizodów zapominania się oraz pogarsza się wzrok.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Białek M., Rutkowska J., Znaczenie kwasu gamma-linolenowego w profilaktyce i terapii, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 69/2015.
2. Karwat J., Gil-Kulik P., Kotuła L., Niedojadło A., Kocki J., Sawiuk M., CLA – właściwości prozdrowotne, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 4/2013.
3. Karmańska A., Tądel M., Karwowski B., Ocena wiedzy wybranej grupy osób na temat suplementów diety zawierających kwasy omega-3 i omega-6, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3/2015.
4. Pluta A., Manitius J., Znaczenie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, Forum Nefrologiczne, 1/2013.
5. Kaźmierska A., Bolesławska I., Przysławski J., Wpływ wielonienasyconych kwasów tłuszczowych na skórę ze szczególnym uwzględnieniem kwasu gamma-linolenowego, Nauka, Przyroda, Technologie, 3/2017.