Suplementy o działaniu ogólnym i miejscowym

Aktualizacja: 22 lipca 2023

W celu zaplanowania prawidłowej suplementacji diety trzeba znać działanie suplementów. To pozwala na wybór najlepszego preparatu, a także na oszacowanie jego skuteczności w konkretnym przypadku. Najłatwiej będzie, jeśli podzielisz sobie suplementy diety na dwie grupy: te, które działają równocześnie na cały organizm i te, których działanie skupione jest na konkretnym narządzie.

Suplementacja ogólna

Zdecydowana większość suplementów diety to preparaty o działaniu ogólnym. Mówiąc językiem bardziej precyzyjnym, substancje czynne zawarte w tych preparatach są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania struktur organizmu zlokalizowanych we wszystkich lub w większości narządów. Takie działania wykazują między innymi preparaty witaminowe (bo witaminy są potrzebne w wielu różnych narządach, choć wykazują różne działanie w różnych komórkach) oraz większość olejów (chodzi oczywiście o wykorzystanie ich jako suplementów kwasów tłuszczowych nienasyconych).

Suplementy o działaniu ogólnym to także preparaty bardziej złożone, na przykład Chlorella lub Spirulina. Algi te stanowią nieprzebrane bogactwo najróżniejszych korzystnych substancji, w tym zarówno tych o działaniu ogólnym, jak i bardziej miejscowym. Przyjmuje się wszystkie te związki jednocześnie, więc suplement jako całość wykazuje działanie ogólne.

Preparaty o działaniu ogólnym należy stosować wtedy, kiedy zauważasz objawy niedoboru jakiegoś składnika ze strony różnych narządów lub układów. W ten sposób z zasady suplementuje się witaminy, nawet jeśli istnieją sposoby skierowania ich do konkretnych narządów, ponieważ awitaminoza jest zjawiskiem ogólnoustrojowym i uzupełnienie niedoborów w jednym tylko organie nie przyniosłoby efektu.

Suplementy o działaniu miejscowym

Niektóre suplementy oddziałują tylko na niektóre organy lub układy. Prosty przykład: suplementy wapniowe najsilniej oddziałują na kościec, a z kolei preparaty kolagenowe działają niemal wyłącznie na stawy. Oczywiście takie, a nie inne oddziaływanie, jest wynikiem naturalnych szlaków metabolicznych. Warto zwróć jednak uwagę na konsekwencje, jakie ma to dla Ciebie. Stosowanie suplementów kierowanych może prowadzić do zaburzeń gospodarki mineralnej – większość substancji ma w organizmie naturalnych antagonistów, a „zdrowie” to zjawisko powstające tylko dzięki utrzymywaniu ich w równowadze. Zachwianie tej równowagi zawsze prowadzi do choroby.

Suplementy oddziałujące tylko na wybrany organ, na przykład te, które wzmacniają i wspomagają regenerację wątroby, są przydatne jako środki wspomagające leczenie w wybranych jednostkach chorobowych. Wybieramy je znacznie rzadziej niż suplementy o działaniu ogólnym, ponieważ zwykle czekamy na wystąpienie objawów niepożądanych. Natomiast za wskazanie do stosowania suplementów ogólnych często wystarcza po prostu złe samopoczucie, traktujemy je również jako środki profilaktyczne.

Łączenie suplementów

Większość substancji, które dostarczamy do organizmu, nawet jeśli jest szkodliwa, może zostać zutylizowana. Substancje rozpuszczalne we wodzie wydalane są z moczem, natomiast wydalanie substancji rozpuszczalnych w tłuszczach jest trudniejsze, ale również następuje.

To jednak nie oznacza, że suplementy można dowolnie łączyć. Zbyt duże stężenia jakiejkolwiek substancji chemicznej w organizmie mogą powodować mniej lub bardziej trwałe uszkodzenia organów, lub nieprawidłowości funkcjonowania narządów. Dlatego zaleca się raczej stosowanie jednego kompleksowego suplementu, a nie wielu różnych suplementów jednocześnie. Zasada ta dotyczy również łączenia suplementów kierowanych o różnym działaniu – warto zamienić je na jeden działający ogólnie. Pamiętaj, że suplementy diety nie podlegają tak ścisłej kontroli jak leki. W związku z tym tak naprawdę do końca nie wiadomo, jaki jest efekt biologiczny przyjęcia wielu różnych suplementów jednocześnie.

W przypadku konieczności łączenia suplementów należy zasięgnąć porady lekarza lub dietetyka. Zresztą ich pomoc może okazać się bardzo cenna, jeśli chodzi o dobór właściwego specyfiku. Suplementy takie jak Chlorella albo Spirulina są zazwyczaj bardzo skuteczne, ale w pewnych przypadkach zaleca się rezygnację z suplementów ogólnych na rzecz suplementacji tylko jednej substancji, jeśli tego wymaga kondycja organizmu.

Podsumowanie

Suplementy diety mogą na ludzki organizm oddziaływać bardzo różnorodnie. Niektóre substancje są potrzebne we wszystkich komórkach, a inne jedynie w niektórych. Skuteczny suplement diety to ten, który uzupełni występujące niedobory i jednocześnie nie spowoduje powstania zbyt dużego stężenia innych substancji. Zarówno niedobór, jak i nadmiar składników mineralnych mogą być szkodliwe, dlatego też wybór suplementu powinien być poprzedzony nie tylko analizą jego składu, ale także sprawdzeniem możliwych dróg działania w organizmie.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Stoś K., Wierzejska R., Siuba-Strzelińska M., Suplementy diety – czy potrzebujesz?, Warszawa 2019.
2. Bojarowicz H., Dźwigulska P., Suplementy diety. Część II. Wybrane składniki suplementów diety oraz ich przeznaczenie, Hygeia Public Healt, 4/2012.
3. Moyad M., Lee J., Przewodnik po świecie suplementów, Wydawnictwo Galaktyka, Łódź 2016.