Ortopeda

Ortopeda to lekarz specjalista zajmujący się diagnostyką i leczeniem chorób ortopedycznych, a więc dotyczących narządu ruchu. Najczęściej są to problemy kości, stawów, ścięgien, więzadeł i mięśni, związane zarówno z przebytymi urazami, jak i chorobami przewlekłymi czy wadami postawy. Pomocy u takiego specjalisty mogą szukać dzieci i osoby dorosłe.

Kto to jest ortopeda?

Ortopeda jest lekarzem specjalistą, a więc absolwentem studiów medycznych na kierunku lekarskim oraz lekarzem po ukończeniu specjalizacji z zakresu ortopedii, którą odbywa się już po ukończeniu studiów. Studia trwają 6 lat i kończą się egzaminami lekarskimi (LEK) oraz obroną pracy dyplomowej, natomiast specjalizacja z ortopedii i traumatologii narządu ruchu trwa dodatkowo 6 lat. Całe kształcenie się na lekarza ortopedę zajmuje więc 12 lat.

Ortopeda – czym się zajmuje?

Ortopedzi zajmują się urazami, schorzeniami i chorobami narządu ruchu, które można podzielić na 3 podstawowe grupy:

• urazy i kontuzje – np. złamania kości, skręcenia stawów, zwichnięcia stawów, zerwania i naderwania ścięgien lub mięśni;
• wady postawy – najczęściej dotyczą dzieci, choć jeśli we wczesnym etapie życia nie zostaną podjęte odpowiednie działania, wady mają tendencję do progresowania i utrwalania się, zatem zmagać się z nimi mogą również osoby dorosłe. Przykładami wad postawy są np. płaskostopie, kolana koślawe, skoliozy czy plecy okrągłe;
• choroby narządu ruchu – np. choroba Osgood-Schlattera, choroba Kienbocka, ZZSK (zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, problem z pogranicza ortopedii i reumatologii) czy dyskopatie kręgosłupa.

Ortopedzi zajmują się również przewlekłymi problemami narządu ruchu takimi jak:

• haluksy;
• ostrogi piętowe;
• tendinopatie;
• entezopatie.

Nie są one wadami postawy ani chorobami, nie powstają wskutek urazu. Choć mogą mieć charakter przewlekły, rokowania co do ich wyleczenia są bardzo dobre. W szczególności, gdy ortopeda współpracuje w zespole interdyscyplinarnym z doświadczonymi fizjoterapeutami.

Kiedy do ortopedy?

Wizyta u ortopedy jest konieczna zawsze po doznaniu urazu narządu ruchu, nawet jeśli początkowo objawy wydają się być zwyczajne. Przykładem jest choćby skręcenie stawu skokowego I lub II stopnia, gdy noga nie boli aż tak bardzo, lecz zawsze istnieje ryzyko powstania OCD (uszkodzenie chrzęstno-kostne dotyczące części bloczka kości skokowej). Lepiej skontrolować to na RTG i mieć pewność, że na przestrzeni czasu nie dojdzie do powikłań po doznanej kontuzji. Badania ortopedycznego wymaga też każde złamanie kości oraz zwichnięcie stawu.

Wskazaniami do wizyty u ortopedy są następujące objawy i dolegliwości:

• mrowienie i drętwienie palców – co może świadczyć o dyskopatiach lub neuropatiach, np. zespole cieśni nadgarstka;
• bóle kręgosłupa, w tym rwa kulszowa, rwa udowa lub rwa barkowa (ostre bóle promieniujące odpowiednio do kończyny dolnej lub górnej);
• obrzęki i bóle stawów;
• poranna sztywność stawów lub sztywność pojawiająca się pod koniec dnia / po aktywności fizycznej;
• bolesne przeskakiwanie stawów;
• zniekształcenia stawów.

Warto zaznaczyć, że ortopedzi bardzo często pracują w zespołach interdyscyplinarnych z innymi lekarzami specjalistami. Przykładowo dyskopatie kręgosłupa leczy się zarówno ortopedycznie, jak i neurologicznie, w momencie, gdy dojdzie do ucisku na korzenie nerwowe. Z kolei stany zapalne stawów leczy się zarówno ortopedycznie, jak i reumatologicznie. Takich przykładów jest mnóstwo.

Jak wygląda wizyta u ortopedy?

Ortopeda przeprowadza wywiad zdrowotny, wykonuje wybrane testy funkcjonalne do jednostki chorobowej danego pacjenta oraz nierzadko zleca dodatkowe badania obrazowe, które pozwolą na rzetelną analizę struktury. Takimi badaniami są zwykle:

• RTG;
• MRI;
• TK.

Coraz więcej ortopedów decyduje się na korzystanie z USG we własnych gabinetach, co pozwala natychmiast postawić diagnozę. Nie zawsze USG będzie jednak wiarygodne, dlatego dobór badań odbywa się indywidualnie. Na podstawie wywiadu i badań lekarz stawia diagnozę, a następnie ustala plan leczenia. Może to być farmakoterapia, założenie unieruchomienia, a nawet skierowanie pacjenta na operację. Zwykle wystarczy jednak współpraca z fizjoterapeutą, który może wyprowadzić wiele jednostek chorobowych do poziomu prawidłowego funkcjonowania pacjenta.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Nowakowski A., Mazurek T., Ortopedia i traumatologia – podręcznik dla studentów, Wydawnictwo Exemplum, Poznań 2017.
2. Canale S., Beaty J., Campbell Ortopedia operacyjna, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2017.