Zatrzymanie moczu

Aktualizacja: 16 września 2024

Zatrzymanie moczu to dolegliwość opisująca niemożność opróżnienia pęcherza moczowego pomimo jego wypełnienia i niekiedy nawet pomimo odczuwania parcia na mocz. Zawsze ma przyczyny patologiczne i wymaga leczenia, ponieważ już w krótkim przedziale czasu może doprowadzić do poważnych konsekwencji. Diagnostyką i leczeniem najczęściej zajmuje się lekarz urolog lub lekarz nefrolog.

Zatrzymanie moczu – przyczyny

Zatrzymanie moczu może wynikać z:

• ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek;
• martwicy kory nerek lub cewek nerkowych;
• zespołu hemolityczno-mocznicowego;
• kłębuszkowego zapalenia nerek;
• chorób neurologicznych, np. choroby Parkinsona lub choroby Alzheimera;
• krwotoków wewnętrznych;
• chorób nowotworowych, zwłaszcza układu moczowego lub rdzenia kręgowego;
• wad anatomicznych układu moczowego oraz powikłań po operacjach w obrębie miednicy lub jamy brzusznej;
• stanów zapalnych;
• ciał obcych w obrębie moczowodów, pęcherza moczowego lub cewki moczowej;
• przyjmowania niektórych leków opóźniających opróżnianie pęcherza moczowego, jak również zatrucie toksynami, co może mieć takie same konsekwencje;
• torbieli ujścia moczowodów;
• zaparć;
• patologii narządów rozrodczych.

I wielu innych. Przeważnie do ostrego zatrzymania moczu dochodzi u pacjentów, którzy wcześniej skarżyli się na objawy przeszkody podpęcherzowej. Czynnikami zwiększającymi ryzyko wystąpienia problemu u tych chorych są stany zapalne dróg moczowych, krwawienie, nadmierna podaż płynów i związane z tym przepełnienie pęcherza moczowego, nadużycie alkoholu. Do grona leków najczęściej związanych z zatrzymaniem moczu należą m.in. leki przeciwdepresyjne i przeciwpadaczkowe, leki przeciwhistaminowe oraz opioidowe leki przeciwbólowe.

Zatrzymanie moczu – objawy

Ostre zatrzymanie moczu to nagle występująca niemożliwość jego oddania. Pacjent odczuwa przy tym silne dolegliwości bólowe i zgłasza się do lekarza po natychmiastową pomoc. Przewlekłe zatrzymanie moczu jest natomiast zaburzeniem trwającym dłuższy czas, przy czym zdolność do częściowego opróżniania pęcherza moczowego pozostaje zachowana. Poza bólem charakterystyczne objawy zatrzymania moczu obejmują:

• parcie na pęcherz moczowy przy braku możliwości oddania moczu pomimo wizyty w toalecie;
• niekontrolowane wycieki kropelek moczu;
• bardzo cienki, słaby strumień moczu i silne uczucie zalegania moczu w pęcherzu już po zakończeniu mikcji;
• świąd i pieczenie okolic cewki moczowej;
• uczucie pełności w brzuchu, niekiedy także stwardnienie brzucha;
• dyskomfort w okolicach nerek.

W dalszej kolejności może dojść do wystąpienia gorączki, nudności, wymiotów i złego samopoczucia, ponieważ mocz, który już dawno powinien zostać usunięty z organizmu na zewnątrz, pozostaje w organizmie, a zawiera zbędne produkty przemiany materii, które w nadmiarze mogą wywierać działanie toksyczne. Następstwem przewlekłego zatrzymania moczu może być trwałe uszkodzenie nerek (tzw. nefropatia zaporowa), manifestujące się zwiększonym stężeniem kreatyniny we krwi.

Diagnostyka zatrzymania moczu

Diagnostyka rozpoczyna się szczegółowym wywiadem zdrowotnym, podczas którego lekarz pyta m.in. o przyjmowane leki, dietę, choroby przewlekłe i te występujące w rodzinie czy ostatnio przebyte zabiegi. Następnie wykonuje się USG jamy brzusznej celem potwierdzenia zatrzymania moczu, co nie stwarza problemów diagnostycznych. Znacznie trudniejsze jest znalezienie przyczyn zatrzymania moczu – wówczas szczegółowe badania dobierane są indywidualnie przez lekarza.

Zatrzymanie moczu – leczenie

Metodą z wyboru jest cewnikowanie pęcherza moczowego, ponieważ celem leczenia jest jak najszybsze usunięcie moczu z pęcherza moczowego. Jeśli z różnych względów cewnikowanie nie jest możliwe do wykonania, lekarz może przeprowadzić nadłonową cystostomię przezskórną, czyli cewnikowanie pęcherza moczowego przez otwór w skórze nad spojeniem łonowym. Dopiero później, gdy stan pacjenta jest ustabilizowany, wdraża się działania przyczynowe, a więc leczy się chorobę lub problem zdrowotny, który spowodował zatrzymanie moczu. Przykładowo przy ciałach obcych w obrębie dróg moczowych dąży się do ich chirurgicznego usunięcia, natomiast przy infekcjach bakteryjnych układu moczowego pacjentowi podaje się antybiotyki.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szmigielska A., Kuźma-Mroczkowska E., Roszkowska-Blaim M., Brzewski M., Ostre zatrzymanie moczu – opis przypadków, Pediatria Polska, 4/2012.
2. Ziółkowska H., Dziecko z zatrzymaniem moczu, Pediatria po Dyplomie, 4/2011.
3. Kołodziej A., Dembowski J., Lorenz J., Wróbel M., Zdrojowy R., Niezgoda T., Układ moczowy – ostre stany chorobowe, Przewodnik Lekarza, 6/2003.
4. Sharma R., Rajeshwar M., Ostre zatrzymanie moczu występujące w charakterze objawu konwersyjnego, Psychiatria po Dyplomie, 3/2010.