Zapalenie cewki moczowej

Aktualizacja: 18 lipca 2023

Zapalenie cewki moczowej to stan zapalny błony śluzowej wyścielającej światło cewki moczowej, ostatniego odcinka dróg moczowych zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Problem dotyczy jednak znacznie częściej kobiet, u których jego ryzyko wynosi nawet 50%. Wpływa na to anatomia. Żeńska cewka moczowa jest znacznie krótsza, przez co łatwiej mogą penetrować ją bakterie. Diagnostyką i leczeniem dolegliwości zajmuje się zazwyczaj lekarz urolog.

Zapalenie cewki moczowej – przyczyny

Przyczyną zapalenia cewki moczowej jest przedostanie się do niej bakterii, najczęściej E. Coli. Odpowiadają one za 75% wszystkich infekcji dróg moczowych. Inne patogeny, takie jak: Enterobacteriaceae, Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis czy Staphylococcus saprophyticus, wywołują takie zakażenia rzadziej. Do czynników ryzyka zapalenia cewki moczowej spowodowanej powyższymi patogenami, zaliczamy:

• nieprawidłowe nawyki w toalecie – zwłaszcza podcieranie się od odbytu w kierunku pochwy, co może przenosić bakterie znajdujące się w kale do wrażliwej cewki moczowej;
• przebyta antybiotykoterapia lub obecne przyjmowanie antybiotyków, co osłabia naturalną florę bakteryjną układu moczowo-płciowego oraz ogólną odporność;
• podróże w różne rejony świata;
• przebyta hospitalizacja;
• stosowanie leków immunosupresyjnych;
• cukrzyca;
• choroby autoimmunologiczne;
• nieprawidłowości anatomiczne dolnych dróg moczowych, np. uchyłki cewki moczowej;
• brak dostatecznej higieny intymnej lub wręcz przeciwnie – codziennie mycie stref intymnych zwykłym mydłem lub żelem pod prysznic, co niszczy naturalną florę bakteryjną tych okolic;
• cewnikowanie;
• częste i nieostrożne kontakty seksualne.

Zapalenie cewki moczowej występuje częściej u kobiet również dlatego, że rodzą one dzieci i przechodzą menopauzę. Specyficznym okresem, w którym częściej dochodzi do zakażenia dróg moczowych, jest ciąża i okres okołoporodowy. Natomiast w okresie pomenopauzalnym spadek poziomu estrogenów wtórnie zaburza funkcje nabłonka przedsionka pochwy i pochwy, prowadząc do zmian zanikowych. Niedobory glikogenu sprzyjają zmniejszeniu populacji pałeczek kwasu mlekowego. W konsekwencji takich zmian u kobiet po menopauzie nierzadko pochwa zostaje skolonizowana przez inne bakterie, głównie Escherichia coli. Kolejnym czynnikiem ryzyka sprzyjającym infekcjom cewki moczowej jest obniżenie narządu rodnego i nietrzymanie moczu, co dotyczy współcześnie nawet 30-50% kobiet po menopauzie.

Zobacz również: Choroby układu moczowego.

Zapalenie cewki moczowej – objawy

Do grona charakterystycznych objawów wskazujących na zapalenie cewki moczowej i/lub zapalenie pęcherza moczowego należą:

• dysuria – ból, pieczenie lub dyskomfort podczas oddawania moczu;
• częstomocz – często odczuwana potrzeba skorzystania z toalety, nierzadko przy oddawaniu niewielkich porcji moczu;
• subiektywne uczucie parcia na mocz;
• ból okolicy nadłonowej.

Przy zapaleniu cewki moczowej podczas mikcji odczuwany jest piekący, ostry ból, zwłaszcza na samym początku, gdy strumień moczu pierwszy raz przechodzi przed światło cewki moczowej. Nierzadko dolegliwości towarzyszy infekcja pochwy i dróg rodnych. Może pojawić się osłabienie, utrata apetytu, a nawet gorączka.

Diagnostyka zapalenia cewki moczowej

Niezależnie od stwierdzenia powyższych, charakterystycznych objawów zawsze powinno się zlecać badanie moczu z ewentualnym posiewem moczu i oznaczeniem antybiotykoodporności. Zwłaszcza gdy pacjent zgłasza nasilenie parć naglących, nagłe wystąpienie objawów nietrzymania moczu czy też hematurii. Objawy takie jak: krwiomocz, ból dolnej części pleców czy ból podbrzusza mogą być również wskazaniem do wykonania USG nerek i/lub pęcherza moczowego.

Zobacz również: Zapalenie pęcherza moczowego.

Zapalenie cewki moczowej – leczenie

Jako że zapalenie cewki moczowej jest infekcją bakteryjną, w pierwszej kolejności pacjent otrzymuje indywidualnie dobrany antybiotyk. Lekami pierwszego wyboru są m.in.: trimetoprim-sulfametoksazol, fosfomycyna, piwmecylinam. Jeśli z różnych względów nie można wykorzystać tych leków, lekarz przepisuje inne beta-laktamy, cyprofloksacynę lub lewofloksacynę.

Istnieje również szereg domowych metod wspomagających leczenie podstawowe:

• probiotykoterapia – będąca podstawą każdej antybiotykoterapii;
• ziołolecznictwo – liść brzozy, pokrzywy, ziele skrzypu polnego, nawłoci, kłącze perzu i korzeń lubczyku, przyjmowane w formie naparów ziołowych;
• picie dużej ilości wody oraz napojów moczopędnych, np. z żurawiny;
• suplementacja witaminy C – w postaci tradycyjnej lub aceroli;
• nasiadówki z rumianku lub dziurawca.

Metody domowe powinny jednak być wdrażane dopiero po rozpoczęciu antybiotykoterapii, a nie jako podstawowe leczenie.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Czajkowski K., Broś-Konopielko M., Teliga-Czajkowska J., Zakażenie dróg moczowych u kobiet, Lekarz POZ, 2/2021.
2. Rechberger T., Rechberger E., Zakażenia dróg moczowych u kobiet – jak diagnozować i skutecznie leczyć?, Lekarz POZ, 3/2020.
3. Borkowski A., Urologia – podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.