Stan przedcukrzycowy

Stan przedcukrzycowy sygnalizuje wysokie ryzyko rozwoju cukrzycy i jej powikłań, głównie ze strony układu sercowo-naczyniowego. Przyjmuje się, że w krajach rozwiniętych u ponad 1/3 dorosłych mieszkańców można go rozpoznać. To moment, w którym należy wdrożyć intensywne działania profilaktyczne, zapobiegające przed rozwojem cukrzycy.

Stan przedcukrzycowy – przyczyny

Wyróżnia się 2 stany przedcukrzycowe, związane z nieprawidłowym stężeniem glukozy:

• nieprawidłową glukozę na czczo, gdy stężenie glukozy na czczo mieści się w zakresie 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l);
• nieprawidłową tolerancję glukozy, gdy stężenie glukozy ocenione w 120. minucie doustnego testu tolerancji glukozy mieści się w zakresie 140-199 mg/dl (7,8-11 mmol/l).

Dokładne przyczyny rozwoju tego schorzenia nie zostały jednak w pełni poznane. Wiadomo jedynie, że do rozwoju zarówno stanu przedcukrzycowego, jak i cukrzycy 2 przyczynia się współwystępowanie otyłości, nadwagi, zaburzeń lipidowych oraz niski poziom aktywności fizycznej na co dzień.

Stan przedcukrzycowy – objawy

Bardzo często stan przedcukrzycowy przebiega bez konkretnych objawów, dlatego osoby z czynnikami ryzyka powinny pamiętać o systematycznej kontroli. Jeśli dojdzie do wystąpienia objawów, są to zazwyczaj:

• wzmożone pragnienie i polidypsja;
• nadmierny apetyt;
• zwiększone oddawanie moczu;
• przewlekłe zmęczenie;
• ogólne osłabienie organizmu;
• częste, nawracające infekcje, np. zakażenia układu moczowego.

Należy wiedzieć, że nawet niezbyt wysoka hiperglikemia (powyżej 160 mg/dl, tzn. 8,9 mmol/l), ale utrzymująca się przez dłuższy okres powoduje uruchomienie procesów chorobowych, które prowadzą do tak zwanej glukotoksyczności. Każda przewlekła hiperglikemia, niezależnie od jej przyczyny i nasilenia, prowadzi do uszkodzenia śródbłonka naczyń.

Diagnostyka stanu przedcukrzycowego

Kryteria diagnozowania stanu przedcukrzycowego ciągle jeszcze nie zostały ostatecznie sprecyzowane. Nie ustalono również jednoznacznie, czy decydującym kryterium powinien być poziom glukozy na czczo, czy mierzony po 2 godzinach od wykonania doustnego testu obciążenia glukozą (OGTT), czy też obie te wartości łącznie. Decyzja zależy więc od lekarza prowadzącego. Diagnostyką i leczeniem cukrzycy i stanu przedcukrzycowego zajmuje się lekarz diabetolog. Jako wartość graniczną dla rozpoznania stanu przedcukrzycowego proponuje się poziom glukozy godzinę po obciążeniu 155 mg/dl (8,6 mmol/l). Oba stany mogą prowadzić do rozwinięcia się cukrzycy, którą rozpoznaje się, gdy:

• występują objawy hiperglikemii i glikemia przygodna wynosi ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l);
• podczas 2 różnych oznaczeń glikemia na czczo wynosi ≥ 126 mg/dl (≥ 7,0 mmol/l);
• glikemia w 120. minucie OGTT wynosi ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l);
• wynik jednorazowego oznaczenia HbA1c wynosi ≥ 6,5%.

Osoba z cukrzycą lub stanem przedcukrzycowym powinna rozważyć kontrolę u okulisty.

Stan przedcukrzycowy – leczenie

Bardzo ważne jest, aby do rozpoznania stanu przedcukrzycowego doszło jak najwcześniej, jeszcze zanim dojdzie do rozwoju powikłań. W pierwszej kolejności wdraża się zmianę stylu życia (zdrowa dieta, unikanie stresu i palenia papierosów, zwiększenie aktywności fizycznej). Według rekomendacji osoby ze stanem przedcukrzycowym powinny zredukować masę ciała o 5-10%. Nawet tak niewielka wartość powoduje spadek tkanki tłuszczowej, obniżenie ciśnienia tętniczego oraz stężenia glukozy, cholesterolu LDL i triglicerydów we krwi. Korzyści ze zmiany stylu życia, zwłaszcza gdy nowe nawyki są utrzymywane systematycznie, mogą być długofalowe. Pacjentom zaleca się ponadto regularny wysiłek fizyczny o umiarkowanym natężeniu, trwający 30-60 minut dziennie, podejmowany przez co najmniej 5 dni w tygodniu.

Zalecenia dietetyczne obejmują ograniczenie kaloryczności posiłków, zwiększenie zawartości błonnika pokarmowego oraz ograniczenie spożycia węglowodanów. U osób z jednocześnie wykrytym nadciśnieniem tętniczym rekomenduje się ograniczenie spożycia sodu i unikanie alkoholu. Pacjenci ze stanem przedcukrzycowym powinni raz w roku dodatkowo przeprowadzać badanie tolerancji glukozy oraz test w kierunku mikroalbuminurii, jak również 2 razy w roku wykonywać pomiar glikemii na czczo, hemoglobiny A1c oraz stężenia lipidów we krwi.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Odrowąż-Sypniewska G., Diagnostyka laboratoryjna stanu przedcukrzycowego, Journal of Laboratory Diagnostics, 52/2016.
2. Sharma M., Garber A., Jak leczyć stan przedcukrzycowy?, Medycyna po Dyplomie, 5/2010.
3. Czupryniak L., Stan przedcukrzycowy – czas na niefarmakologiczną i farmakologiczną prewencję cukrzycy, Diabetologia Kliniczna, 4/2013.
4. Otto-Buczkowska E., Chwalba A., Stan przedcukrzycowy – to bardzo ważny i ciągle nierozwiązany problem!, Forum Medycyny Rodzinnej, 4/2017.
5. Stawerska R., Łupińska A., Bieniek E., Lewiński A., Insulinooporność i stan przedcukrzycowy – diagnostyka i leczenie, Lekarz POZ, 5/2021.