Przeskakująca żuchwa

Przeskakująca żuchwa to dość częsty problem, który niemal zawsze wiąże się z rozmaitymi dysfunkcjami w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych. Nierzadko towarzyszy temu ból w obrębie tych stawów i blokowanie się ich. Problem warto skonsultować przede wszystkim z fizjoterapeutą stomatologicznym, ale również z ortopedą lub chirurgiem szczękowo-twarzowym, jeśli jest wyjątkowo uciążliwy i towarzyszą mu inne dolegliwości.

Przeskakująca żuchwa – przyczyny

Staw skroniowo-żuchwowy stanowi połączenie pomiędzy żuchwą (kość, w której osadzone są dolne zęby) a czaszką (a dokładniej – kością skroniową). W skład tego stawu wchodzą powierzchnie stawowe kości skroniowej (przedni odcinek dołu żuchwowego), powierzchnia stawowa na żuchwie (głowa żuchwy), torebka i więzadła stawowe oraz krążek stawowy. Do istotnych mięśni układu stomatognatycznego, bezpośrednio związanymi z czynnością stawu skroniowo-żuchwowego, zalicza się żwacze, mięśnie skroniowe, skrzydłowe boczne górne i dolne, skrzydłowe przyśrodkowe oraz dwubrzuścowe. Do wystąpienia problemu przeskakującej żuchwy doprowadzić mogą więc wszelkiego rodzaju zaburzenia zarówno w obrębie samych struktur stawowych, jak i wymienionych mięśni. Najczęściej do przeskakiwania żuchwy prowadzą:

• bruksizm;
• urazy mechaniczne twarzoczaszki i całej głowy;
• częste zaciskanie zębów, przygryzanie różnych przedmiotów, żucie gumy;
• przewlekły stres;
• dysbalans w obrębie mięśni odpowiedzialnych za otwieranie i zamykanie jamy ustnej, a więc różnica napięcia między poszczególnymi antagonistami;
• braku w uzębieniu;
• stany zapalne błony maziowej lub innych struktur stawu skroniowo-żuchwowego;
• przebyte zwichnięcie lub skręcenie żuchwy;
• choroba zwyrodnieniowa stawów.

Przeskakiwanie żuchwy może dotyczyć osób w każdym wieku, jednak znacznie częściej pojawia się u młodzieży i osób dorosłych. To raczej rzadko spotykany problem wieku dziecięcego.

Przeskakująca żuchwa – objawy

Podczas przeskakiwania żuchwy pacjenci odczuwać mogą trzeszczenie, skrzypienie, chrupanie w stawie skroniowo-żuchwowym. Dolegliwości te pojawiają się podczas spożywania pokarmów lub szerokiego otwierania, a następnie zamykania jamy ustnej. Czynnikiem wyzwalającym może być też ziewanie z szeroko otwartymi ustami. Przeważnie nie towarzyszy temu ból, jednak u niektórych pacjentów mogą występować związane z tym napięcia okolicznych mięśni, co zwiększa ryzyko bruksizmu i przewlekłych bólów głowy. Ból o charakterze miejscowym może (choć nie musi) wskazywać na toczący się w stawie stan zapalny lub obecność zmian zwyrodnieniowych. Przeskakiwaniu żuchwy bardzo często towarzyszy blokowanie się stawów skroniowo-żuchwowych. Niektórzy mają wręcz trudności z zamknięciem ust po szerokim ich otwarciu, np. w trakcie ziewania.

Zobacz również: Dlaczego ziewamy?

Diagnostyka przeskakującej żuchwy

Diagnostyką i leczeniem przeskakującej żuchwy w pierwszej kolejności zajmuje się fizjoterapeuta stomatologiczny. Ocenia on symetrię stawów i napięcie mięśni wokół niego, a także ocenia postawę – różnego rodzaju wady postawy mogą oddziaływać na biomechanikę i anatomię stawów skroniowo-żuchwowych. Przeprowadza też wywiad zdrowotny, w którym pyta o styl życia, poziom stresu czy przebyte urazy i kontuzje. Jeśli to konieczne, zachęca pacjenta do wizyty u ortopedy lub stomatologa celem wykonania RTG. Wówczas można z większą dokładnością ocenić budowę stawów skroniowo-żuchwowych.

Przeskakująca żuchwa – leczenie

Przy przeskakującej żuchwie często oczekiwane rezultaty uzyskuje się drogą starannie prowadzonej fizjoterapii. Fizjoterapeuta wykonuje szereg technik, w tym mobilizacje i manipulacje stawowe, terapię punktów spustowych oraz masaż tkanek głębokich i masaż funkcyjny, aby przywrócić harmonię układu stawowo-mięśniowego. Niemal zawsze pacjent otrzymuje ćwiczenia, które powinien wykonywać w domu, aby zapobiegać przeskakiwaniu żuchwy w przyszłości.

Niekiedy niezbędna jest współpraca ze stomatologiem (np. przy bruksizmie, aby otrzymać indywidualnie wykonane szyny na zęby), ortodontą (aby wyleczyć wady zgryzu) czy protetykiem stomatologicznym (aby uzupełnić braki zębowe). Bardziej poważne problemy związane z urazami mogą wymagać zaopatrzenia z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Kulesa-Mrowiecka M., Dysfunkcje czaszkowo-żuchwowe. Diagnostyka, leczenie i rehabilitacja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.