Pochwica

Pochwica (łac. vaginismus) to dysfunkcja seksualna u kobiet polegająca na niezależnym od woli skurczu mięśni zlokalizowanych wokół wejścia do pochwy. Może powodować zamknięcie przedsionka pochwy i uniemożliwiać odbycie stosunku seksualnego. Problem ten należy leczyć w zespole interdyscyplinarnym składającym się z ginekologa, seksuologa (lub psychoterapeuty) oraz fizjoterapeuty uroginekologicznego.

Pochwica – przyczyny

Pochwica polega na trwałym lub nawracającym skurczu mięśni pochwy, uniemożliwiającym wprowadzenie penisa, palca lub innego przedmiotu, mimo że kobieta wyraziła na to zgodę. Przyczyny problemu wciąż nie są znane, jednak do czynników ryzyka zaliczyć można:

• wczesne traumatyczne doświadczenia seksualne (np. wykorzystywanie seksualne);
• ortodoksję religijną;
• niską samoocenę i wyobrażenie własnego ciała;
• negatywną postawę wobec seksualności;
• brak wiedzy na temat reakcji seksualnej i lęk przed współżyciem płciowym.

Pochwica jest przykładem współdziałania czynników somatycznych i psychicznych w zakresie funkcji seksualnych narządów płciowych kobiety. Niemożność podjęcia współżycia zalicza się zazwyczaj do nerwic płciowych. Nierzadko punktem wyjścia pochwicy są jednak czynniki organiczne, m.in. zmiany zapalne czy pourazowe pęknięcia pochwy. Pochwica może mieć charakter pierwotny (gdy problem pojawia się od zawsze podczas prób współżycia lub badania ginekologicznego) oraz wtórny (gdy po początkowym okresie udanego współżycia płciowego pojawia się skurcz pochwy utrudniający stosunki płciowe).

Pochwica – objawy

Wyróżnia się 4 podstawowe stopnie pochwicy w zależności od nasilenia objawów:

• I – możliwa penetracja pochwy i odbycie dopochwowego stosunku płciowego, jednak jest on bolesny i nieprzyjemny dla kobiety;
• II – penetracja pochwy jest możliwa za pomocą palca lub małego wziernika pochwowego, jednak nie jest możliwa przez penisa;
• III – penetracja pochwy jest niemożliwa za pomocą palca lub wziernika, ale po chwili relaksacji, perswazji, zastosowania żelu znieczulającego, badanie ginekologiczne może być możliwe;
• IV – penetracja pochwy czy badanie ginekologiczne możliwe tylko w narkozie.

Dodatkowo pochwica może być:

• sytuacyjna (pojawia się jedynie podczas prób penetracji pochwy, czyli w zależności od sytuacji;
• absolutna (ma miejsce cały czas).

Typowym objawem jest oczywiście wspominany skurcz uniemożliwiający penetrację pochwy, choć w przebiegu pochwicy może pojawić się pieczenie okolic sromu. Brak jest innych objawów somatycznych, a badania ginekologiczne nie ujawniają żadnych innych problemów zdrowotnych, podobnie jak badania krwi i badania moczu.

Diagnostyka pochwicy

Aby zdiagnozować pochwicę, ginekolog musi najpierw wykluczyć wszelkie inne problemy zdrowotne. W tym celu wykonuje USG ginekologiczne, kolposkopię, badanie cytologię, USG miednicy małej oraz zleca szereg badań krwi. Jeśli żadne choroby nie zostały stwierdzone, można postawić rozpoznanie pochwicy.

Pochwica – leczenie

Terapia poznawczo-behawioralna pozostaje najczęściej wykorzystywanym podejściem w leczeniu dysfunkcji seksualnych. Jest jedną z najskuteczniejszych metod krótkotrwałego oddziaływania terapeutycznego – efekty zauważyć można już po 12-24 sesjach w zależności od złożoności problemu. Pacjentka powinna więc w pierwszej kolejności zadbać o leczenie psychoterapeutyczne oraz jednocześnie odbywać rehabilitację uroginekologiczną. Obejmuje ona zwiększanie świadomości z zakresu własnego ciała, opracowanie blizn porodowych i pourazowych (jeśli występują), treningi mięśni dna miednicy (wzmacniające lub rozluźniające – w zależności od kondycji mięśni pacjentki) oraz ćwiczenia oddechowe. Fizjoterapeuta uczy również technik relaksacyjnych, które pacjentka powinna wykonywać systematycznie w domu (samotnie lub wraz z partnerem).

Do leczenia seksualnych zespołów bólowych u kobiet możliwe jest stosowanie leczenia farmakologicznego, obejmującego np. stosowanie miejscowych środków znieczulających i rozluźniających, miejscowej terapii hormonalnej, jak również przyjmowania leków przeciwlękowych. Nie powinno być ono jednak głównym elementem terapii.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Flis P., Obraz ciała w narracjach kobiet z diagnozą pochwicy, Seksuologia Polska, 2/2015.
2. Gniatkowska-Rutkowska1 J., Satkiewicz P., Terapia poznawczo-behawioralna seksualnych dysfunkcji bólowych u kobiet, Journal of Sexual and Mental Health, 20/2022.
3. Jarząbek-Bielecka G., Pisarska-Krawczyk M., Kędzia W., Mizgier M., Friebe Z., Pochwica organiczna a wrodzone wady rozwojowe, Postepy Hig Med Dosw, 70/2016.