Perlak ucha

Perlak ucha (łac. cholesteatoma) to guz występujący w obrębie ucha środkowego, który może mieć charakter wrodzony bądź nabyty, choć wymienia się także perlaki pierwotne. Destrukcyjne działanie perlaka polega na zniszczeniu łańcucha kosteczek słuchowych – najszybciej erozji ulega odnoga długa kowadełka. Dlatego niezbędne jest wczesne wdrożenie leczenia, zanim dojdzie do poważnych uszkodzeń.

Perlak ucha – przyczyny

Przyczyny perlaka pierwotnego mogą być różne, najczęściej są to:

• upośledzenie drożności trąbki słuchowej i panujące w jamie bębenkowej podciśnienie – wskutek tego powstaje kieszonka retrakcyjna, a następnie nabłonek warstwy zewnętrznej błony bębenkowej złuszcza się, gromadzi i formuje się perlak;
• odsznurowanie mezotympanum od epitympanum wskutek zmian chorobowych błony śluzowej.

Perlak wtórny rozwija się poprzez ubytek brzeżny błony bębenkowej, wskutek czego nabłonek skóry przewodu słuchowego zewnętrznego wrasta do epitympanum, z kolei perlak wrodzony rozwija się na podłożu przetrwałej tkanki embrionalnej w części skalistej kości skroniowej. Występuje najrzadziej. Zdarza się, że pacjenci sami przyczyniają się do powstawania perlaka w uchu środkowym, zwłaszcza gdy nieumiejętnie czyszczą uszy patyczkami jednorazowymi, których stosowanie jest ostatnimi czasy tak odradzane przez specjalistów.

Perlak ucha – objawy

Perlak najczęściej występuje w uchu środkowym, rzadziej w piramidzie, w kącie mostowo-móżdżkowym, w wyrostku sutkowatym, w przewodzie słuchowym zewnętrznym. Kierunek szerzenia się tej zmiany w kości skroniowej w stosunku do błędnika stanowi podstawę podziału na: perlaki błędnikowe, nadbłędnikowe, podbłędnikowe, podbłędnikowe z penetracją do szczytu oraz perlaki szczytu piramidy. Choroba objawia się:

• wyciekiem ropnym bądź krwistym;
• tępym bólem ucha;
• niedosłuchem odbiorczym lub mieszanym;
• obecnością ognisk erozji kostnej przy braku zmian w błonie bębenkowej.

Perlak ucha w wielu przypadkach rośnie bardzo powoli, w związku z czym długo pozostaje nierozpoznany. Na tym etapie u większości osób występują nawracające wycieki wydzieliny w ucha, zwykle o nieprzyjemnym zapachu. Dodatkowo może im towarzyszyć powoli postępujący niedosłuch oraz szumy w uszach.

Perlak wrodzony a perlak nabyty

Badania wykazały znaczące klinicznie różnice między perlakami wrodzonymi a nabytymi. W perlaku wrodzonym, w odróżnieniu od perlaka nabytego, brak jest odczynu zapalnego podścieliska oraz struktur gruczołowych z obecnymi jedynie pojedynczymi komórkami Langerhansa. Ponadto perlaki wrodzone składają się z 5, podczas gdy nabyte z większej liczby (do 15) warstw nabłonka.

Perlak ucha – diagnostyka

W rozpoznaniu perlaka ucha, poza standardowym wywiadem zdrowotnym i oględzinami ucha, znaczenie mają: audiometria tonalna (AT), tomografia komputerowa (TK), badania bakteriologiczne i badania histopatologiczne. W diagnostyce różnicowej uwzględnić należy schorzenia, które mogą dawać zbliżone objawy, m.in. rogowacenie obturacyjne.

Perlak ucha – leczenie

Perlak ucha z całą pewnością nie zniknie samoistnie i się nie wchłonie. Jedyną skuteczną metodą, pozwalającą na całkowite pozbycie się go jest leczenie operacyjne. Najważniejszym celem lekarza chirurga jest doszczętne usunięcie perlaka z jednoczesnym, możliwie pełnym zachowaniem słuchu. W chirurgii perlaków dziecięcych preferuje się techniki operacyjne zamknięte, jednakże w każdym przypadku ostateczny dobór techniki powinien być indywidualizowany. Techniki zamknięte (z pozostawieniem tylnej ściany przewodu słuchowego zewnętrznego) dają szansę uzyskania dobrego pooperacyjnego słuchu.

Czy perlak jest groźny?

Perlak ucha nie jest rakiem czy zmianą przednowotworową – składa się z prawidłowych komórek, które jednak występują w nieprawidłowym miejscu. Mimo wszystko uznawany jest za wysoce niebezpieczny, ponieważ wykazuje działanie destrukcyjne. Stopniowo i konsekwentnie niszczy błonę śluzową, kosteczki słuchowe oraz kość skroniową w obszarze przylegającym do ścian perlaka. Może doprowadzić do głuchoty.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kuczkowski J., Tretiakow D., Sierszeń W., Biernat W., Molisz A., Leczenie pierwotnych perlaków przewodu słuchowego zewnętrznego, Otorynolaryngologia, 13/2014.
2. Kuczkowski J., Dubaniewicz-Wybieralska M., Perlak pierwotny ucha środkowego i szczytu piramidy, Otolaryngol Pol, 3/2007.
3. Narożny W., Kuczkowski J., Stankiewicz C., Perlaki wrodzone, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 2/2015.