Aktualizacja: 2 stycznia 2024
Niezborność ruchowa (inaczej: ataksja) stanowi grupę występujących wspólnie objawów zaburzeń ruchowych, do których zalicza się dekompozycję ruchu, drżenia, dysdiadochokinezę. Przeważnie przyczyn doszukuje się w upośledzeniu czynności ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego.
Spis treści
Niezborność ruchowa – przyczyny
Koordynacja ruchów wymaga współdziałania wielu części układu nerwowego – jeżeli choć jeden z elementów ulegnie uszkodzeniu, wtedy mogą wystąpić objawy ataksji. W szerokim ujęciu niezborność ruchowa może być konsekwencją uszkodzenia lub dysfunkcji móżdżku (ataksja móżdżkowa) lub dróg czucia głębokiego (ataksja czuciowa, ataksja tylnosznurowa), ale także może wynikać ze zmian w układzie kostno-stawowym i w układzie mięśniowym. Do grona możliwych przyczyn niezborności ruchowej zalicza się m.in.:
- guzy mózgu;
- infekcje układu nerwowego;
- niedobory witamin, zwłaszcza witaminy B1, witaminy B12 czy witaminy E;
- udar mózgu;
- urazy mechaniczne mózgowia;
- przyjmowanie niektórych leków, w tym antybiotyków, fenytoiny, karbamazepiny, barbiturany, leków sedatywnych;
- narażenie na toksyny, zwłaszcza alkohol i metale ciężkie;
- czynniki autoimmunologiczne, w tym choroby autoimmunologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane, zapalenie naczyń mózgowych, stwardnienie zanikowe boczne;
- choroby metaboliczne, zwłaszcza choroby tarczycy, hipoglikemię;
- wady genetyczne i choroby wrodzone;
- ataksję móżdżkowo-rdzeniową;
- zanik wieloukładowy.
Dość charakterystycznym rodzajem niezborności ruchowej jest ataksja tylnosznurowa, wywołana uszkodzeniem sznurów tylnych i brakiem informacji z zakresu czucia głębokiego. Jedyną zauważalną klinicznie różnicą między ataksją czuciową, a móżdżkową jest nasilanie się objawów po zamknięciu oczu, czyli przerwaniu dopływu do móżdżku informacji wzrokowej u chorych z ataksją czuciową. Móżdżek, który nie ma strukturalnych uszkodzeń, jest w stanie kompensować w pewnym zakresie brak informacji z obszaru czucia głębokiego informacją wzrokową.
Niezborność ruchowa – objawy
Charakterystycznymi objawami niezborności ruchowej są:
- trudności z utrzymaniem równowagi podczas stania oraz z chodzeniem, które mogą obejmować: chodzenie na szerokiej podstawie, zarzucanie lub upadanie na jedną stronę, brak umiejętności chodzenia po prostej linii, upadki z powodu niestabilności;
- niekoordynowane, niezdarne ruchy ręki;
- drżenie, które zazwyczaj nasila się podczas sięgania po przedmiot. Może dotyczyć, rąk, nóg, głowy, a nawet całego ciała;
- zaburzenia mowy – zwykle staje się ona niewyraźna, zamazana;
- zaburzenia widzenia – podwójne widzenie lub niewyraźne widzenie;
- zawroty głowy.
Niezborność ruchowa w dużym stopniu pogarsza jakość życia codziennego. Omawiając jej obraz kliniczny, wyszczególnić należy terminy takie jak: hipometria (ruch kończy się zbyt szybko, nie osiągając wyznaczonego celu) czy hipermetria (ruch kończy się zbyt późno, przekraczając cel). Oba pojęcia należą do dysmetrii, czyli nieprawidłowego zakresu i siły ruchu.
Diagnostyka niezborności ruchowej
Diagnostyka niezborności ruchowej rozpoczyna się badaniem neurologicznym. Dysmetria o różnym stopniu nasilenia ujawnia się, często obok drżenia zamiarowego, w próbie palec-nos, palec-palec lub pięta-kolano. Bada się też odruchy neurologiczne (np. odruch kolanowy), czucie głębokie i powierzchowne, a także motorykę małą. Dalszym krokiem jest ustalenie przyczyn niezborności ruchowej. W tym celu pacjenta kieruje się na szczegółowe badania krwi i badania moczu oraz na badania obrazowe. Badaniem z wyboru jest rezonans magnetyczny mózgowia. Diagnostyką i leczeniem ataksji najczęściej zajmuje się neurolog.
Niezborność ruchowa – leczenie
Należy rozpocząć leczenie przyczynowe, jeśli jest to możliwe. Przykładowo, przy niedoborach witamin stosuje się suplementację (nierzadko w postaci wlewów dożylnych, ale i jako kapsułki doustne), zaś przy infekcjach bakteryjnych wdraża się antybiotykoterapię. Guzy mózgu w miarę możliwości należy usunąć chirurgicznie. W wielu przypadkach nie ma możliwości wyleczenia przyczyny niezborności ruchowej. Wówczas za pomocą rehabilitacji ruchowej i odpowiednio dobranej farmakoterapii dąży się do wyciszenia objawów.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Szczudlik A., Rudzińska M., Atlas ataksji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
- Stępień A., Neurologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2022.
Zostaw komentarz