Aktualizacja: 11 lipca 2023
Niedrożność dróg oddechowych to niebezpieczna i poważna dolegliwość, polegająca na zablokowaniu światła dróg oddechowych, wskutek czego do organizmu nie przedostaje się odpowiednia ilość tlenu. Problem może dotyczyć każdej osoby, jednak najczęściej pojawia się u dzieci, które przypadkowo połknęły jakiś przedmiot. Wymagana jest pilna interwencja medyczna przy wystąpieniu objawów niedrożności.
Spis treści
Niedrożność dróg oddechowych – przyczyny
Najczęstszą przyczyną niedrożności dróg oddechowych jest aspiracja ciał obcych w gardle, krtani lub tchawicy. Ciała obce krtani i dolnych dróg oddechowych to istotny problem medyczny zwłaszcza wieku dziecięcego. Zwykle spotyka się go u dzieci w wieku 1-3 lat, a znacznie rzadziej u niemowląt i dzieci w wieku szkolnym. Fizjologia człowieka pozwala na wykształcenie wielu mechanizmów obronnych, zabezpieczających drogi oddechowe przed aspiracją ciała obcego. Podstawowe to: prawidłowy akt połykania, kaszel, skurcz krtani oraz bezdech. Zachłyśnięcie ciałem obcym u dziecka następuje zazwyczaj w momentach natężenia emocji i odwrócenia jego uwagi, na przykład podczas zabawy, spożywania posiłków, nagłego wdechu, śmiechu, płaczu, szybkiego mówienia. Taka przyczyna niedrożności może jednak dotyczyć też osób dorosłych.
Do czynników ryzyka niedrożności dróg oddechowych wskutek aspiracji ciał obcych zaliczamy:
- urazy głowy i szyi;
- guzy ośrodkowego układu nerwowego;
- tracheostomię;
- przetoki tchawiczo-przełykowe;
- przepukliny rozworu przełykowego.
Niedrożność dróg oddechowych może również rozwinąć się wskutek następujących problemów zdrowotnych:
- hipoksja;
- refluks żołądkowo-przełykowy;
- sklerodermia;
- krwawienia w układzie pokarmowym lub układzie oddechowym;
- infekcje ośrodkowego układu nerwowego;
- przedawkowanie leków lub narkotyków;
- alkoholizm;
- choroby układu nerwowo-mięśniowego;
- cukrzyca;
- otyłość;
- choroby psychiczne;
- hipotermia;
- zaburzenia metaboliczne.
Diagnostyką i leczeniem niedrożności dróg oddechowych najczęściej zajmuje się lekarz pulmonolog.
Niedrożność dróg oddechowych – objawy
Na samym początku pojawia się nagły, krótki napad kaszlu lub powtarzające się napady kaszlu. Największa wrażliwość odruchowa dotyczy górnej części dolnych dróg oddechowych, czyli rozdwojenia tchawicy i oskrzeli. Im bardziej obwodowo lokalizuje się ciało obce, tym odruch kaszlowy jest słabszy. Mogą się pojawić odruchy wykrztuśno-wymiotne, zwiększające ryzyko zachłyśnięcia się treścią żołądkową. Wpadnięcie ciała obcego do krtani może spowodować odruchowe zatrzymanie akcji serca. Inne charakterystyczne objawy niedrożności dróg oddechowych:
- uczucie dławienia;
- chrypka;
- świst wdechowy lub wdechowo-wydechowy;
- sinica;
- zaciąganie ściany klatki piersiowej;
- ból zamostkowy.
Czas trwania tych objawów zwykle nie przekracza kilkunastu minut. W momencie przejścia ciała obcego do światła oskrzeli zostaje ono otoczone obrzękniętą błoną śluzową. Co ciekawe, może to nie dawać żadnych objawów poza sporadycznym kaszlem czy niewielką dusznością spoczynkową. W dalszej kolejności rozwija się natomiast faza ostrych powikłań zapalnych, manifestująca się objawami charakterystycznymi dla zapalenia płuc.
Niedrożność dróg oddechowych – diagnostyka
Diagnostyka obrazowa stanowi kluczowy element w ustaleniu rozpoznania obecności ciała obcego w drogach oddechowych. Złotym standardem diagnostycznym jest badanie RTG, które pozwala uwidocznić wszystkie składowe układu oddechowego. Zwykle dalsze badania nie są konieczne. Sporadycznie (jeśli istnieją ku temu konkretne wskazania) wykonuje się bronchografię, badania warstwowe lub scyntygraficzne po podaniu substancji kontrastowej.
Niedrożność dróg oddechowych – leczenie
Chory z objawami niedrożności dróg oddechowych wymaga natychmiastowej interwencji. Przy aspiracji ciała obcego należy jak najszybciej je usunąć. Zabieg bronchoskopowy wykonuje się w warunkach sali operacyjnej w znieczuleniu ogólnym. Jeśli terapia zostanie podjęta szybko, rokowania są dobre.
Niedrożność dróg oddechowych po wypadku – pierwsza pomoc
Każda osoba nieprzytomna po wypadku komunikacyjnym może zmagać się z niedrożnością dróg oddechowych. Zadaniem ratownika medycznego lub osoby udzielającej pierwszej pomocy jest udrożnienie dróg oddechowych, aby zwiększyć szanse na przeżycie. Poszkodowanego można ułożyć w pozycji bocznej, zaś w pozycji na wznak wykonuje się rękoczyn czoło-żuchwa. Manewr
ten polega na położeniu jednej ręki na czole poszkodowanego a drugiej na brodzie w taki sposób, aby palce znajdowały się na żuchwie. Następnie delikatnie i z wyczuciem odchylamy głowę poszkodowanego do tyłu i sprawdzamy, czy drogi oddechowe zostały udrożnione, sprawdzając oddech przez 10 sekund. Manewr wykonujemy wyłącznie u poszkodowanych bez podejrzeń urazy kręgosłupa szyjnego.
Inną metodą udrożnienia dróg oddechowych u poszkodowanych osób jest manewr wysunięcia żuchwy. Znajduje zastosowanie przy podejrzeniu urazów kręgosłupa. Polega na zlokalizowaniu kąta żuchwy z jednej i drugiej strony twarzy i delikatnym wysunięciu obu kątów do przodu, w taki sposób, aby dolne zęby poszkodowanego znalazły się powyżej górnych. Metody nie znajdują zastosowania, jeśli doszło do aspiracji ciał obcych w dalszych odcinkach dróg oddechowych.
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Goniewicz M., Rzońca P., Sieniawski D., Rybakowski M., Witt M., Goniewicz K., Udrożnianie górnych dróg oddechowych w stanach zagrożenia życia u dzieci, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 8/2012.
- Bielecki I., Zygan Ł., Krzemień-Gabriel A., Ciałą obce krtani i dolnych dróg oddechowych u dzieci, Chirurgia Polska, 5/2003.
- Brown A., Cadogan M., Medycyna ratunkowa. Diagnostyka i leczenie, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2023.
- Kukiełka J., Przyrządowe i bezprzyrządowe udrażnianie dróg oddechowych w stanach nagłego
zagrożenia zdrowotnego, Przyrządowe i bezprzyrządowe udrażnianie dróg oddechowych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego, Kraków.
Zostaw komentarz