Aktualizacja: 21 marca 2023
Nerwobóle (inaczej: neuralgia) to dolegliwości bólowe promieniujące w obrębie pola unerwienia danego nerwu bądź jego gałęzi. Najczęściej mają charakter ostry i przeszywający, napadowy. Można chwilowo je uśmierzyć za pomocą leków przeciwbólowych, jednak całkowitą eliminację gwarantuje wyłącznie leczenie przyczynowe. Diagnostyką i leczeniem nerwobóli zajmuje się lekarz neurolog.
Nerwobóle – rodzaje
Do najczęściej diagnozowanych nerwobóli zaliczamy:
- neuralgię nerwu trójdzielnego – stanowi 90% wszystkich nerwobóli w obrębie twarzy, a objawy wynikają prawdopodobnie z podrażnienia lub uszkodzenia jednej bądź więcej gałęzi nerwu trójdzielnego. Ból jest silny, powoduje grymas twarzy, nasila się podczas mycia, golenia, pocierania skóry. Przyczyny jego powstania nie są do końca jasne;
- nerwoból nerwu językowo-gardłowego – jednostronny napad bólu pojawia się w okolicy migdałków podniebiennych, tylnej części języka oraz podniebienia miękkiego. Przebiega z okresami zaostrzeń i remisji, trwających nawet kilka lat;
- neuralgia potyliczna – ból pojawia się w sferze unerwianej przez nerw potyliczny większy, promieniuje więc od karku do do potylicy i okolicy ciemieniowej. W okolicy wyjścia nerwu pojawia się intensywny punkt spustowy;
- nerwoból nerwu krtaniowego – ból lokalizuje się po jednej stronie krtani, skąd może promieniować do karku, a nawet do ramienia. Problem częściej dotyczy mężczyzn w średnim wieku. Niekiedy pojawia się wspólnie z infekcją dróg oddechowych czy anginą;
- nerwoból nerwu pośredniego – piekący ból pojawia się w głębi ucha. Często towarzyszą mu: ślinotok, łzawienie, zaburzenia smaku. Może promieniować do karku i wyrostka sutkowego;
- neuralgia nerwu sitowego przedniego – stałe lub okresowe dolegliwości bólowe po jednej stronie kąta wewnętrznego oczodołu, zatok i jamy nosowej. Niekiedy stwierdza się ją w przebiegu skrzywienia przegrody nosowej, przyczyny nie są jednak w pełni poznane.
W praktyce nerwoból może dotyczyć każdego nerwu w ciele człowieka. W zależności od jego przebiegu i charakteru obraz kliniczny różni się intensywnością, lokalizacją i objawami dodatkowymi.
Diagnostyka nerwobóli
Przy nerwobólach bardzo ważna jest diagnostyka różnicowa. Podobne objawy mogą mieć bowiem miejsce przy rozmaitych stanach zapalnych, nowotworach, chorobach autoimmunologicznych, a nawet przy mechanicznym uszkodzeniu danego nerwu np. wskutek błędów operacyjnych. W diagnostyce nerwobólu przydatne są badania obrazowe np. tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny celem wykluczenia guzów, badania krwi oraz EMG. Wykonuje się ponadto podstawowe badanie neurologiczne, w tym sprawdzające czucie powierzchowne i czucie głębokie.
Nerwobóle – leczenie
Zawsze leczenie zaczyna się od postępowania zachowawczego. Jest ono skuteczne w większości przypadków neuralgii. Stosuje się farmakologiczne leczenie:
- objawowe (np. karbamazepina);
- przyczynowe (np. leki przeciwwirusowe, antybiotyki).
Miejscowo na skórę aplikować można żel zawierający w składzie lidokainę, takie rozwiązanie dla wielu pacjentów nie jest jednak satysfakcjonujące.
Można również stosować fizjoterapię, w szczególności zabiegi fizykalne, np. elektrostymulację, akupunkturę czy okłady. Ostatecznością, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych rezultatów, jest leczenie operacyjne. Przykładem zabiegu jest choćby stereotaktyczne, wybiórcze uszkodzenie części włókien nerwowych lub mikrochirurgiczne odbarczanie korzenia nerwu od miejsca ucisku, np. przez naczynia krwionośne.
Domowe sposoby na nerwobóle
W wielu przypadkach wystarczy dłuższy odpoczynek, spacer, chwila wytchnienia, aby ból nerwowy ustąpił. W innym razie można wypróbować sprawdzonych i domowych sposobów na zmniejszanie przykrych objawów:
- ciepłe okłady na bolące miejsce, jako że wyższe temperatury przyspieszają regenerację nerwów i działają rozluźniająco;
- ziołolecznictwo – arnika, gorczyca, wetyweria i kwiat czarnego bzu, stosowane w formie naparów bądź okładów;
- medytacja, joga lub inna forma głęboko odprężającej aktywności fizycznej;
- masaże (dobrane jednak po okiem lekarza i fizjoterapeuty);
- korzystanie z maty do akupresury;
- dieta wspierająca nerwy, czyli bogata przede wszystkim w NNKT, magnez, potas, cynk i witaminy z grupy B.
Jeśli nerwobóle mają podłoże psychiczne, np. wynikają z nadmiaru stresu w życiu codziennym lub z nerwicy, warto skonsultować się z psychoterapeutą.
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Prusiński A., Neurologia Praktyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998.
- Stępień A., Neuralgie i nerwobóle twarzy, Polski Przegląd Neurologiczny, 4/2007.
- Domżał T., Ból przewlekły – problemy kliniczne i terapeutyczne, Polski Przegląd Neurologiczny, 4/2008.
- Kozubski W., Liberski P., Neurologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
Ból w obrębie żeber i serca przeważnie przy kaszlu