Ból podczas połykania zwany jest fachowo odynofagią. Przyczyn odynofagii może być wiele – od nowotworów, aż do urazów mechanicznych i zwykłej grypy. Zmagając się z omawianym problemem najlepiej udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub do otorynolaryngologa. Niekiedy sprawdzają się również domowe sposoby, o ile przyczyna dolegliwości nie jest zbyt poważna.
Spis treści
Ból podczas połykania – przyczyny
W czynności połykania udział biorą:
- mięśnie poprzecznie prążkowane ust;
- mięśnie poprzecznie prążkowane języka;
- mięśnie poprzecznie prążkowane gardła;
- mięśnie poprzecznie prążkowane podniebienia;
- mięśnie gładkie przełyku.
Unerwiają je nerwy czaszkowe, w tym:
- nerw twarzowy;
- nerw trójdzielny;
- nerw językowo-gardłowy;
- nerw błędny;
- nerw podjęzykowy.
Ich jądra lokalizują się w obrębie mostu i rdzenia przedłużonego. Duże znaczenie ma też jądro pasma samotnego, pierwszorzędowa kora czuciowo-ruchowa (zakręt przedśrodkowy i zaśrodkowy), jak również móżdżek. Uszkodzenie dowolnej z wymienionych struktur może powodować ból podczas połykania śliny czy kęsów pokarmowych.
Do najczęściej diagnozowanych przyczyn bólu podczas połykania zaliczamy następujące:
- uszkodzenie nerwów czaszkowych;
- choroba refluksowa przełyku;
- zapalenie gardła, angina;
- powiększenie migdałka podniebiennego;
- nowotwór przełyku, gardła lub krtani;
- uszkodzenie mechaniczne ścian gardła i przełyku;
- zapalenie krtani;
- grypa i wszelkie infekcje wirusowe czy bakteryjne.
Z kolei nieco rzadszymi przyczynami problemu są choroby takie jak:
- urazy mózgu;
- miastenia;
- stwardnienie rozsiane;
- stwardnienie zanikowe boczne;
- choroba Huntingtona;
- choroba Alzheimera;
- rdzeniowy zanik mięśni;
- choroba Parkinsona;
- dystrofie mięśniowe;
- zespół Sjogrena;
- ataksje rdzeniowo-móżdżkowe;
- udar mózgu.
Ból podczas połykania – objawy
Ból podczas połykania najczęściej manifestuje się jako nieprzyjemne uczucie pieczenia podczas połykania śliny lub kęsów pokarmowych. Zwykle ma charakter ostry, choć w niektórych przypadkach (w zależności od przyczyny) może być tępym i rozlanym uczuciem. Niekiedy towarzyszą mu zupełnie inne objawy, takie jak uczucie zalegania pokarmu w gardle, krztuszenie się i kaszel podczas przełykania czy nadmierne ślinienie się. Pokarm i płyny mogą cofać się przez otwory nosowe.
Jeśli przyczyną jest zapalenie gardła, charakterystyczne będą objawy takie jak:
- powiększenie okolicznych węzłów chłonnych;
- bóle uszu;
- bóle stawów skroniowo-żuchwowych;
- ból głowy;
- stan podgorączkowy lub gorączka.
Z kolei przy nowotworach przełyku i krtani niekiedy obserwuje się kaszel z domieszką krwi. Obraz kliniczny ułatwia rozpoznanie przyczyny, choć zawsze wymagane są dalsze badania.
Ból podczas połykania – diagnostyka
Podstawą diagnostyki jest szczegółowy wywiad z pacjentem oraz ocena gardła za pomocą drewnianej szpatułki i mocnego światła. Infekcje wirusowe, zapalenie gardła czy powiększenie migdałków będzie możliwe do stwierdzenia już podczas tak prostej diagnostyki. Jeśli jednak rozpoznanie nie jest pewne, pacjenta kieruje się na dodatkowe badania diagnostyczne – endoskopię krtani i przełyku, badanie krwi i moczu czy tomografię komputerową górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Afagia odnosi się do całkowitej niezdolności połykania pokarmów stałych oraz płynów wskutek mechanicznej niedrożności przełyku, zaburzeń czynnościowych mięśniówki czy etiologii neurogennej. Zawsze należy odróżnić afagię od odynofagii.
Ból podczas połykania – leczenie
Leczenie zależy od przyczyny. Przy nowotworach wdraża się radioterapię i chemioterapię, przy chorobie refluksowej podstawą będzie modyfikacja diety i stylu życia, natomiast w przebiegu infekcji bakteryjnych pacjentowi przepisuje się antybiotyki. Choroby przewlekłe, takie jak zespół Sjogrena, leczy się objawowo substytutami śliny, które ułatwiają formowanie kęsów pokarmowych i przełykanie.
Istnieje również wiele domowych metod zmniejszających ból podczas połykania. Jeśli problem wynika z infekcji gardła, poleca się picie herbaty z miodem, płukanie gardła solą fizjologiczną lub naparem z szałwii, a także ciepłe okłady w okolicy krtani. Ból złagodzi płynna lub półpłynna dieta, której produkty nie podrażniają ścian gardła. Z kolei przy zespole Sjogrena i zaburzeniu wydzielania śliny rekomenduje się przede wszystkim wysokie nawodnienie organizmu. Należy często pić wodę małymi łyczkami.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Olszewski J., Zielińska-Bliźniewska H., Pietkiewicz P., Zaburzenia połykania jako interdyscyplinarny problem diagnostyczny i leczniczy, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 11/2011.
- Terlikiewicz J., Makarewicz R., Zaburzenia połykania, Polska Medycyna Paliatywna, 1/2003.
- Dzierżanowski T., Rydzewska G., Zaburzenia połykania u chorych objętych opieką paliatywną, Medycyna Paliatywna, 9/2017.
- Budrewicz S., Słotwiński K., Madetko N., Koszewicz M., Zaburzenia połykania w chorobach układu nerwowego – diagnostyka i leczenie, Polski Przegląd Neurologiczny, 14/2018.
Zostaw komentarz