Warzywa dyniowate

Aktualizacja: 6 grudnia 2024

Warzywa dyniowate cieszą się w Polsce ogromną popularnością, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, ponieważ dania z nich przyrządzone są aromatyczne i sycące. Jesień to również czas dojrzewania większości spośród nich. Podkreślić należy ich liczne właściwości prozdrowotne. Co warto o nich wiedzieć?

Warzywa dyniowate – charakterystyka

Grono warzyw dyniowatych obejmuje aż 1000 gatunków różnych roślin uprawianych na całym świecie (w największych ilościach jednak na terenach krajów tropikalnych i subtropikalnych). Stosunkowo największy udział rośliny te mają we florze suchych obszarów Afryki. Ciekawostką jest, że poza warzywami w gronie dyniowatych znajdują się tez niektóre owoce, np. arbuzy czy melony. Warzywa dyniowate są mięsiste, dlatego znajdują szereg zastosowań kulinarnych (i nie tylko). Przykładowo tykwy mogą być wykorzystane jako naczynia, pojemniki i sztućce w momencie, gdy ulegną stwardnieniu.

Warzywa dyniowate – przykłady

Warzywa dyniowate to niezwykle szerokie grono warzyw chętnie uprawianych w Polsce i w całej Europie. Wyróżniają się dużą plennością (namnażaniem się), łatwością uprawy oraz bogatym składem. Choć nazwa zawiera w sobie „dynię”, nie tylko różne gatunki dyń zalicza się do grona dyniowatych. Pozostałymi warzywami dyniowatymi są:

• cukinia (potocznie: kabaczek) – jest smaczną odmianą botaniczną dyni zwyczajnej. Wyróżnia się podłużnym kształtem oraz ciemnozieloną skórką. Cukinia w kuchni polskiej najczęściej wykorzystywana jest do przyrządzania leczo, choć można też ją grillować, dodawać do sosów lub po utarciu smażyć z niej placuszki, podobnie jak ma to miejsce przy plackach ziemniaczanych;
• patison – pochodzi z Ameryki Północnej, skąd przybył do Europy, sprowadzony przez Hiszpanów setki lat temu. Wciąż nie zyskał tak dużej popularności, jak inne warzywa dyniowate, jednak wyróżnia się oryginalnym, okrągło-spłaszczonym kształtem i falowanymi brzegami. W smaku przypomina cukinię, ma więc podobne zastosowanie;
• ogórek – grupa ogórków obejmuje aż 52 różne gatunki, np. ogórki szklarniowe, ogórki gruntowe czy ogórki kiwano. To rośliny o płożących się (ewentualnie wspinających się) pędach, przeważnie o zielonej skórce. W kuchni polskiej są klasycznym składnikiem mizerii oraz zupy ogórkowej, choć dodawać je można także do kanapek, sałatek czy różnorodnych surówek;
• tykwa – charakterystyczne rośliny o okrągłym kształcie, kończące się podłużnym elementem zwieńczającym. Grono to obejmuje 6 gatunków. Naturalnie występują w Afryce Środkowej i Afryce Południowej. Owoce są zdrewniałe i osiągają wielkość od 10 cm do 1 m. Mają przy tym różne kształty: od okrągłych, poprzez gruszkowate do podłużnych.

Niemal wszystkie warzywa dyniowate są jednoroczne, co oznacza, że sadzi się je na wiosnę, zbiera jesienią, a w kolejnym roku należy posadzić zupełnie nowe sadzonki lub siewki, ponieważ te z ubiegłego roku nie nadają się już do użytku. Z pewnością nie zakwitną i nie zaowocują.

Dynia – najpopularniejsze warzywo dyniowate

Najpopularniejszym warzywem dyniowatym jest oczywiście dynia i to on niej pochodzi nazwa systematyczna tej grupy. Obejmuje ona 18 gatunków, spośród których najważniejszymi w diecie Polaków są:

• dynia olbrzymia;
• dynia figolistna;
• dynia zwyczajna;
• dynia piżmowa;
• dynia hokkaido.

Dynie mogą być zarówno jednoroczne, jak i wieloletnie. Te drugie z reguły rosną na obszarach o suchym klimacie, tworząc korzenie spichrzowe. Ciekawostką jest, że największe zidentyfikowane owoce dyni sięgają nawet 200 kg, choć aktualny, niepobity jeszcze rekord na wagę owocu dyni olbrzymiej wynosi ponad 1000 kg.

Warzywa dyniowate – jak jeść?

Dokładne przyrządzenie warzyw dyniowatych zależy głównie od tego, jaki rodzaj warzywa jest omawiany. Większość spośród nich nadaje się do obróbki termicznej w każdy sposób, np. do:

• grillowania;
• pieczenia;
• smażenia;
• gotowania.

Warzywa dyniowate idealnie nadają się jako baza do kremowych zup lub jako składnik dań jednogarnkowych. Przyrządza się z nich też sałatki i pasty kanapkowe. Dość specyficznym warzywem dyniowatym jest ogórek, którego z reguły je się na surowo.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Strzelecka H., Warzywa dyniowate, Wydawnictwo Watra.
2. Ekologiczna uprawa dyniowatych, Karniowice 2021.