Eleuterokok kolczysty

Eleuterokok kolczysty (łac. Eleutherococcus senticosus) należy do nielicznych roślin leczniczych, których działanie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom zarówno ludzi chorych, jak i zdrowych. Wiąże się to głównie z adaptogennymi właściwościami tej rośliny, polegającymi na normalizowaniu dysfunkcji organizmu. To niezwykle cenna roślina zielna, która wykorzystywana jest także w produkcji suplementów diety.

Eleuterokok kolczysty – charakterystyka

Eleuterokok kolczysty to krzew występujący dziko na obszarze dalekowschodniej Rosji, północnych Chin, Korei i Japonii. Surowcem leczniczym są głównie organy podziemne, nazywane potocznie korzeniem eleuterokoka. Ma on szarobrązowy lub ciemnobrązowy kolor, jest silnie poskręcany, o nieregularnym, cylindrycznym kształcie i średnicy od 1,5 do 8 cm. Surowcami leczniczymi bywają także: kora organów podziemnych, kora pędów oraz liście eleuterokoka kolczystego.

Krzew ten dorasta do 2-6 m wysokości, a wraz z upływem czasu rozrasta się poprzez odrosty korzeniowe. System organów podziemnych składa się z silnie rozgałęzionego kłącza, od którego odchodzą liczne korzenie. Rosną one horyzontalnie i mogą osiągać ponad 10 m długości. Przeważnie młode pędy pokryte są kolcami. Okres kwitnienia przypada na miesiące letnie, zaś owocem jest granatowoczarny pestkowiec dojrzewający jesienią. Owoce mają przyjemny zapach i palący smak – są bardzo lubiane przez ptaki.

Eleuterokok kolczysty – skład

Organy podziemne rośliny odznaczają się wysoką różnorodnością metabolitów wtórnych należących do różnych grup chemicznych. Występują w nich przede wszystkim:

• pochodne fenylopropanu (gdzie najważniejszym jest syryngina);
• lignany;
• kumaryny;
• kwasy fenolowe – m.in.: kwas chlorogenowy, kwas kawowy, kwas ferulowy, kwas protokatechinowy, kwas p-hydroksybenzoesowy, kwas syryngowy, kwas rozmarynowy, kwas p-kumarowy;
• sterole;
• olejek eteryczny w niewielkich ilościach, w skład którego wchodzą monoterpeny (16-56%) i seskwiterpeny (25-36%).

Związkami dominującymi są: anetol, limonen, α-longipinen, spatulenol oraz linalol. W chińskiej medycynie ludowej kora z korzeni eleuterokoka kolczystego wykorzystywana była już 4000 lat temu. Jej popularność nie maleje także dzisiaj.

Eleuterokok kolczysty – działanie

Roślina znana jest przede wszystkim ze swoich właściwości przeciwstresowych, tonizujących i antydepresyjnych. Udowodniono, że:

• hamuje aktywność transferazy katecholowej, a ogromną zaletą jest fakt, że działa ona szybko i sprawnie;
• wykazuje działanie anaboliczne polegające na wzmożeniu syntezy białka w trzustce, wątrobie i korze nadnerczy;
• działa przeciwnowotworowo – w szczególności w odniesieniu do białaczki, raka jelita grubego, kory nadnerczy czy prostaty;
• działa radioochronnie w stosunku do komórek zwierzęcych i ludzkich napromieniowanych promieniami X – ekstrakty z eleuterokoka wykorzystuje się jako środek wspomagający odbudowę organizmu po chemioterapii, w chorobie popromiennej oraz jako antidotum na wiele substancji toksycznych;
• poprawia wydolność fizyczną oraz psychiczną organizmu, zwłaszcza u ludzi starszych;
• poprawia pamięć i zdolność kojarzenia;
• chroni przed rozwojem osteoporozy, szczególnie u kobiet będących w okresie menopauzy;
• działa przeciwwirusowo w stosunku do wirusów HRV, wirusa RSV, wirusa grypy typu A;
• wspiera leczenie impotencji oraz bezpłodności – w badaniach in vitro prowadzonych wykazano, że roślina zwiększa ruchliwość plemników u pacjentów cierpiących na astenospermię.

Z całą pewnością jest to jedna z roślin o najwszechstronniejszym działaniu na organizm człowieka. Eleuterokok kolczasty uznaje się za jeden z najsilniej działających adaptogenów. Aktywność tego surowca przejawia się nasilaniem nieswoistej odpowiedzi immunologicznej organizmu w odpowiedzi na czynniki stresowe oraz niekorzystne związki chemiczne. W efekcie wzmacniają się mechanizmy adaptacyjne organizmu w sytuacjach nasilonego stresu.

Eleuterokok kolczysty – czy jest bezpieczny?

Przeciwwskazaniem do przyjmowania rośliny jest nadciśnienie tętnicze, ciąża i okres karmienia piersią. Efektami ubocznymi rzadko towarzyszącymi przyjmowaniu preparatów z eleuterokoka są bóle głowy, tachykardia, bezsenność oraz drażliwość.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bączek K., Eleuterokok kolczysty – alternatywa dla żeń-szenia?, Herbalism, 1/2017.
2. Załuski D., Smolarz H., Eleutherococcus senticosus – przykład rośliny adaptogennej, Postępy Fitoterapii, 4/2008.
3. Możdżeń K., Rzepka A., Barabasz-Krasny B., Rośliny lecznicze wspomagające terapie stresu, nerwic i depresji, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2/2021.