Zaburzenia osobowości to obszerna grupa dolegliwości i problemów behawioralnych, różniących się formą oraz nasileniem. W łagodniejszych przypadkach możliwe jest normalne funkcjonowanie w społeczeństwie, jednak te bardziej zaawansowane uniemożliwiają wręcz tworzenie prawidłowych więzi międzyludzkich. Bez względu na rodzaj zaburzenia osobowości warto skonsultować się z psychoterapeutą bądź psychiatrą.
Zaburzenia osobowości – rodzaje
Zaburzenia osobowości dzieli się na 3 podstawowe grupy – A, B i C. Do grupy A zalicza się wszelkie zaburzenia przebiegające z ekscentryzmem i dziwacznymi zachowaniami. Są to przede wszystkim zaburzenia:
- paranoiczne – nieufność, odbieranie zachowania innych jako wrogie, poczucie stałego zagrożenia;
- schizoidalne – wycofanie, ograniczenie działań sprawiających przyjemność;
- schizotypowe – zmniejszona zdolność relacji interpersonalnych, lęk społeczny, dziwne przekonania i język.
W grupie B znajdują się zaburzenia przebiegające z niestabilnością emocjonalną lub wręcz nadmiernym ukazywaniem swoich emocji, między innymi:
- antyspołeczne – brak respektowania przepisów prawa i norm społecznych, agresja, impulsywność, brak odczuwania poczucia winy;
- impulsywne, np. borderline – niestabilność emocjonalna, poczucie wewnętrznej pustki, impulsywność, tendencja do tworzenia nietrwałych związków;
- histrioniczne – potrzeba zwrócenia na siebie uwagi innych, chwiejność uczuciowa, teatralność zachowania;
- narcystyczne – potrzeba uznania i podziwu, odczuwanie poczucia wyższości nad innymi.
Ostatnia grupa C obejmuje zaburzenia przebiegające z lękiem:
- lękliwe – izolacja społeczna, nadwrażliwość na krytykę;
- obsesyjno-kompulsywne – perfekcjonizm, sztywność zachowania, ciągła potrzeba kontrolowania wszystkiego;
- zależne – wewnętrzna potrzeba bycia objętym opieką, przyporządkowanie się.
Choć zaburzenia osobowości występują w dzisiejszych czasach bardzo często, najczęściej mówi się o osobowości borderline lub narcystycznej.
Osobowość borderline
Główną przyczyną rozwoju osobowości borderline są powtarzające się w okresie dzieciństwa doświadczenia fizycznego i seksualnego wykorzystania, jak również bycie świadkiem domowej oraz wczesnej separacji. Badania udowodniły, iż osoby z tym problemem w porównaniu z osobami z innymi zaburzeniami osobowości doświadczają znacznie częściej w okresie dzieciństwa wykorzystania seksualnego – częstotliwość sięga aż w 76%. Wykazano również, że aż 95% pacjentów z osobowością borderline zostało urodzonych przez kobiety, które w trakcie ciąży przeżyły dużą traumę. Charakterystycznymi objawami osobowości borderline są:
- zbyt intensywne przeżywanie sytuacji stresowych;
- częste odczuwanie emocji negatywnych (smutek, lęk, żal, gniew, niechęć do siebie i innych), frustracji i zniechęcenia;
- tendencja do tworzenia toksycznych związków;
- niestabilność emocjonalna;
- napady gniewu;
- próby samookaleczania się i skłonność do zachowań ryzykownych;
- impulsywność;
- łatwe popadanie z euforii w załamanie.
W lżejszych przypadkach największe znaczenie ma terapia poznawczo-behawioralna czy terapia schematów. U osób z ciężką osobowością borderline i epizodami maniakalnymi stosuje się dodatkowo farmakoterapię.
Osobowość narcystyczna
Osoby z osobowością narcystyczną postrzegane są jako aroganckie, wymagające, wręcz manipulujące innymi. Swoim zachowaniem stale podkreślają swoją wyjątkowość. Uważają, że zasługują na specjalne traktowanie. To jednak nie wszystkie objawy tego zaburzenia. Innymi są:
- stany depresyjne;
- napady lęku pojawiające się naprzemiennie z maniami;
- wahania nastroju;
- wyolbrzymianie swoich osiągnięć i zasług;
- wiara we własną wyższość nad innymi;
- wyniosłość;
- przesadnie wysokie poczucie własnej wartości.
Takie osoby często zajmują stanowiska kierownicze, mają w życiu ściśle określone cele, do których dążą bez oglądania się na uczucia innych osób. Wciąż nie wiadomo dlaczego dochodzi do rozwoju osobowości narcystycznej. Uważa się, że wpływa na to wiele czynników, od nieprawidłowej relacji z rodzicami (częsta krytyka w okresie dzieciństwa), poprzez czynniki genetyczne, kończąc na chęci zwrócenia na siebie uwagi otoczenia. Leczenie, podobnie jak w przypadku innych zaburzeń osobowości, opiera się na psychoterapii. Niekiedy trwa ona wiele miesięcy i wymaga dużej motywacji pacjenta do zmiany.
Bio Acerola C - 100% naturalna witamina CAcerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Klatkiewicz A., Traumatyczne zdarzenia w dzieciństwie a rozwój zaburzeń osobowości borderline, Nowiny Lekarskie, 6/2011.
- Grabski B., Gierowski J., Zaburzenia osobowości – różne spojrzenia i próby ich integracji, Psychiatria Polska, 5/2012.
- Pastwa-Wojciechowska B., Diagnoza zaburzeń osobowości a perspektywa opiniowania sądowo-psychologicznego, Polskie Forum Psychologiczne, 4/2015.
Zostaw komentarz