Pokrzywa

Aktualizacja: 16 października 2023

Pokrzywa zwyczajna to jednoroczna roślina i znanych od wieków leczniczych właściwościach. Kojarzona jest głównie z parzącymi liśćmi, warto jednak znać jej zastosowanie w ziołolecznictwie, medycynie alternatywnej, a nawet gastronomii. 

Co zawiera pokrzywa?

Pokrzywa jest bogata w cenne związki, przy czym niektóre z nich występują w roślinach stosunkowo rzadko. To właśnie dzięki swojemu składowi chemicznemu pokrzywa jest tak cenioną w zielarstwie rośliną. W jej liściach i korzeniach spotkać można między innymi związki takie jak:

• acetofenon;
• kwasy: kwas fosforowy, kwas mrówkowy, kwas masłowy, kwas kawowy, kwas palmitynowy, kwas szczawiowy, kwas octowy i wiele innych;
• histamina;
• flawonoidy;
• chlorofil;
• cholina;
• lecytyna;
• kwercetyna;
• ksantofil;
• terpeny;
• karoteny;
• garbniki;
• minerały – wapń, magnez, żelazo, krzem;
• witaminy – A, C, E, K;
• antocyjany;
• oligosacharydy, w tym galaktoza;
• sterole.

Jak widać, skład ten jest niezwykle bogaty i różnorodny. Pokrzywa zawiera zarówno witaminy, jak i związki o działaniu antyoksydacyjnym i inne. Mało która roślina może pochwalić się aż tak obszernym składem.

Zobacz również: Sok z pokrzywy – powody, dla których warto go pić.

Działanie pokrzywy

Pokrzywa poprawia trawienie i przyswajanie pokarmów. Pobudza czynność wydzielniczą żołądka, trzustki i wątroby. Zwiększa wydalanie moczu, a z nim szkodliwych produktów przemiany materii – przede wszystkim mocznika. Dlatego może być wykorzystana w leczeniu przewlekłych zakażeń i kamicy nerkowej. W związku z tym, że poprawia trawienie, może być wykorzystywana w różnego rodzaju nieżytach żołądka.

Warto pamiętać, że korzenie pokrzywy mają silniejsze działanie moczopędne niż liście. Ponadto pokrzywa zmniejsza stany zapalne w przewodzie pokarmowym, a także hamuje małe krwawienia. Może być dobrym lekiem w zaburzeniach czynności przewodu pokarmowego, a nawet biegunkach. Zawarte w pokrzywie związki czynne obniżają poziom cukru we krwi.

Z tego powodu mogą być używane jako substancje uzupełniające działanie leków przeciwcukrzycowych, szczególnie u dorosłych chorych na cukrzycę. Przy długim stosowaniu pozwala niekiedy na zmniejszenie dawek leków przeciwcukrzycowych, ale wszelkie decyzje muszą być uzgodnione uprzednio z lekarzem. Związki czynne pokrzywy zapobiegają nadmierne­mu poceniu się. Pokrzywa może być cennym źródłem żelaza w stanach jego niedoboru. Dlatego jest zalecana u krwiodawców, po wyniszczających chorobach, krwotokach oraz dla obficie miesiączkujących kobiet. Pokrzywa działa też korzystne na skórę i włosy zmniejszając łupież i łojotok. Ponadto wyciągi z liści i korzeni wzmacniają odporność organizmu przeciwko infekcjom wirusowym. Warto pamiętać, że wyciągi z korzeni zapobiegają przerostowi prostaty.

Zobacz również: Pokrzywa – moc leczniczych właściwości.

Czy pokrzywa jest bezpieczna?

Pokrzywę zwyczajną z powodzeniem można stosować jako naturalny i bezpieczny lek przy wielu różnych schorzeniach. Roślina jest całkowicie bezpieczna i nie wykazuje toksyczności w stosunku do komórek organizmu. Brak poważnych skutków ubocznych potwierdzono licznymi badaniami z udziałem pacjentów przyjmujących ekstrakt z pokrzywy zwyczajnej przez okres nawet 2 lat. Świadczy to o bezpieczeństwie rośliny w terapii długoterminowej. Należy jednak pamiętać, aby nie pić zbyt dużych ilości pokrzywy w ciągu dnia. Może bowiem prowadzić to do wypłukania z organizmu cennych minerałów (działanie moczopędne). Szczególną ostrożność powinny zachować osoby z chorobami narządów rodnych i krwawieniami.

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Jakubczyk K., Janda K., Szkyrpan S., Gutowska I., Wolska J., Pokrzywa zwyczajna – charakterystyka botaniczna, biochemiczna i właściwości prozdrowotne, Pomeranian Journal of Life Sciences, 2/2015.
2. Wolska J., Janda K., Szkyrpan S., Gutowska I., Wpływ ekstraktów z pokrzywy zwyczajnej na aktywność katalazy w monocytach/makrofagach THP1, Pomeranian Journal of Life Sciences, 3/2015.
3. Pieszak M., Mikołajczak P., Właściwości lecznicze pokrzywy zwyczajnej, Postępy Fitoterapii, 4/2010.