Borówka czernica – skład i właściwości

Borówka czernica, zwana także czarną jagodą, jest niewysoką krzewinką. Owoce stanowią czarne jagody z lekko niebieskawym nalotem. Znajdują zastosowanie w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym.

Skład

Owoce borówki są bogate w liczne substancje odżywcze, wśród których najcenniejsze są:

• garbniki katechinowe;
• związki antocyjanowe;
• flawonoidy;
• kwas ursolowy i fenolokwasy;
• witaminy: A, z grupy B i C;
• cukry i pektyny – około 8%;
• pierwiastki: wapń, magnez, potas, miedź, fosfor i mangan.

Szczególną uwagę należy zwrócić na garbniki, których jest aż 7% w owocach rośliny. W porównaniu do większości innych owoców i wszystkich owoców jagodowych borówka czernica zawiera ogromne ilości antocyjanów. Stanowi od 300 do 700 mg w 100 g świeżych owoców. Dodatkowo ich dużą zaletą jest fakt, że są absorbowane w układzie pokarmowym w formie niezmienionej.

Jakie surowce lecznicze zawiera borówka czernica?

W celach leczniczych zbiera się liście wczesną wiosną lub pod koniec lata, a następnie suszy w cieniu, w przewiewnym miejscu. Z kolei na przełomie czerwca i lipca dojrzewają jagody, gotowe do zbioru. Po zebraniu suszy się je najlepiej w temperaturze poniżej 60°C. Uzyskuje się tym samym owoc borówki czernicy, znany również jako czarna jagoda.

Jakie właściwości lecznicze wykazuje borówka czernica?

Najbardziej znanym działaniem leczniczym borówki czernicy jest fakt, że wspomaga prawidłowe widzenie i wpływa korzystnie na wzrok. Pomaga zwłaszcza w problemach z widzeniem zmierzchowym oraz wspiera leczenie zaćmy, degeneracji plamki żółtej i retinopatii cukrzycowej. Dodatkowo powoduje obniżenie ciśnienia w gałkach ocznych.

Równie intensywne jest jej działanie przeciwutleniające. Silne antyoksydanty znajdujące się w owocach w przewodzie pokarmowym ulegają przekształceniu do fenolokwasów. Składniki aktywne zawarte w roślinie eliminują wolne rodniki zmniejszając tym samym stres oksydacyjny. Jest on czynnikiem ryzyka wielu chorób, w tym Parkinsona, Alzheimera czy nowotworów. Można zatem stosować produkty na bazie borówki w profilaktyce tych schorzeń.

Kolejne korzystne działanie obejmuje wpływ na układ krążenia. Bogaty skład borówki wpływa na wzmacnianie naczyń krwionośnych, zwiększenie frakcji cholesterolu HDL, a także zmniejszenie peroksydacji lipidów. Wszystko to wpływa w rezultacie na profilaktykę częstych chrób sercowo-naczyniowych, takich jak np. miażdżyca. Liście wykazują zdolność obniżania ciśnienia tętniczego krwi.

Pozostałe działania borówki czernicy obejmują:

• wspomaganie leczenia stanów zapalnych jamy ustnej i gardła;
• działanie przeciwbakteryjne, zwłaszcza przeciwko Helicobacter pylori, które odpowiadają za szereg dolegliwości układu trawiennego;
• wzmacnianie układu odpornościowego;
• działanie przeciwpasożytnicze – zwłaszcza świeże i suszone owoce borówki czernicy eliminują pasożyty jelitowe, w tym owsiki;
• w nieznaczny sposób zwiększanie dobowej ilości wydalanego moczu i rozpuszczonych w nim jonów.

Liście borówki można dodawać do gorących kąpieli. Ponadto wykazują delikatnie działanie ściągające. Z kolei soki z borówki znane są ze swojego działanie przeciwbiegunkowego, ponieważ ograniczają przepuszczalność błon śluzowych dróg pokarmowych, zwłaszcza jelit, i tym samym zatrzymują stopniowo wydalanie płynnych stolców. W efekcie zapobiegają nadmiernemu odwodnieniu ustroju.

Borówka czernica w kuchni

Borówka czernica cieszy się ogromną popularnością zarówno w postaci świeżej, jak i mrożonej. Ponadto najchętniej sięga się po owoce, ale i liście znalazły zastosowanie w kuchni. Wykonuje się z niej konfitury, przetwory, soki i nalewki.

Ze względu na swój charakterystyczny smak idealnie komponuje się zarówno z deserami (lody, naleśniki, racuchy, ciasta), jak i z daniami wytrawnymi (sałatki, mięsa). Jagody można z powodzeniem jeść prosto po zerwaniu z krzaczka jako przekąska.

Przeciwwskazania

Owoce borówki czernicy zaliczono do I grupy, czyli produktów spożywczych całkowicie bezpiecznych. Oznacza to, że nie ma praktycznie żadnych przeciwwskazań do ich spożywania. Z kolei liście rośliny można stosować tylko przez niezbyt długi okres, ponieważ przyjmowanie ich przez wiele tygodni każdego dnia może spowodować spadek masy ciała, anemię, a nawet żółtaczkę.

Bibliografia

1. Drozd J., Anuszewska E., Czarna jagoda – perspektywa nowych zastosowań w profilaktyce i wspomaganiu leczenia chorób cywilizacyjnych, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie, 2/2013.
2. Baraniak J., Kania M., Borówka, winorośl i granatowiec – znane rośliny o aktywności przeciwutleniającej, Postępy Fitoterapii, 1/2015.
3. Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...