Olej palmowy

Aktualizacja: 27 marca 2023

Olej palmowy to produkt powszechnie stosowany w gastronomii, ale nie tylko. Wykorzystuje się go również w przemyśle kosmetycznym, a nawet energetycznym. Niestety, wysoka zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych sprawia, że nadmierne spożycie oleju palmowego nie jest zdrowe, ponieważ zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i przyczynia się do otyłości oraz wzrostu poziomu cholesterolu LDL.

Olej palmowy – charakterystyka

Olej palmowy pozyskiwany jest z owoców olejowca gwinejskiego (potoczna nazwa: palma olejowa). Największe plantacje tej rośliny znajdziemy na terenach Azji Południowo-Wschodniej. Niestety, wciąż należy mieć na uwadze, że zakładanie takich plantacji jest niekorzystne dla środowiska naturalnego. Wiąże się bowiem z koniecznością wycinki ogromnych obszarów leśnych i osuszania mokradeł, a emisja dwutlenku węgla na tych terenach znacznie wzrasta.
W oleju palmowym dominują nasycone kwasy tłuszczowe, stanowiące aż 85% ogólnej zawartości wszystkich tłuszczów tego produktu. Inne składniki:

• witamina K;
• koenzym Q;
• fosfolipidy;
• flawonoidy;
• karotenoidy;
• witamina E.

Popularność oleju palmowego w gastronomii wynika z tego, że jest on bardziej stabilny oksydacyjnie niż oleje roślinne bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Głównymi składnikami oleju palmowego są bowiem:

• kwas palmitynowy (44%);
• kwas oleinowy (39%);
• kwas linolowy (10%).

Dodatkowo jest jednym z najtańszych w produkcji olejów.

Olej palmowy – zastosowanie

Olej palmowy jest składnikiem wielu produktów żywnościowych, takich jak: margaryna, wyroby mleczne, czekolada, chipsy, batony, pieczywo, sosy, a także wszelkie gotowe dania. Dodaje się go do wyrobów cukierniczych takich jak ciasta francuskie, rogaliki, polewy, nadzienia. Jego zaletą jest temperatura topnienia wynosząca około 37 °C, dzięki czemu w temperaturze pokojowej ma stałą konsystencję i pewną twardość, natomiast podczas spożywania topi się w jamie ustnej.

Wchodzi również w skład rożnych kosmetyków i środków czystości oraz biopaliw i olejów silnikowych. W rzeczywistości nie każdy olej palmowy jest zły, jego wpływ na zdrowie człowieka w dużej mierze zależy od rodzaju, a więc od procesu produkcji.

Czy olej palmowy jest zdrowy?

Wszystko zależy od postaci oleju palmowego. Spotkać można następujące rodzaje: surowy, rafinowany oraz utwardzony. Surowy olej palmowy jest cennym produktem – pomimo wysokiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych nie wpływa na pogorszenie wskaźników lipidowych krwi, a tym samym nie zwiększa prawdopodobieństwa chorób układu krążenia. Rafinowany olej jest pozbawiony większości cennych składników. Co więcej, wykazuje działanie potencjalnie rakotwórcze, dlatego powinno się go spożywać w minimalnych ilościach. Z kolei olej utwardzony jest najbardziej szkodliwy, ponieważ podczas uwodorniania go powstają niebezpieczne izomer trans, które:

• podnoszą poziom cholesterolu LDL;
• podnoszą poziom trójglicerydów we krwi;
• przyczyniają się do nadwagi i otyłości;
• zwiększają ryzyko chorób takich jak nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, depresja, udary mózgu, zawały serca czy cukrzyca typu II;
• obniżają odporność organizmu i zwiększają podatność na infekcje;
• są źródłem wolnych rodników tlenowych, czyli czynników ryzyka wielu chorób cywilizacyjnych.

Szacuje się, że dzienne spożycie utwardzonego tłuszczu roślinnego nie powinno przekraczać 2 g.

Ciekawostki o oleju palmowym

Olej palmowy trafia do Polski głównie z Niemiec i Holandii. Niestety, populacja naszego kraju spożywa ogromne ilości oleju palmowego, znacznie przekraczające średnią konsumpcję unijną. Ze względu na fakt, iż popyt na olej palmowy wciąż rośnie, stopniowo dąży się do zastępowania go zdrowszymi alternatywami, takimi jak olej sojowy, olej rzepakowy czy olej kokosowy. Ciekawostką jest, że względu na szkodliwość dla zdrowia, Sri Lanka zakazała importu i sprzedaży oleju palmowego na terenie swojego kraju.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Sadowska J., Włodarczyk K., Wybrane aspekty technologiczne i zdrowotne stosowania oleju palmowego w produkcji żywności, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1/2022.
2. Węgiel A., Nowaczyk P., Śmidowicz A., Wiatrowska B., Właściwości oleju palmowego i wpływ plantacji olejowca gwinejskiego na środowisko, Problemy Nauk Biologicznych, 3/2018.
3. Kowalska M., Aljewicz M., Mroczek E., Cichosz G., Olej palmowy – tańsza i zdrowsza alternatywa, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2/2012.