Tlenoterapia

Aktualizacja: 20 sierpnia 2023

Tlenoterapia (inaczej: hiperbaria tlenowa, HBO) polega na oddychaniu 100% tlenem pod ciśnieniem wyższym od lokalnego ciśnienia atmosferycznego. Cały proces przebiega w specjalnie przeznaczonej ku temu komorze bądź przy użyciu specjalistycznych aparatur. To jedna z częściej wybieranych nowoczesnych metod leczenia niewydolności oddechowej. Ma jednak znacznie więcej zastosowań.

Na czym polega tlenoterapia?

Podstawowym celem tlenoterapii jest likwidacja niedotlenienia i ryzyka zaburzeń ogólnoustrojowych nim wywołanych. Dąży się do osiągnięcia stężenia tlenu we krwi tętniczej na poziomie przynajmniej 60 mm Hg i/lub wysycenia hemoglobiny tlenem na poziomie przynajmniej 90%. Innymi słowy, metoda ta polega na zwiększeniu stężenia tlenu we wdychanym powietrzu przez pacjenta do płuc. W zależności od wielu czynników pacjent może korzystać z tlenoterapii w specjalistycznej komorze hiperbarycznej, gdzie zostaje szczelnie zamknięty, bądź posiłkować się przenośnym urządzeniem generującym tlen (do wykorzystania również w warunkach domowych u pacjentów przewlekle chorych).

Wskazania do tlenoterapii

Chory kwalifikowany do domowej tlenoterapii nie może palić papierosów, powinien być w stabilnym okresie przewlekłej choroby płuc, niebędącej chorobą nowotworową. Przy spełnieniu powyższych warunków powtarzalna (po miesiącu) hipoksemia poniżej 55 mm Hg kwalifikuje chorego do leczenia tlenem. Bez względu na warunki odbywania się tlenoterapii, wskazaniami są ponadto:

• zatory gazowe;
• choroba dekompresyjna;
• martwicze infekcje tkanek miękkich;
• ropnie wewnątrzczaszkowe;
• przeszczepy zagrożone martwicą;
• przewlekłe zapalenie kości i szpiku;
• trudno gojące się rany;
• oparzenia;
• zator naczyń siatkówki;
• zgorzel gazowa;
• urazy wielonarządowe;
• zespoły reperfuzyjne po zabiegach naczyniowych.

Wszystkie wskazania ustalono na konferencji w Lille w 2004 roku. Poza nimi tlenoterapię stosuje się podczas leczenia:

• grzybicy;
• przeciążeń (głównie u sportowców);
• złamań i przeszczepów kostnych;
• udaru mózgu;
• stwardnienia rozsianego;
• retinopatii cukrzycowej;
• choroby Leśniowskiego-Crohna.

Tlen wpływa korzystnie na stan i funkcjonalność skóry, a także na wszystkie tkanki organizmu. Stają się lepiej dotlenione i odżywione, co przekłada się na ich szybszą regenerację, poprawę procesów metabolicznych i ogólną kondycję. Tlenoterapia w niektórych przypadkach jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Przykładem schorzeń refundowanych są: stopa cukrzycowa, martwica kikuta po amputacji, owrzodzenia odleżynowe, zatrucie tlenkiem węgla czy głuchota po urazie akustycznym.

Tlenoterapia – przeciwwskazania

Choć tlenoterapia cieszy się wyjątkową skutecznością i bezpieczeństwem, nie zawsze może zostać wykonana. Głównymi przeciwwskazaniami do niej są:

• ostre stany zapalne uszu;
• choroby płuc przebiegające z retencją dwutlenku węgla;
• nieleczona odma opłucnowa;
• ciąża;
• zapalenie nerwu wzrokowego;
• ostre infekcje wirusowe;
• gorączka;
• hipoksja histotoksyczna.

Przeciwwskazaniem do stosowania tlenoterapii jest poprawa stanu klinicznego pacjenta i ustąpienie wskazań terapeutycznych. Częste i długotrwałe stosowanie mogłoby wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych takich jak obrzęki w układzie oddechowym, niedodma absorpcyjna, ostre uszkodzenie płuc, hemoliza czy kwasica tkankowa w mózgu. Terapia tlenem w swoim założeniu powinna przynosić korzyści choremu, jednak nieumiejętnie stosowana prowadzi do wielu niekorzystnych zmian. Podawanie 100% tlenu powoduje powikłania oddechowe już w pierwszej dobie stosowania. Po 3 godzinach obserwowana jest suchość błony śluzowej, obniżenie szybkości oczyszczania śluzowo-rzęskowego tchawicy, zaleganie wydzieliny, zaś po 6 godzinach objawy zapalenia tchawicy. Dlatego tlenoterapia zawsze powinna przebiegać pod okiem specjalisty lub po konsultacji z nim. Wskazane jest sumienne przestrzeganie wytycznych lekarza.

Ile kosztuje tlenoterapia?

Tlenoterapia (w razie odpowiednich wskazań medycznych) jest refundowana przez NFZ. Pojedyncza sesja w komorze hiperbarycznej wykonywana ze wskazań prywatnych kosztuje natomiast 200-400 zł. Zabiegi należy powtórzyć kilkukrotnie w określonych odstępach czasowych.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Łatka U., Kuliński W., Knefel G., (i inni), Aktualny stan medycyny hiperbarycznej w Polsce, Balneologia Polska.
   Paprocki J., Gackowska M., Pawłowska M., (i inni), Aktualne zastosowanie hiperbarii tlenowej, Medycyna Rodzinna, 19/2016.
2. Szyszka L., Domowe leczenie tlenem w przewlekłej niewydolności oddychania, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2013.