Radioterapia

Aktualizacja: 26 czerwca 2023

Radioterapia to metoda wykorzystywana w onkologii do miejscowego leczenia nowotworów i ich przerzutów. Często wykorzystuje się ją w zaawansowanej fazie choroby, ponieważ wyróżnia się wysoką skutecznością i niewielkim nasileniem działań niepożądanych. Podstawowym celem radioterapii jest szybkie zniszczenie jak największej liczby komórek nowotworowych.

Radioterapia – rodzaje

W praktyce wyróżnia się 2 główne rodzaje radioterapii:

• teleterapię – leczenie z wykorzystaniem źródeł napromieniowania znajdującego się na zewnątrz, w pewnej odległości od leczonych komórek nowotworowych;
• brachyterapię – leczenie z wykorzystaniem źródła promieniowania, które znajduje się w bezpośrednim kontakcie z tkanką nowotworową.

Źródłem promieniowania w teleterapii zazwyczaj są przyspieszacze liniowe emitujące wysokoenergetyczne fotony i elektrony. Natomiast w przypadku brachyterapii, źródło promieniowania jonizującego stanowią izotopy promieniotwórcze. Specjalista umieszcza je na powierzchni skóry, w jamach ciała czy nawet bezpośrednio w guzie nowotworowym, mają one postać igieł, ziaren, kapsułek lub drutu.

Na czym polega radioterapia?

Współcześnie coraz chętniej wykorzystuje się radioterapię konformalną, co oznacza, że obszar leczony napromienia się wysoką, jednorodną dawką dopasowaną do kształtu i wielkości guza w trzech wymiarach. Planowanie napromieniania opiera się najczęściej na badaniu tomografii komputerowej, dzięki czemu lekarz dobrze wie jaką okolicę ciała napromieniować oraz jaką dawkę użyć. Radioterapia składa się zazwyczaj z dwóch etapów:

• napromienianie tzw. obszaru tarczowego dawką około 50 Gy podawaną w dziennych frakcjach po 2 Gy;
• napromienianie wyłącznie guza nowotworowego, przy czym łączna dawka wynosi 60-70 Gy.

Jednocześnie zaznaczane są również granice narządów krytycznych, czyli tych organów, w których przekroczenie dawek tolerancji powoduje ciężkie powikłania. Główną rolą fizyka jest więc zaplanowanie takiej liczby, kształtu i różnych parametrów wiązek napromieniania, aby podać wysoką, jednorodną dawkę w guzie, nie powodując powikłań i poważnych konsekwencji zdrowotnych w późniejszym czasie. Należy mieć na uwadze, że radioterapia bardzo rzadko wybierana jest na pojedynczą formę leczenia pacjentów onkologicznych. Najczęściej wykorzystuje się ją w połączeniu z operacjami chirurgicznymi, chemioterapią, hormonoterapią czy immunoterapią.

Radioterapia to zabieg krótki. Trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut, jednak konieczne jest powtórzenie zabiegu kilkadziesiąt razy.

Czy radioterapia jest bezpieczna?

Nie jest możliwe napromieniowanie wyłącznie zmian nowotworowych. Zawsze dochodzi jednocześnie do objęcia tkanek zdrowych, które znajdują się w najbliższej okolicy od guza. Powikłania wczesne dotyczą tkanek, których komórki stale się mnożą, a więc choćby szpiku kostnego oraz wszystkich nabłonków. Z kolei powikłania późne ujawniają się klinicznie po paru miesiącach, a nawet latach od napromieniania. Dotyczą one wolno proliferujących tkanek, np. płuc, nerek czy wątroby. Pomimo tego, z całą pewnością korzyści z zastosowania promieniowania przewyższą ewentualne skutki uboczne, które mogą się z nim wiązać.

Zalecenia po radioterapii

Udając się na radioterapię należy wiedzieć, że samo wykonanie napromieniowania nie boli i nie powoduje dyskomfortu. Odczucia te mogą pojawić się dopiero później w związku z wystąpieniem skutków ubocznych. W trakcie leczenia pacjent powinien przyjmować dużą ilość kalorii oraz pełnowartościowego białka, ponieważ organizm zużywa mnóstwo energii na odbudowę i procesy regeneracyjne. Wielu dietetyków klinicznych rekomenduje wręcz dołączanie do codziennej diety specjalnych napojów bogatych w niezbędne składniki podczas leczenia onkologicznego.

Po zakończeniu radioterapii pacjent powinien regularnie uczęszczać na wizyty kontrolne. Ich celem jest ocena skuteczności leczenia i stałe monitorowanie czy komórki nowotworowe nie tworzą się na nowo. Po zakończeniu radioterapii objawami niepokojącymi są: gorączka, nieustający kaszel, nagła utrata masy ciała, bóle, które wcześniej nie występowały oraz samoistne krwawienia. Wszystkie te objawy zawsze należy zgłosić lekarzowi.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bujko K., Podstawy radioterapii, Gastroenterologia Kliniczna, 4/2010.
2. Milecki P., Radioterapia jako metoda leczenia paliatywnego przerzutów do kości, Współczesna Onkologia, 3/2002.
3. Leppert W., Nowakowska E., Rola radioterapii w leczeniu chorych na nowotwory w opiece paliatywnej, Medycyna Paliatywna, 3/2012.