Fotochemioterapia

Aktualizacja: 31 lipca 2024

Fotochemioterapia (inaczej: terapia PUVA) jest jedną z innowacyjnych metod leczenia wielu różnych problemów dermatologicznych o charakterze przewlekłym. Łączy w sobie naświetlanie skóry światłem ultrafioletowym ze stosowaniem substancji będących fotouczulaczami, co pozwala na uzyskanie odpowiedniej, kontrolowanej reakcji organizmu.

Fotochemioterapia – na czym polega?

Fotochemioterapia może przebiegać na wiele sposobów, a jej podstawowymi rodzajami są:

• PUVA – klasyczna, stosowana najczęściej. Wykorzystuje naświetlanie ciała z jednoczesnym podawaniem pacjentowi 1-2 godziny wcześniej tzw. psoralenów (8-metoksypsoralen lub 5-metoksypsoralen), których celem jest uwrażliwienie skóry na działanie promieni ultrafioletowych;
• PUVA-bath – psoraleny podaje się miejscowo podczas kąpieli, a nie doustnie, jak w metodzie poprzedniej;
• PUVA-topical – psoraleny podaje się pacjentowi bezpośrednio na skórę w postaci preparatów zewnętrznych;
• UVA-1 – naświetlania spektrum pasma UVA o zakresie 340-400 nm;
• UVB-broad band – naświetlania całym zakresem promieniowania UVB (280-320 nm);
• SUP – selektywna fototerapia wykorzystująca promieniowanie o zakresie 305-325 nm;
• UVB-narrow band – innowacyjna metoda polegająca na stosowaniu wąskiego spektrum promieniowania UVB o zakresie 311 nm.

Takich technik jest jeszcze kilka, a zawsze powinny być one dopierane indywidualnie do pacjenta i jego problemu zdrowotnego.

Fotochemioterapia – jak może wyglądać pojedynczy zabieg?

W przypadku PUVA pacjent przyjmuje starannie dobrane leki w odpowiedniej dawce, a następnie czeka 1-2 godziny, aby osiągnęły maksymalne spektrum swojego działania. W tym momencie lekarz włącza specjalną lampę emitującą promieniowanie UV o odpowiedniej długości wiązki i nakierowuje ją na ciało pacjenta. Fototerapia celowana jest wskazana w przypadku zmian ograniczonych, a także jako dodatkowe leczenie w przypadku zmian opornych na terapię oraz w okolicach trudno dostępnych. Czas trwania naświetlania dobierany jest indywidualnie. Po zakończeniu sesji pacjent może iść do domu. By uzyskać maksymalne efekty terapeutyczne, niezbędna jest seria wielu takich zabiegów w odpowiednich odstępach czasu.

Fotochemioterapia – wskazania

Fotochemioterapię wykorzystuje się najczęściej w leczeniu następujących problemów zdrowotnych:

• atopowe zapalenie skóry;
• łuszczyca;
• liszaj płaski;
• twardzina układowa o charakterze ograniczonym;
• łysienie plackowate;
• bielactwo;
• niektóre choroby nowotworowe skóry, np. ziarniniak grzybiasty.

Kwalifikacją pacjenta do zabiegów z zakresu fotochemioterapii zajmuje się lekarz dermatolog, a w przypadku nowotworów lekarz onkolog.

Przeciwwskazania do fotochemioterapii

Przeciwwskazaniami do zastosowania fotochemioterapii mogą być m.in.:

• ciąża;
• zaawansowana zaćma i jaskra;
• uczulenie na słońce lub alergia na leki, które mają zostać podane;
• choroby nerek;
• młody wiek (poniżej 12. roku życia);
• padaczka;
• ciężkie uszkodzenia wątroby;
• nadciśnienie tętnicze znacznego stopnia oraz nieustabilizowane;
• nieustabilizowane choroby przewlekłe, np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy;
• zły ogólny stan zdrowia pacjenta.

Lekarz kwalifikuje pacjenta do fotochemioterapii na podstawie wywiadu zdrowotnego i ankiety medycznej. Jeśli ma wątpliwości odnośnie odpowiedzi pacjenta, kieruje go na badania uzupełniające lub odmawia wykonania zabiegu.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Hodak E., Pavlovsky L., Phototherapy of Mycosis Fungoides, Dermatologic Clinics, 33 (4), 2015, s. 697-702.
2. Kwaśny M., Metoda fotodynamicznego leczenia w dermatologii, Forum Dermatologicum 2018, Tom 4, nr 4, 138-147.