Aktualizacja: 22 grudnia 2022
Sulfonamidy to jedne z pierwszych leków stosowanych powszechnie w farmaceutyce. Stanowią grupę ponad 30 różnych leków zawierających ugrupowanie sulfonamidowe (stąd nazwa). Wykazują wszechstronne działanie – od obniżania ciśnienia tętniczego, poprzez działanie antybakteryjne, aż do zmniejszania stanów zapalnych w organizmie. Zdarza się, że pacjenci wykazują uczulenie na sulfonamidy, o czym zawsze należy poinformować lekarza.
Spis treści
Sulfonamidy – charakterystyka
Odkrycie sulfanilamidu było bardzo ważnym krokiem w medycynie. Najlepsze właściwości lecznicze wykazywały związki, w których atom wodoru grupy SO2NH2 został podstawiony pierścieniem heterocyklicznym. Wszystko rozpoczęło się już w roku 1935 – Gerhard Domagk (niemiecki lekarz i mikrobiolog) leczył myszy zakażone bakteriami przy użyciu barwnika azowego. Barwnik ten kolejnych latach stał się punktem wyjścia do stworzenia sulfonamidów. W Polsce zarejestrowane są następujące sulfonamidy wykorzystywane w lecznictwie:
- sulfatiazol;
- sulfacetamid;
- sulfasalazyna;
- sulfametoksazol.
Większość tego typu leków można otrzymać wyłącznie na receptę. Najczęściej sulfonamidy wykazują dużą skuteczność w stosunku do wielu problemów zdrowotnych. Są metabolizowane w wątrobie, natomiast z organizmu wydalane są wraz z moczem.
Działanie sulfonamidów
Sulfonamidy to leki o działaniu przeciwbakteryjnym, wykazujące skuteczność zarówno w odniesieniu do bakterii Gram-ujemnych, jak i Gram-dodatnich. Można wykorzystywać je przy zakażeniach paciorkowcami, gronkowcami, laseczkami beztlenowymi, pałeczką ropy błękitnej, pałeczką okrężnicy, promieniowcami i wieloma innymi bakteriami. Leki te niszczą nie tylko bakterie, ale również inne patogeny w tym niektóre pasożyty i grzyby chorobotwórcze.
Wykazują także skuteczność w leczeniu schorzeń układu moczowego, jelita cienkiego, infekcji oczu, oparzeń, wrzodów jelita grubego, reumatoidalnego zapalenia stawów, dysfunkcji erekcji u mężczyzn oraz przy dolegliwościach związanych z nadwagą. Dodatkowo sulfonamidy mogą wspierać terapie przeciwnowotworowe, bywają wykorzystywane jako inhibitory proteazy przeciwko wirusowi HIV, a nawet wspomagają farmakoterapię w chorobie Alzheimera.
Sulfonamidy – przeciwwskazania i skutki uboczne
Najważniejszym przeciwwskazaniem do użycia sulfonamidów jest uczulenie na leki tej grupy. Wówczas przyjęcie sulfonamidu może doprowadzić nawet do wstrząsu anafilaktycznego i do śmierci. Innymi przeciwwskazaniami są:
- zespół suchego oka (krople zawierające sulfonamidy mogą krystalizować się w rogówce);
- ciąża i okres karmienia piersią (chyba że skutki rezygnacji z leczenia byłyby bardzo poważne);
- dzieci w pierwszych miesiącach życia;
- posiadanie soczewek kontaktowych (w przypadku kropli, przed zakropleniem oczu soczewki należy zdjąć, po czym zakłada się je ponownie dopiero po 20 minutach).
Podczas leczenia sulfonamidami mogą pojawić się działania niepożądane takie jak:
- gorzki posmak w ustach;
- gorączka;
- nudności i wymioty;
- utrata apetytu;
- bezmocz;
- bóle głowy;
- złe samopoczucie;
- owrzodzenia grzybicze i bakteryjne;
- podrażnienie błony śluzowej nosa.
Reakcje niepożądane obserwuje się jednak bardzo rzadko. Na ogół sulfonamidy są dobrze tolerowane przez organizm człowieka. Nie zaleca się długotrwałego stosowania leków z tej grupy, ponieważ zwiększa się wówczas ryzyko powstania bakteryjnych szczepów opornych.
Interakcje sulfonamidów z innymi lekami
Sulfonamidy mogą wchodzić w interakcję ze środkami znieczulającymi ogólnie, jak również z gentamycyną, osłabiając ich działanie. Nie należy jednocześnie stosować sulfonamidów i soli srebra, z kolei stosowanie ich jednocześnie z lekami uwrażliwiającymi na światło znacznie zwiększa ryzyko ciężkich reakcji nadwrażliwości.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Kołaczek A., Fusiarz I., Ławecka J., Branowska D., Aktywność biologiczna i metody syntezy sulfonamidów (przegląd literaturowy), Chemik, 7/2014.
- Kasprzykowska R., Kołodziejczyk A., Chemiczna analiza środków leczniczych, Gdańsk 2010.
Zostaw komentarz