Leki rozrzedzające krew

Aktualizacja: 9 września 2022

Leki rozrzedzające krew to inaczej leki przeciwzakrzepowe, odgrywające niezwykle istotną rolę w medycynie – przede wszystkim w chirurgii, ortopedii oraz kardiologii, ale nie tylko. Ich podstawowym celem jest utrudnianie lub uniemożliwianie krzepnięcia krwi, a tym samym przeciwdziałanie tworzeniu się niebezpiecznych zakrzepów czy zatorów w naczyniach krwionośnych. Zazwyczaj tego typu preparaty bazują na heparynie.

Leki rozrzedzające krew – przykłady

Leków przeciwzakrzepowych jest wiele, mogą mieć także różną postać, np. tabletek lub ampułek do wstrzykiwania. Najpopularniejszymi substancjami czynnymi są:

• heparyna;
• warfaryna;
• rywaroksaban;
• nadroparyna wapniowa;
• dalteparyna sodowa;
• acenokumarol;
• enoksaparyna sodowa.

Acenokumarol oraz warfaryna to antagoniści witaminy K. Ich działanie polega na zmniejszaniu aktywności reduktazy epoksydowej witaminy K, wskutek czego nie następuje interakcja związków krzepnięcia krwi z jonami wapnia. W efekcie czas protrombinowy wydłuża się i niemożliwe jest tworzenie niebezpiecznych zakrzepów. Z kolei heparyna hamuje proces krzepnięcia w momencie przemiany protrombiny w trombinę, działając dodatkowo przeciwzapalnie, przeciwwirusowo oraz immunosupresyjnie.

Należy pamiętać, że wiele innych leków obniża działanie preparatów przeciwzakrzepowych. Mowa choćby o doustnych niesteroidowych lekach przeciwzapalnych (NLPZ) czy kwasie acetylosalicylowym. Z kolei sok z żurawiny i produkty na bazie żurawiny mogą nasilać działanie tych preparatów.

Podział leków przeciwzakrzepowych

W medycynie wyróżnia się 2 podstawowe grupy leków przeciwzakrzepowych:

• leki przeciwpłytkowe – hamują zlepianie się trombocytów, nie dopuszczając do powstawania skrzepów. Przykładem jest kwas acetylosalicylowy dostępny bez recepty bądź klopidogrel dostępny wyłącznie na receptę;
• leki hamujące krzepliwość krwi – wpływają na czynniki biorące udział w procesach krzepnięcia. Przykładem są antagoniści witaminy K.

Nigdy nie należy przyjmować leków przeciwzakrzepowych bez konsultacji z lekarzem.

Leki rozrzedzające krew – wskazania

Po leki rozrzedzające krew sięgamy najczęściej w następujących przypadkach:

• przebyty udar mózgu lub zawał serca;
• zatorowość płucna;
• profilaktyka i leczenie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej;
• migotanie przedsionków;
• niewydolność mięśnia sercowego;
• stany po zabiegach i operacjach każdego rodzaju, np. wszczepieniu rozrusznika serca, zespoleniu odłamów kostnych metalowymi implantami, wycięciu wyrostka robaczkowego, cięciu cesarskim i wielu innych;
• choroby przebiegające z nadmierną krzepliwością krwi, np. czerwienica prawdziwa lub szpiczak mnogi.

Leki przeciwzakrzepowe podaje się również pacjentom unieruchomionym i długotrwale leżącym. Odpowiednie dawki zawsze dobierane są indywidualnie do stanu zdrowia pacjenta, jego wieku i masy ciała.

Leki rozrzedzające krew – przeciwwskazania

Do przeciwwskazań bezwzględnych do stosowania leków przeciwzakrzepowych zaliczamy:

• wrodzone bądź nabyte skazy krwotoczne;
• nadwrażliwość na którykolwiek składnik leku;
• niedawne krwawienie podpajęczynówkowe lub wewnątrzczaszkowe;
• aktywne krwawienia.

Przeciwwskazań względnych jest wiele w zależności od konkretnego leku. Przykładowo, przy heparynie są to nadciśnienie wrotne, rozwarstwienie aorty czy niektóre choroby przewodu pokarmowego.

Stosowanie leków przeciwzakrzepowych

Zawsze należy przyjmować określoną przez lekarza dawkę leków przeciwzakrzepowych w ustalonym okresie. Nie wydłużamy samodzielnie leczenia, jak również nie pomijamy poszczególnych dawek. Leki rozrzedzające krew odstawia się na kilka dni przed planowaną operacją, aby po jej zakończeniu ponownie rozpocząć farmakoterapię. Nigdy nie pijemy alkoholu podczas przyjmowania leków rozrzedzających krew ani bez wskazań lekarza nie przyjmujemy ogólnie dostępnych leków z grupy NLPZ.

Niewielka ilość leków przeciwzakrzepowych przenika do łożyska oraz mleka matki, jednak nie ma żadnych badań wskazujących na toksyczny wpływ na dziecko. Jeśli zaistnieje konieczność stosowania takich leków w ciąży lub podczas laktacji, zaleca się jedynie przyjmowanie niższych dawek pod okiem lekarza.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szwed H., Dąbrowski R., Farmakoterapia chorób serca, Wydawnictwo Termedia, Poznań 2019.
2. Janiec W., Kompendium farmakologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.