Fenytoina

Aktualizacja: 22 września 2022

Fenytoina to popularny lek o działaniu przeciwdrgawkowym, powszechnie stosowany do leczenia schorzeń i problemów neurologicznych. Ze względu na swoje silne działanie oraz ryzyko licznych skutków ubocznych dostępna jest wyłącznie na receptę. Dlatego, najczęściej przepisuje ją lekarz neurolog po dokładnym zapoznaniu się ze stanem zdrowia pacjenta i wykonaniu szeregu istotnych badań neurologicznych.

Fenytoina – wskazania

Wskazaniami do terapii fenytoiną są przede wszystkim:

• padaczka – zarówno napady uogólnione, jak i częściowo złożone;
• profilaktyka ataków padaczkowych po operacjach neurochirurgicznych oraz przebytych urazach głowy;
• napady toniczno-kloniczne;
• nerwobóle nerwu trójdzielnego, gdy karbamazepina okazała się być nieskuteczna.

Rzadziej stosowana jest w kardiologii jako lek przeciwarytmiczny.

Fenytoina – przeciwwskazania

Fenytoina nie powinna być podawana osobom z nadwrażliwością na ten lek oraz chorym na porfirię. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku chorych na cukrzycę (fenytoina może powodować zwiększenie stężenia glukozy we krwi poprzez hamowanie wydzielania insuliny) i wszelkie choroby wątroby. Wszystkie leki przeciwdrgawkowe, w tym także fenytoina, w niewielkim stopniu zwiększają wystąpienie wad rozwojowych u dzieci, dlatego kobiety ciężarne powinny przyjmować fenytoinę jedynie wtedy, gdy korzyści terapii przeważają nad ewentualnym ryzykiem.

W trakcie leczenia zabronione jest picie napojów alkoholowych oraz stosowanie preparatów zawierających w składzie ziele dziurawca. Omawiany lek może także zaburzać metabolizm witaminy D, dlatego przy przewlekłym leczeniu istnieje pewne ryzyko demineralizacji kości, hipokalcemii czy krzywicy.

Fenytoina a inne leki

Fenytoina może osłabiać działanie leków:

• przeciwgrzybiczych;
• onkologicznych;
• blokujących kanały wapniowe;
• kortykosteroidów;
• cyklosporyny;
• metadonu;
• zwiotczających mięśnie;
• estrogenów;
• doustnych środków antykoncepcyjnych;
• teofiliny;
• witaminy D.

Z kolei nasila działanie leków przeciwzakrzepowych.

Fenytoina – skutki uboczne

Stosowanie fenytoiny wpływa negatywnie na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz obsługę maszyn i urządzeń. Do możliwych działań niepożądanych terapii w zależności od układu organizmu zaliczamy również:

• niewyraźną mowę, oczopląs, ataksję, zaburzenia koordynacji i równowagi, nadmierną senność, parestezje, bóle głowy, drżenie – układ nerwowy;
• nudności, wymioty, zaparcia – układ pokarmowy;
• różne postacie wysypki skórnej, pęcherzowe zapalenie skóry, toczeń rumieniowaty układowy – dermatologia;
• zmniejszenie gęstości mineralnej kości, osteopenia, osteoporoza – układ kostno-stawowy;
• pogrubienie rysów twarzy, przerost dziąseł, hirsutyzm, powiększenie warg – tkanka łączna;
• zespół nadwrażliwości cechujący się bólem stawów, gorączką, eozynofilią oraz zapaleniem węzłów chłonnych – układ odpornościowy.

Działania niepożądane nie są bardzo częste, jednak należy mieć na uwadze możliwość ich wystąpienia. Dawka śmiertelna dla osób dorosłych wynosi 2-5 g leku.

Jak działa fenytoina?

Działanie fenytoiny opiera się głównie na hamowaniu rozprzestrzeniania się pobudzeń nerwowych, co jest możliwe dzięki zmniejszeniu przepływu jonów sodowych przez kanały sodowe, w zależności od różnicy potencjałów błon komórkowych neuronów (komórek nerwowych). Następuje hiperpolaryzacja neuronów i wzrost przepływu jonów sodowych z komórki do przestrzeni zewnątrzkomórkowej. Fenytoina oddziałuje na korę mózgu oraz redukuje aktywność ośrodków pnia mózgu oraz zapobiega rozprzestrzenianiu się bodźców bólowych.

Po podaniu doustnym wchłania się z jelita cienkiego, w aż 90% wiążąc się z białkami osocza. Okres półtrwania tego leku wynosi średnio 22 godziny.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Flake F., Hoffmann B., Leki w medycynie ratunkowej i intensywnej terapii, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2019.
2. Kostowski W., Herman Z., Farmakologia – podstawy farmakoterapii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.