Antykoagulanty

Aktualizacja: 26 czerwca 2023

Antykoagulanty to inna nazwa stosowana w odniesieniu do leków przeciwzakrzepowych. Ich zadaniem jest hamowanie nadmiernego, patologicznego krzepnięcia krwi, które może doprowadzić do powstawania niebezpiecznych zakrzepów w naczyniach krwionośnych. Tego typu leki dostępne są zarówno na receptę, jak i bez recepty.

Antykoagulanty – działanie

Działanie antykoagulantów opiera się na hamowaniu lub spowalnianiu nadmiernej krzepliwości krwi. Przykładem jest choćby jeden z popularniejszych związków przeciwzakrzepowych – antagonista witaminy K. Mechanizm jego działania opiera się na hamowaniu karboksylacji reszt kwasu glutaminowego znajdującego się w cząsteczkach czynników krzepnięcia II, VII, IX i X. Acenokumarol i warfaryna hamują potranslacyjną modyfikację czynników krzepnięcia II, VII, IX i X oraz białek C i S.

Sulodeksyd (pochodna heparyny) wywołuje efekt przeciwzakrzepowy głównie przez hamowanie czynnika Xa oraz na drodze przyspieszania reakcji hamowania trombiny (IIa) przez antytrombinę. Wszystko to wzmocnione jest dodatkowo hamowaniem adhezji trombocytów oraz pobudzaniem układu trombolitycznego. Z kolei kwas acetylosalicylowy wykazuje zdolność nieodwracalnego hamowania enzymu cyklooksygenazy-1 (COX-1) odpowiedzialnej za produkcję tromboksanu i prostaglandyny E2 – związków silnie pobudzają agregację trombocytów.

Jednocześnie warto pamiętać, że doustne antykoagulanty nie rozpuszczają uformowanego już zakrzepu. Celem ich przyjmowania jest jedynie zapobieganie jego narastaniu oraz powikłaniom zakrzepowo-zatorowym.

Antykoagulanty – przykłady

Leki przeciwzakrzepowe dzieli się na kilka grup, każda z nich zawiera kilka lub kilkadziesiąt różnych leków. Spis prezentuje się następująco:

• antagoniści witaminy K – np. fenindion, warfaryna, fluindion, acenokumarol;
• heparyna i jej pochodne – np. antytrombina, dalteparyna, rewiparyna, danaparoid;
• leki hamujące agregację płytek krwi z wyłączeniem heparyny – np. ditazol, klorikromen, iloprost, worapaksar;
• enzymy – np. ankrod, brinaza, alteplaza, streprokinaza;
• bezpośrednie inhibitory czynnika Xa – np. edoksaban, rywaroksaban, betriksaban;
• bezpośrednie inhibitory trombiny – np. desirudyna, lepirudyna, argatroban;
• inne leki przeciwzakrzepowe – np. defibrotyd, kaplacyzumab, siarczan dermatanu.

Każdorazowo leki przeciwzakrzepowe powinny być dobierane przez lekarza, po dokładnym zapoznaniu się z problemem i stanem zdrowia pacjenta.

Antykoagulanty – zastosowanie

Antykoagulanty znajdują szerokie zastosowanie we współczesnej medycynie. Przykładami wskazań są między innymi:

• pierwotna i wtórna przewlekła niewydolność żylna;
• zakrzepica żył głębokich;
• wszelkie choroby naczyń krwionośnych przebiegające z ryzykiem wystąpienia zakrzepicy;
• zatory płucne;
• migotanie przedsionków;
• stan po zawale serca (w zależności od leku);
• wstawienie biologicznych lub sztucznych zastawek serca;
• zespół antyfosfolipidowy;
• przebyte zabiegi i operacje, które wiążą się z czasowym unieruchomieniem pacjenta;
• choroby związane z trwałym unieruchomieniem pacjenta;
• miażdżyca;
• wrodzone lub nabyte trombofilie;
• niedokrwienny udar mózgu.

Przed zastosowaniem antykoagulantów należy upewnić się, że nie występują przeciwwskazania do ich przyjmowania.

Zobacz również: Czy zakrzepica jest groźna?

Antykoagulanty – przeciwwskazania

Do przeciwwskazań do przyjmowania antykoagulantów zaliczamy między innymi:

• nadwrażliwość na jakikolwiek składnik leku;
• krwawienia wewnętrzne;
• nowotwory związane z dużym ryzykiem krwawienia;
• marskość wątroby;
• małopłytkowość i skazy krwotoczne;
• planowane zabiegi chirurgiczne;
• rozwarstwienie aorty;
• padaczka;
• cukrzyca;
• choroby przebiegające z rozrzedzeniem krwi, np. hemofilia.

Pozostałe przeciwwskazania zależą już od rodzaju przepisanego leku. Przykładowo, przeciwwskazaniami do przyjmowania kwasu acetylosalicylowego będą dodatkowo: astma oskrzelowa, obecność polipów w nosie, ciąża czy dna moczanowa. Z kolei w przypadku dabigatranu (bezpośredni inhibitor trombiny) przeciwwskazaniami dodatkowymi będą: ciężkie choroby nerek i wątroby oraz ciąża i okres laktacji.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kasprzak J., Dąbrowski R., Barylski M., Mamcarz A., Wełnicki M., Filipiak K., Lodziński P., Kozłowski D., Wożakowska-Kapłon B., Doustne antykoagulanty nowej generacji — aspekty praktyczne Stanowisko Sekcji Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Folia Cardiologica, 5/2016.
2. Jędrzejczak A., Doustne leki przeciwzakrzepowe, Poznań 2020.
3. Woźnicka-Leśkiewicz L., Wolska-Bułach A., Tykarski A., Interakcje antykoagulantów z lekami i żywnością – wskazówki dla lekarza praktyka, Choroby Serca i Naczyń, 2/2014.