Antybiotykoterapia

Aktualizacja: 19 kwietnia 2022

Antybiotykoterapia to powszechnie stosowana metoda leczenia zakażeń bakteryjnych przy użyciu antybiotyków, czyli leków o silnym działaniu bakteriobójczym. Swój początek miała w 1928 roku, gdy Alexander Fleming odkrył penicylinę, stosowaną zresztą do dnia dzisiejszego. Cechuje się wysoką skutecznością, ponieważ działa przyczynowo, a nie objawowo. Dlatego tak ważny jest odpowiedni dobór antybiotyku do rodzaju bakterii będących przyczyną infekcji.

Jak działa antybiotykoterapia?

Antybiotyki wykazują szerokie spektrum działania przeciwbakteryjnego. Aby leczenie okazało się skuteczne i bezpieczne, należy przestrzegać odgórnie określonych zasad. Leczenie powinno być przede wszystkim:

• celowane – każdy antybiotyk należy dobrać do szczepu bakterii, które spowodowały zakażenie, biorąc także pod uwagę ich lekowrażliwości. Dlatego przed przepisaniem recepty warto wykonać antybiogram;
• empiryczne – w sytuacjach zagrażających życiu, gdy nie ma czasu na wykonanie posiewu czy antybiogramu, podaje się antybiotyki, których działanie z największym prawdopodobieństwem okaże się skuteczne;
• sekwencyjne – w przypadku poprawy stanu zdrowia pacjenta po podaniu antybiotyków drogą pozajelitową, należy rozpocząć antybiotykoterapię doustną.

Na ogół antybiotyki stosuje się celem zwalczania patogennych bakterii, jedynie w sporadycznych przypadkach mają zastosowanie w zwalczaniu pierwotniaków. Antybiotyki nie są skuteczne w przypadku infekcji wirusowych, chyba że są one powikłane nadkażeniami bakteryjnymi.

Czy antybiotykoterapia jest bezpieczna?

Antybiotyki, jak wszystkie inne leki, mogą wywołać skutki uboczne. Istnieją także określone przeciwwskazania do ich przyjmowania. Przede wszystkim jest to nadwrażliwość na nie. Poza tym antybiotyki uznawane są za bezpieczne – mogą stosować je kobiety ciężarne, karmiące piersią, dzieci, seniorzy czy przewlekle chorzy pacjenci. Ważne jest jednak, aby dobrać odpowiednie leki, ponieważ nie wszystkie będą mogły być użyte w powyższych grupach osób.

Należy także pamiętać, że antybiotyki oddziałują na wszystkie bakterie – nie tylko te patogenne, ale również dobroczynne, tworzące mikroflorę jelitową. W efekcie mogą pojawić się skutki uboczne takie jak:

• nudności;
• wymioty;
• ból brzucha;
• biegunka;
• złe samopoczucie.

Aby temu zapobiec lekarze wraz z antybiotykami przepisują probiotyki oraz leki osłonowe. Jeśli tak się nie stanie, warto samemu rozpocząć probiotykoterapię oraz wprowadzić do diety naturalne probiotyki takie jak np.

• maślanka;
• kefir;
• jogurt naturalny;
• zakwas (np. zakwas buraczany);
• kiszonki.

Antybiotykoterapia – drogi podania leków

Najczęściej antybiotyki podaje się drogą doustną, w formie tabletek. W ciężkich zakażeniach, zwykle w warunkach szpitalnych, są podawane w formie iniekcji, czyli pozajelitowo. Co ciekawe, współczesna medycyna oferuje szeroki wybór antybiotyków do stosowania miejscowego, np. w przypadku bakteryjnych infekcji skóry czy jako krople do oczu w trakcie leczenia zapalenia spojówek. Najlepszym przykładem jest przeciwbakteryjna terapia trądziku. Jest czasochłonna, dlatego doustne stosowanie antybiotyków byłoby bardziej obciążające dla organizmu niż podanie miejscowe.

Antybiotykoterapia – skutki uboczne

W większości przypadków korzystne działanie antybiotyków przeważa nad ewentualnymi skutkami ubocznymi, które mogą mieć miejsce w trakcie kuracji i krótko po jej zakończeniu. Przede wszystkim, eliminując pewną część bakterii probiotycznych, antybiotykoterapia skutki uboczne posiada następujące:

• znacznie osłabia odporność;
• pogarsza trawienie;
• zmniejsza biodostępność składników odżywczych.

Dodatkowo, antybiotykoterapii mogą towarzyszyć skutki uboczne w postaci dolegliwości żołądkowo-jelitowych. W skrajnych przypadkach może dojść do wstrząsu anafilaktycznego, co zdarza się u osób uczulonych na lek. Stosunkowo często obserwuje się nadwrażliwość na antybiotyki z grupy penicylin.

Ile trwa antybiotykoterapia?

Czas trwania leczenia antybiotykami zależy od czynników takich jak: rodzaj antybiotyku, rodzaj choroby, dolegliwości współtowarzyszące, wiek pacjenta. Zawsze należy przestrzegać zaleceń lekarza, nie wolno samodzielnie przedłużać lub skracać leczenia. Zazwyczaj antybiotykoterapia trwa 1-2 tygodnie, choć przy niektórych dolegliwościach może przedłużać się nawet do kilku miesięcy (antybiotykoterapia miejscowa przy trądziku).

Probiotyki
Probiotyki od bioalgi zawierają aż 150 milionów wyselekcjonowanych, naturalnych i żywych szczepów bakterii. Uzupełniają dietę w składniki probiotyczne i roślinne takie jak Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Woroń J., Racjonalna antybiotykoterapia, co to oznacza w praktyce?, Farmacja Współczesna, 13/2020.
2. Ackermann G., Antybiotyki, Wydawnictwo Medpharm, Wrocław 2011.
3. Markiewicz Z., Korsak D., Popowska M., Antybiotyki w dobie narastającej lekooporności, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2021.