Jeżyna

Aktualizacja: 13 czerwca 2024

Jeżyna (inaczej: ożyna, ostrężyna, łac. Rubus) występują latem i właśnie wtedy należy korzystać z ich dobroczynnych właściwości. Owoce te bogate są w wiele witamin i związków mineralnych, które mają znaczący wpływ na nasze zdrowie i urodę. Spożywając jeżyny, wzmacniamy odporność organizmu, poprawiamy wygląd skóry oraz wspomagamy układ krwionośny. Jakie jeszcze działanie na nas wywiera jedzenie jeżyn? Oto odpowiedź.

Jeżyna – charakterystyka

Jeżyna swoim wyglądem przypomina malinę. Wszystko dzięki temu, że owoce te należą do jednej rodziny. Jednak pędy jeżyny są wyraźnie dłuższe oraz bardziej kolczaste od malin. Owoce jeżyny są koloru ciemnofioletowego, a czasami ich barwa zbliżona jest do odcieni czarnego. W smaku z kolei są kwaśne lub delikatnie słodkie.

Jeżyna – właściwości lecznicze

Owoce te posiadają niezwykle dużą ilość antocyjanów – związków o właściwościach antyoksydacyjnych, nadające owocom ciemnofioletową barwę. Występują również w owocach takich jak śliwki, winogrona, maliny, wiśnie. Dzięki antocyjanom spożywanie jeżyn wspomaga pracę serca, a także chroni organizm przed rozwojem nowotworów. Ponadto jeżyny to źródło wielu witamin. Zawierają m.in. cenną dla organizmu witaminę E, czyli tzw. witaminę młodości. Bogate są także w witaminę K, witaminy z grupy B oraz składniki mineralne takie jak wapń, potas, fosfor czy magnez.

Jeżyny to także źródło witaminy C, która stanowi jeden z najważniejszych antyoksydantów. Uszczelnia i wzmacnia ściany naczyń krwionośnych, reguluje ciśnienie krwi oraz zapobiega miażdżycy. Jednoczesna zawartość witaminy C oraz antocyjanów w danym warzywie czy owocu to idealne połączenie, bowiem antocyjany przyspieszają wchłanianie kwasu askorbinowego.

Dzięki witaminie C i witaminie E spożywanie jeżyn może hamować rozwój zwyrodnienia plamki żółtej w gałce oka. Z kolei witamina K odpowiedzialna jest za prawidłowe tworzenie się substancji białkowych znajdujących się w tkance kostnej. Warto wiedzieć, że niedobór tej witaminy w organizmie może doprowadzić do zmniejszenia gęstości kości, a także zwiększyć ryzyko ich złamań.

Istotny jest również fakt, że jeżyny zawierają cenny dla kości wapń oraz magnez, które uczestniczą w procesach tworzenia się tkanki kostnej. Zawarte w tych owocach fitoestrogeny (naturalne estrogeny roślinne o działaniu podobnym do ludzkich hormonów) mogą załagodzić objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego, a także menopauzy.

Jeżyna – zastosowanie

Poniżej przedstawiamy najczęstsze wykorzystanie jeżyn.

Kuchnia

Jeżyny to owoc, który znalazł szerokie zastosowanie w kuchni. Można wykonywać z nich przetwory tj. dżemy, sosy, naturalne soki czy napoje. Stanowią zdrowy i smaczny dodatek do deserów jak np. lody naturalne czy ciasta. Często wykorzystywane są do produkcji nalewek czy win, które działają mocno rozgrzewająco, a dzięki zawartości antocyjanów i witaminy C skutecznie leczą przeziębienie i grypę.

Uroda

Z racji zawartości witaminy E oraz antocyjanów jeżyny można wykorzystać w pielęgnacji skóry. Składniki te opóźniają procesy starzenia się skóry, regulują poziom jej nawilżenia oraz chronią przed wszelkimi chorobami, infekcjami czy uszkodzeniami wywołanymi nadmierną ekspozycją na słońce. Z kolei witamina C wzmacnia i uszczelnia ściany naczyń krwionośnych, zapobiegając tzw. pajączkom.

Jeżynowa maseczka

Do przygotowania, tego domowego kosmetyku potrzebne są składniki:

• 5 jeżyn;
• 1 łyżka śmietany;
• 1 łyżka miodu.

Owoce należy obierz z szypułek  i dokładnie umyć. Następnie rozgnieść, dodać 1 łyżkę śmietany i 1 łyżkę miodu. Wszystkie składniki dokładnie wymieszać i nałożyć na skórę na 15 min. Zmyć letnią wodą.

Jeżyna – na co zwrócić uwagę przy zakupie?

Kupując jeżyny, główną uwagę należy zwrócić na ich kolor. Powinny posiadać barwę ciemnofioletową, nawet czarną. Powinno unikać się niedojrzałych jeżyn – ciemnoczerwonych. Warto pamiętać wybierając owoce, że świeże jeżyny są suche i błyszczące. Najbezpieczniej przechowywać je w lodówce i spożyć do 3 dni od momentu zakupu.

Jeżyna – kto powinien włączyć ją do diety?

Jeżyny to owoce pełne wartości odżywczych, które mogą mieć pozytywny wpływ na zdrowie, w diecie jeżyny powinny uwzględnić osoby:

• mające problemem z ciśnieniem krwi – ponieważ zawierają one potas, który pomaga w regulacji ciśnienia krwi;
• z cukrzycą – ze względu na niski indeks glikemiczny oraz dużą zawartość błonnika, co pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi;
• borykające się z chorobami sercowo – naczyniowymi – gdyż te owoce są bogate w przeciwutleniacze, takie jak witamina C i polifenole, które wspierają zdrowie serca i naczyń krwionośnych. Dodatkowo, obecność kwasu foliowego i błonnika sprzyja obniżeniu poziomu cholesterolu;
• z problemami skórnymi – jeżyny działają pozytywnie na skórę, dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i wysokiej zawartości witaminy C, która jest kluczowa dla produkcji kolagenu;
• z wadami wzroku – ze względu na zawartość witaminy A oraz luteinę, które są istotne dla zdrowia oczu.

Włączenie jeżyn do codziennej diety może przynieść liczne korzyści zdrowotne i wspierać leczenie oraz profilaktykę wielu schorzeń.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Macierzyński J., Buczek M., Zaweracz W., Król B., Skład polifenolowy owoców jeżyny Rubus Fruticosus, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 5/2014.
2. Grabek-Lejko D., Jeżyny (Rubus sp.) jako źródło substancji biologicznie aktywnych o potencjalnym zastosowaniu medycznym, Postępy Fitoterapii, 3/2016.
3. Gazda A., Jeżyny – ważny składnik biocenoz leśnych, 8/2001.