Przedsionkowy peptyd natriuretyczny

Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (ang. atrial natriuretic peptide, ANP) to istotny w organizmie każdego człowieka hormon peptydowy, syntezowany przez ściany przedsionków mięśnia sercowego. Związek ten odpowiada przede wszystkim za resorpcję zwrotną jonów sodu i wody w kanalikach zbiorczych nerek. Oznaczanie diagnostyczne jego poziomu ma znaczącą wartość w rozpoznawaniu niektórych chorób, zwłaszcza niewydolności mięśnia sercowego.

Przedsionkowy peptyd natriuretyczny – charakterystyka

W organizmie człowieka przedsionkowy peptyd natriuretyczny jest syntezowany i magazynowany w największych ilościach przez kardiomiocyty przedsionków mięśnia sercowego. Ziarnistości wydzielające ten związek znajdują się głównie w warstwie podstawnej podwsierdziowej, choć mniejsze ilości wykryto także w obrębie komór (w tym przypadku ilość maleje wraz z wiekiem, najwięcej ziarnistości komorowych wykazują serca płodów i noworodków). Geny dla ludzkiego przedsionkowego peptydu natriuretycznego (ANP) i peptydu natriuretycznego typu B (BNP) znajdują się w krótkim ramieniu chromosomu 1, zaś gen dla peptydu natriuretycznego typu C (CNP) znajduje się w chromosomie 2.

Wszystkie peptydy z rodziny przedsionkowego peptydu natriuretycznego mają wspólne prekursory, a są nimi 151-aminokwasowe polipeptydy pre-pro-ANP. W przypadku organizmów ludzkich po odszczepieniu peptydu sygnałowego tworzy się pro-ANP zbudowany ze 126 aminokwasów. To właśnie ta aminokwasowa forma spichlerzowa magazynowana jest w ziarnistościach wydzielniczy komórek mięśniowych przedsionków serca. Uważa się, że synteza i wydzielanie przedsionkowego peptydu natriuretycznego są stymulowane przez rozszerzone przedsionki serca, co z kolei najczęściej bywa wywołane wzrostem ciśnienia krwi. Receptory dla przedsionkowego peptydu natriuretycznego wykryto głównie w nerkach, naczyniach krwionośnych, nadnerczach, a także niektórych okolicach ośrodkowego układu nerwowego oraz w jelicie cienkim i jelicie grubym.

Przedsionkowy peptyd natriuretyczny – działanie

Przedsionkowy peptyd natriuretyczny pełni w organizmie człowieka wiele różnorodnych funkcji, jednak najlepiej poznaną wciąż jest hamowanie resorpcji zwrotnej jonów sodu i wody w kanalikach zbiorczych nerek, wywołując tym samym zwiększone wydalanie tych jonów wraz z moczem. Silne działanie peptydu na hemodynamikę nerkową potwierdza duża liczba receptorów ANP w kłębuszkach nerkowych, naczyniach mikrokrążenia, mięśniówce gładkiej naczyń tego narządu. Przedsionkowy peptyd natriuretyczny prowadzi do rozszerzenia tętniczek doprowadzających i zwężenia tętniczek odprowadzających kłębków nerkowych, wywołując wzrost ciśnienia w kapilarach kłębków. Hormon ten kontroluje także uwalnianie wazopresyny (regulującej objętość i skład płynów ustrojowych).

Wysokie stężenie peptydów natriuretycznych

Pomiar stężenia omawianego hormonu (zwłaszcza typu B) może być wykorzystywany do oceny stopnia przeciążenia mięśnia sercowego, a więc w kardiologii i kardiochirurgii. Wyższe stężenia peptydów natriuretycznych mogą występować u osób ze współistniejącą przewlekłą chorobą nerek, jak i pacjentów z migotaniem przedsionków. Inne przyczyny wzrostu stężenia to:

• udar mózgu;
• posocznica (sepsa);
• zawał serca;
• wady zastawkowe;
• kardiomiopatia;
• nadciśnienie tętnicze.

Do oznaczania poziomu przedsionkowego peptydu natriuretycznego wykorzystuje się próbkę krwi.

Przedsionkowy peptyd natriuretyczny w medycynie

Peptydy natriuretyczne znajdują zastosowanie między innymi w leczeniu pacjentów poddawanych operacjom kardiochirurgicznym. Oprócz działania naczyniorozszerzającego potwierdzono ich wpływ na obniżanie ciśnień napełniania komór serca, wzrost przepływu w naczyniach wieńcowych oraz działanie nerkoochronne w okresie okołooperacyjnym. W przypadku pacjentów z niewydolnością nerek po zabiegu kardiochirurgicznym wlew przedsionkowego peptydu natriuretycznego poprawia przepływ nerkowy oraz przesączanie kłębuszkowe.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Malinowski M., Biernat J., Roleder T., Dalecka A., Reszka B., Deja M., Woś S., Gołba K., Peptydy natriuretyczne: coś nowego w kardiologii?, Kardiol Pol 2006; 64: 10 (supl. 6): 578-585.
2. Surma S., Bańkowski E., Postęp w badaniach nad peptydami natriuretycznymi, Folia Cardiologica 2020 tom 15, nr 2, strony 137-148.
3. Dratwa A., Przedsionkowy peptyd natriuretyczny – ANP, Medycyna Weterynaryjna, 58/2002.